کم‌فروشی اینترنتی؛ کاربران چه می‌کنند؟!
بسیاری از ما وقتی رایانه خود را روشن می‌کنیم تا طبق عادت کارهای روزمره اینترنتی خود را انجام دهیم گاهی در نهایت ناباوری می‌بینیم که سرعت اینترنت به قدری پایین است که از بارگزاری صفحه‌های با حجم کم نیز عاجز است و ...
حتی گاهی با نشانه‌هایی مواجه می‌شویم که خبر از پایان اعتبار سرویس اینترنت دارند و این در حالی است که در ذهنمان چرتکه‌ای از مصرف را بالا و پایین می‌کنیم و صد البته به نتیجه‌ای نمیرسیم. کم فروشی در اینترنت از مفاهیمی است که با نفوذ سویس‌های اینترنت پرسرعت متولد شد و چند سالی است که به یکی تنش‌های بین کاربران اینترنت و ارایه‌کنندگان خدمات این عرصه تبدیل شده است. صحبت از کم فروشی که می‌شود ابتدا انگشت اتهام به سمت شرکت‌های ارائه دهنده سرویس نشانه می‌رود. این در حالی است که آنان از ملاحظاتی نظیر حفظ اعتبار نزد مشتری، رقابتی بودن بازار ارائه سرویس و از لزوم خدمت رسانی با بهترین کیفیت دم زدند. عده‌ای از اعضای نظام صنفی رایانه‌یی کشور که معتقدند شرکت‌های رسمی و معتبر دست به چنین کاری نمی زنند و وجود این پدیده را در شرکت‌های رسمی انکار کردند. ساسان شیر دل - عضو هیات مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌یی کشور - در این خصوص اظهار کرد: شرکت‌های شناسنامه‌دار فعال در زمینه اینترنت بعید است که به کم‌فروشی اقدام کنند، سرعت و حجم کمتر از بسته خریداری شده، می‌تواند معلول مسائل بسیاری از علل باشد که شاید باید در جای دیگری بررسی شود. برخی دیگر از صاحب نظران نظیر دبیر سازمان نظام صنفی رایانه‌یی کشور به شرایط انحصاری واردات پهنای باند و اختیار تخصیص آن برای شرکت‌های ارائه‌دهنده اشاره کردند و این موضوع را از عوامل اصلی دانستند. در این میان برخی از مسوولان انجمن شرکت‌های اینترنتی به شرایط تجاری مختلف همچون ناهماهنگی در عرضه و تقاضا براساس استانداردهای اصولی اشاره کردند. ریاضیات، رییس انجمن شرکت‌های اینترنتی بهای تمام شده بالای پهنای باند و تقبل این بهای بالا برای isp ها را دلیل انجام کم فروشی برخی از شرکت‌ها دانست و بهبود شرایط تجاری برای شرکت‌های ارئه دهنده سرویس اینترنت را برای کاهش کم فروشی پیشنهاد کرد. مسوولان چه می‌کنند؟ کمیته پایش و کنترل سرویس‌های ارتباطی و فن‌آوری اطلاعات که از دستگاه‌های سازمان فن‌آوری اطلاعات ایران، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، شرکت ارتباطات زیرساخت، سازمان نظام صنفی رایانه‌یی، سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، سازمان تعزیرات حکومتی، پلیس فناوری و تبادل اطلاعات (پلیس فتا) و پلیس آگاهی تشکیل شده است، برخورد با کم فروشی را در کنار سایر مسئولیت ها در دست اجرا دارد. به گفته حمیدرضا قمی - دبیر سازمان نظام صنفی رایانه‌یی کشور - سازمان، شکایت‌ها را از سراسر کشور جمع‌آوری و ارزیابی میکند و در اختیار کمیته پایش قرار می‌دهد. مردم هم می‌توانند شکایت های خود را به سازمان نظام صنفی رایانه‌یی کشور اعلام کنند تا در کمیته پایش و کنترل سرویس‌های ارتباطی و فن‌آوری اطلاعات بررسی شود. کاربران معمولا چه می‌کنند؟ با این که مسوولان امر تاکید می‌کنند تا کاربران درصورت مشاهده کم فروشی در شرکت‌ها شکایت و پیگیری کنند تا سازمان تنظیم مقررات ارتباطات با آن‌ها برخورد کند؛ در این سال‌ها نمونه‌ای موفق از اعمال قانون در این زمینه کمتر به گوش رسیده و شاید شنیده نشده باشد که شرکتی به دلیل کم فروشی تعطیل شده باشد. کم‌فروشی طبق صحبت‌های کاربران اینترنتی و اعترافات دست‌اندرکاران نسبت به قبل بیش‌تر شده است و مشخص نیست که این افزایش به دلیل صبوری کاربران است یه سعه صدر مسوولان امر. طبق گفته امیرحسین رجبی - مدیر عامل یک شرکت ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی - کم فروشی برای کاربران ارزش پیگیری ندارد چرا که احتمالا سوییچ به شرکت دیگر هزینه‌هایی در پی دارد که چندان تصمیم اقتصادی درستی نیست و از طرفی هیچ تضمینی برای کم فروش نبودن شرکت بعدی وجود ندارد. این در صورتی است که از کاربران آماتور که تخصص بررسی و آزمایش حجم و سرعت خریداری شده اینترنت خود را ندارند صرف نظر شده است. کاربران چه باید کنند؟! یک موضوع مهم در این خصوص این است که کاربرانی که تمایل دارند از احتمال کم فروشی سرویس خود مطلع شوند از چه راهی می‌توانند سرعت خدمات ارایه‌شده را اندازه بگیرند تا بدانند آیا کم‌فروشی صورت می‌گیرد یا خیر. سازمان فناوری اطلاعات نرم‌افزار سنجش سرعتی را برای این مساله طراحی کرده و برروی سایت مرکز مدیریت توسعه ملی اینترنت (متما) قرار داده است؛ مرجعی برای سنجش سرعت سایت‌ها به کار گرفته می شود. دبیر کل سازمان نظام صنفی و رایانه‌یی کشور (یکی از نهادهای شرکت کننده در تفاهم نامه پایش) معتقد است: نرم‌افزارهایی وجود دارد که می‌تواند به کاربران کمک کنند تا شرکت اینترنتی کم فروش را پیدا کنند اما بسیاری از کاربران اطلاع کاملی از چگونگی استفاده از این نرم افزارها ندارند و باید این اطلاع به آنان ارائه شود تا از حقوق خود باخبر باشند. هنوز راه‌حل قطعی و همه جانبه برای مشکل کم فروشی پیدا نشده اما اصلی‌ترین بازنده این داستان کاربران هستند. فعالان فناوری اطلاعات و کاربران منتظر و امیدوار هستند تا ببینند وعده‌های وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران برای حل این مشکل نیز و بهبود شرایط اینترنت محقق می شود یا خیر.
