چرا خام فروشی؟

 خام‌فروشی جزو آن دسته از موضوعاتی است که سال‌ها در کشور توسط صنعتگران باب شده؛ یکی از علت‌های اصلی باب شدن این نوع موضوع‌ها در بخش‌های اقتصادی کشور بالا رفتن قیمت تمام شده محصولات است. یعنی بر هم خوردن شرایط اقتصادی کشور و نامتوازن بودن نرخ ارز طی سال‌های گذشته منجر به آن شد تا تولیدکنندگان دیگر توانایی ساخت محصولات نهایی را نداشته باشند از این رو به سمت صادرات کالاهای نیمه ‌ساخته یا خام پیش بروند. حالا در با این اوضاع و احوال بخش‌های اقتصادی کشور هنوز بنده به عنوان یک کارشناس تشکلی، خام‌فروشی را به صلاح مملکت نمی‌دانم. نظر دیگر دوستان هم در خانه صنعت این است که تولیدکنندگان از خام‌فروشی سنگ آهن و دیگر مواد معدنی حتی‌الامکان جلوگیری کنند.

البته باید به این موضوع اشاره کرد که برای انجام نشدن هر کاری یا برای رسیدن به نقطه مطلوب در بخش اقتصاد باید به سراغ مولفه‌هایی رفت و این سوال را پرسید که چرا صنعتگران دست به فروش کالاهای نیمه ساخته می‌زنند؟ جواب این سوال را صنعتگران بارها اعلام کرده‌اند. یکی از دلایل آن آشفتگی نظام اقتصادی، عدم اجرای اصل 44 و معضلاتی که سد راه بخش‌های اقتصادی است، اعلام می‌شود.

ما باید چالش‌های در پیش رو قرار گرفته بخش اقتصاد را همانند یک مساله اصلی کنار هم بچینیم و برای آن راهکار اساسی پیدا کنیم. به هر حال هر بخشی مشکلات یا چالش‌های خاص خود را دارد، ما باید در دوران برجام درصدد رفع مسائل باشیم و برای آن راهکارهای بنیادی ترتیب دهیم. بی‌شک برای رشد بخش صادرات ما باید از هر گونه خام‌فروشی جلوگیری کنیم و به سمت نهایی شدن محصولات معدنی و صنعتی پیش رویم.

هر از گاهی این سوال مطرح می‌شود که چشم‌انداز مواد معدنی در بخش صادرات در افق 1404 چگونه است؟ یا اینکه چقدر با افزایش صادرات کالاهای نیمه ساخته موافق هستیم؟ باید به این موضوع اشاره کرد که یکی از مولفه‌های اثرگذار در رشد 7.4درصدی کالاها و مشتقات نفتی بوده است. همانطور که گفته می‌شود، توجه به بخش معدن و کاهش معضلات بر سر راه آن می‌تواند رشد قابل توجهی را در بخش اقتصاد کشورمان بر جای گذارد. به واقع در مدتی که موضوع کاهش ۲۰درصدی صادرات مواد معدنی در سال ۹۴ مطرح بود، جلسات بسیار زیادی در کشور به‌خصوص تهران تشکیل شده و چنین مواردی(چرایی کاهش صادرات مواد معدنی) مورد بحث قرار گرفت. بنده شخصا عقیده دارم خام‌فروشی به صلاح کشور نیست. نظر ما در خانه صنعت این است که از خام‌فروشی سنگ آهن نیز حتی‌الامکان جلوگیری کنیم تا به‌ زودی آن واحدهای تولیدی که زنجیره تولیدات را تکمیل می‌کنند، وارد فعالیت خود شوند. برخی‌ها این سوال را مطرح می‌کنند که چرا بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در بخش معدن اصرار دارد؟

درخصوص استمرار جذابیت بخش معدن جهت سرمایه‌گذاری ما معتقدیم که نگاهمان بعد از نفت باید به معدن باشد؛ چراکه خوشبختانه از لحاظ ذخایر معدنی در کشور بسیار غنی هستیم و می‌توانیم با برنامه‌ریزی‌های صحیح همراه با بخش ‌خصوصی به نتایج مثبتی که مورد انتظار است، دست پیدا کنیم. به عنوان مثال ما در بخش سنگ‌های تزیینی تاکنون موفقیت‌های خوبی داشته‌ایم. اخذ اینگونه موفقیت‌ها به دلیل رونق صنعت ساختمان در کشورمان و بعضا در برخی کشورهای همسایه که تولیدات ما را به مصرف می‌رسانند، بوده است اما امروزه باید نگاه ما کلی‌تر باشد تا بتوانیم با کشورهایی نظیر ایتالیا، چین و ترکیه رقابت کنیم. راجع به بهره مالکانه و حقوق دولتی بخش معدن هم باید بگویم که این دو موضوع یکی از چالش‌های اساسی بر سر راه معدنکاران است و ما هم بارها درباره این نوع چالش‌ها اعتراضمان را  اعلام کردیم. دلیل اعتراض ما نسبت به این موضوع آن است طی قراردادهایی که با معدن‌داران منعقد می‌شود، رقم ثابتی وجود دارد و در شرایطی که کشور درحال رکود به سر می‌برد، صنعت ساختمان به طور کلی تعطیل است و سنگ‌های تولیدی ما نیز چندان به خارج از کشور صادر نمی‌شود، شایسته است که دولت این‌ بار اضافی(حقوق دولتی) را از دوش معدن برداشته تا معدنکاران بتوانند استقامت کنند.