برجام نبود، اقتصاد ایران به زانو در میآمد
بـخــش عـمـده نشـسـت خبــــری رئیسجمهوری به مناسبت یکسالگی برجام به تشریح دستاوردهای اقتصادی این توافق در مدت یک سال پس از اجرای آن اختصاص داشت.
روحانی در پاسخ به پرسشهای خبرنگاران اعلام کرد که همه تحریمهای هستهای علیه ایران لغو شده است و اکنون تنها در برخی مسائل مربوط به ارتباطات بانکی هنوز موانع و مشکلاتی وجود دارد. در کلام رئیس جمهوری بخش عمدهای از دستاوردهای اقتصادی برجام طی یک سال گذشته کاملاً محسوس بوده و وی از منتقدین میخواهد که به جای تخریب این دستاورد ارزشمند این دستاوردها را مشاهده کنند. کارشناسان معتقدند رئیس جمهوری در بیان دستاوردهای برجام نکات خوبی را مطرح کرده و رویه گزارش به افکار عمومی را ادامه داده است.
اثر برجام بر اقتصاد محقق شد
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران ، یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه اگر برجام امضا نمیشد و تحریمها ادامه پیدا میکرد، اکنون با شرایط سخت اقتصادی مواجه بودیم، به «ایران» گفت: آن اثری که برجام باید بر اقتصاد ایران میگذاشت، محقق شده است. به طوری که از وخامت اوضاع اقتصادی جلوگیری کرد. کامران ندری ادامه داد: اکنون آنچه برخی از منتقدان نماد ضعف برجام و بیاثر بودن آن میدانند، مربوط به تغییرات ساختاری اقتصاد است و ارتباطی با برجام ندارد. وی با اشاره به اینکه رشد اقتصادی7/4 درصدی در 6 ماه نخست امسال یکی از دستاوردهای مهم برجام به شمار میرود که با رشد صادرات نفت خام بعد از لغو تحریمهای نفتی و همینطور افزایش درآمدهای بخش کشاورزی به وقوع پیوست. متأسفانه به برنامه ریزیها و اصلاحات ساختار اقتصاد مربوط نمیشود. ندری با تأکید بر اینکه برجام اثر خود را بر اقتصاد گذاشته اما کماکان در سطح پایین بهرهوری اقتصادی قرار داریم، اظهار کرد: این موضوع باعث شد تا برخی دستاوردهای برجام را نیز زیر سؤال ببرند و فعالان اقتصادی با وجود برجام چشمانداز مثبتی را برای فعالیتهای خود متصور نباشند.
این کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه عقیده دارد که دولت تاکنون درعرصه سیاست خارجی مخصوصاً دستیابی به برجام کارنامه قابل قبولی از خود به یادگار گذاشته و از این بابت باید قدردان بود. ندری میگوید: باید فکر کنیم که اگر برجام اجرا نمیشد الان در چه وضع اقتصادی به سر میبردیم. پاسخ این سؤال گویای دستاوردهای برجام است. وی با اشاره به سخنرانی رئیس جمهوری در آخرین نشست خبری خود ادامه داد: قطعاً تمام آمار و ارقامی که رئیس جمهوری درمورد وضع کنونی اقتصاد ارائه میکند صحیح است اما نمیتوان انتظار داشت که این آمار ودستاورد برجام بسرعت در معیشت و زندگی مردم خودنمایی کند.
ندری با بیان اینکه تیم اقتصادی دولت نتوانسته است مانند تیم مذاکره کننده موفق عمل کند، گفت: البته در بخش نفت آنچه ملاک ارزیابی برجام بود محقق شد و منظور از تیم اقتصادی دولت، آن بخشی است که با اقتصاد بدون نفت سروکار دارد. ندری مشکلات بانکی که رئیسجمهوری نیز به آن اشاره کردهاند را یکی از این اقسام برشمرد و گفت: ساختارهای اقتصادی کشور هنوز ضعیف و شکننده است و بستر لازم برای رشد بلند مدت و پایدار وجود ندارد. لذا باید هرچه سریعتر به بازسازی این بخش پرداخته شود.
تأثیر برجام بر سفره مردم نیاز به زمان دارد
یک استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی در این باره گفت: رئیس جمهوری در یک سالگی «برجام» دستاوردهای اقتصادی این موفقیت سیاسی را به روشنی بیان کرد اما برخی مدعی شدند که این دستاوردها در زندگی مردم احساس نمیشود؛ لذا وجود ندارد. در حالی که این نوع تفکر، ساده انگاری است.
میثم موسایی تصریح کرد: نباید در کوتاه مدت منتظر برخی گشایشها بود. در دوران تحریم اقتصاد ایران شرایط خوبی نداشت. به طوری که اگر روند سال گذشته امسال نیز ادامه می یافت قطعاً اکنون اقتصاد کشور فلج شده بود. آن زمان ما نمیتوانستیم نفت خام کشور را صادر کنیم و پول همان بخشی هم که صادر میشد به کشور بازنمی گشت و بلوکه میشد. وی ادامه داد: همین که امروز میتوانیم نفت خام کشور را به میزان قبل از تحریمها صادر کنیم و پول آن را بگیریم، دستاورد برجام است.
موسایی میگوید: در واقع همین که الان اقتصاد ایران به زانو درنیامده اثر مثبت برجام است. اما اینکه تا چه اندازه این دستاوردها مثبت بوده باید منتظر ماند. قطعاً آنچه ما از برجام انتظار داشتیم بیش از این بود و درهم پیوند کردن اقتصاد ایران با دیگر اقتصادهای جهان مطابق با تصورات ما پیش نرفت. البته این موضوع کاملاً طبیعی است.
به گفته این کارشناس اقتصادی بیش از 20 سال است که شرکتهای خصوصی، بانکها و تمام مؤسسات اقتصادی دنیا اعتماد خود را به ایران از دست دادهاند و اعتمادسازی و احساس امنیت در آنها زمان بر است. موسایی میگوید: ممکن است اعتماد و امنیت در مدت کوتاهی از بین برود اما درست کردن آن زمان بر است. لذا باید تحمل کنیم و اینکه توقع داشتیم روز بعد از امضای برجام تمام مشکلات حل شود انتظار بیهودهای بود.
وی معتقد است: اگرچه در خصوص برخی از آمار نظیر نرخ رشد اقتصادی هنوز اما و اگرهایی وجود دارد اما باید بیندیشیم که اگر برجام نبود ما الان نه تنها در این موقعیت ممتاز فعلی قرار نداشتیم بلکه شرایط بدتر از زمان تحریم بود.
موسایی وضع فعلی و کندی بهبود اقتصاد کشور را مرتبط با موضع امریکا دانست و گفت: نفوذ دولت امریکا در تمام اقتصادهای جهان مانع از تسریع روند اجرای برجام میشود. اگرچه امریکا به صورت مستقیم برجام را نقض نکرده است اما همین که حمایت نمیکند و به همپیمانانش اجازه برای بهبود روابط نمیدهد، یک مانع است که با متن برجام مغایرتی هم ندارد. وی درآخر گفت: باید یک گفتمان اجتماعی و اتحاد در کشور شکل گیرد و به مردم گفته شود که منتظر معجزه نباشند. چرخ اقتصاد در حال سرعت گرفتن است اما یک شبه و روی کاغذ این اتفاق رخ نمیدهد.