فاضلاب خانگی همبازی همیشگی بچه‌های شهر قدس
طرح فاضلاب در شهر قدس که عمری ۱۰ ساله دارد، نیمه‌تمام روی زمین مانده و تنها یک مدل از طرح تصفیه‌خانه آن اجرا شده است؛ این موضوع باعث شده فاضلاب اهالی وارد جدول خیابان‌های برخی از مناطق شهر قدس شود و سلامت و بهداشت مردم را با خطر جدی مواجه کند.
ماجرا پس از تماس و مراجعه مکرر اهالی شهر قدس به دفتر روزنامه شروع شد. آنها از رها شدن فاضلاب برخی از محله‌های شهر قدس و مواردی مشابه آن به جوی خیابان‌ها شکایت داشتند، جوی‌هایی که بوی نامطبوع تعفن‌شان، هر عابری را آزار می‌دهد. اهالی محله‌هایی در این شهر هم از این موضوع رنج می‌برند؛ به‌خصوص محله‌هایی واقع در بلوار ۲۴ متری بهاران، کوچه‌های گلشن، مدنی، آشتیانی، کاشانی، شهرک نیروی انتظامی، ٩ دی، برخی کوچه‌های منتهی به ۳۰ متری شورا و ۲۰ متری حضرت ولیعصر(عج). در این محله‌ها بعضی خانه‌های کوچه‌های اصلی و فرعی به شبکه فاضلاب شهری وصل شده‌اند و بعضی همچنان در فهرست انتظار اجرای فاضلاب قرار دارند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند ، براساس گفته‌های اهالی محل، صاحبان تعدادی از ساختمان‌ها هرچندوقت چاه فاضلاب را با تانکر تخلیه و فاضلاب را در خارج از شهر رها می‌کنند، اما مالکان بسیاری از ساختمان‌ها به دلیل فرسودگی چاه‌های جاذب که دیگر قدرت جذب آب فاضلاب را ندارند، راه کم هزینه‌تری را انتخاب و در نیمه‌های شب، اقدام به رها کردن فاضلاب در کوچه می‌کنند. یکی از اهالی این محل می‌گوید: «چند‌سال پیش کوچه‌های اصلی و دو‌سال پیش هم تمام کوچه‌های فرعی این محله به شبکه فاضلاب شهری وصل شدند، جز کوچه‌های محل زندگی ما. این درحالی است که تمام هزینه‌ها را هم پرداخت کردیم که در همان زمان عملیات اجرایی، اهالی محل اعتراض خود را به پیمانکاران اداره آب و فاضلاب اعلام کردند ولی به بهانه‌های مختلف اقدامی صورت نگرفت و تا به حال هم اقدامی درخصوص رفع معضل بهداشتی این محل صورت نگرفته است.»
فاضلاب شهر قدس وارد سال دهم شد
طرح فاضلاب قدس در سال ٨٣ تصویب و در سال ٨٦ عملیات اجرایی آن آغاز شد و مردم این شهر از اجرای سیستم فاضلاب شهری توسط مسئولان وقت آگاه شدند اما با گذر حدود ۱۰سال همچنان تکمیل طرح فاضلاب شهری قدس در پیچ‌وخم‌های اداری و مالی با حرکت لاک‌پشتی گام برمی‌دارد.
به گفته مسئولان آب و فاضلاب، هدف از اجرای طرح، جلوگیری از بروز مشکلات زیست‌محیطی ایجادشده مانند چهره نازیبای شهر، خطر بیماری‌های اپیدمی، استفاده کشاورزان پایین‌دست از فاضلاب خام و آلودگی تولیدات کشاورزی، نفوذ آلودگی به سفره‌های آب زیرزمینی و ... است.
حالا رضوانی، مدیر امور آب و فاضلاب شهرستان قدس در این‌باره می‌گوید: «یکی از اقدامات گسترده‌ای که می‌توان گفت از دیگر شهرستان‌ها جلوتر هستیم، بحث اجرای فاضلاب است که در این‌خصوص نیز طبق هماهنگی‌های انجام‌شده و دریافت مجوز‌های مربوطه در سال جاری به میزان ١٨ کیلومتر به شبکه فاضلاب شهرستان خواهیم افزود.» او درباره روند کُند لوله‌گذاری در برخی شهرستان‌ها، توضیح می‌دهد: «یکی از مشکلاتی که در این‌خصوص با آن روبه‌رو هستیم بحث سنگی بودن برخی از مناطق شهرستان قدس است، اما با این حال در تلاش هستیم موانع را مرتفع کنیم و پروژه را در زمان مقرر به اتمام برسانیم.»
او همچنین می‌گوید: «تاکنون ١١٥ کیلومتر شبکه فاضلاب در شهرستان قدس اجرایی شده است. ١٨ کیلومتر شبکه فاضلاب، ٥هزار فقره نصب انشعاب به صورت فاینانس، ٧ کیلومتر اجرای شبکه و ٢هزار و ٥٠٠ عدد نصب انشعاب به‌صورت جداگانه در برنامه سال جاری دیده شده است.» رضوانی درباره آمار اتصال مشترکان آب شهری قدس به شبکه فاضلاب هم توضیح می‌دهد: «تعداد کل مشترکان آبی ۵۲هزار مشترک است که قریب به۲۵هزار مشترک به سیستم فاضلاب شهری متصل شده‌اند.»
به گفته او، پروژه تصفیه‌خانه فاضلاب شهرستان قدس دارای چهار فاز با اعتباری بالغ بر ٩٠میلیارد تومان است که فاز نخست آن با اعتبار ١۰٠میلیارد ریال در سال ۹۳ افتتاح شد. رضوانی هدف از فرآیند تصفیه را استفاده مجدد از پساب در بخش کشاورزی اعلام می‌کند: «براساس اعتبارات پیش‌بینی‌شده و میزان اعتباری که هرسال برای تکمیل پروژه اختصاص می‌یابد، طراحی‌های انجام‌شده برای اتصال فاضلاب‌های خانگی به فاضلاب شهری اولویت‌بندی و با پیمانکاران برای انجام طرح قرارداد منعقد می‌شود.» رها کردن پساب و فاضلاب‌های خانگی در سطح برخی کوچه‌ها و معابر شهرستان قدس باعث نگرانی و نارضایتی شهروندان این شهرستان است و بازدید میدانی در برخی مناطق قدس، گویای این حقیقت بود. فاضلاب رهاشده از منازل باعث مزاحمت، ناراحتی، آلودگی، ایجاد بوی نامطبوع و در بعضی مواقع اختلافات و درگیری‌هایی بین شهروندان می‌شود و از سوی دیگر چهره کوچه‌ها و خیابان‌های شهر را نازیبا و سلامتی شهروندان را با خطر مواجه می‌کند.
از طرفی دیگر، جمع‌شدن پساب‌ها و فاضلاب‌های رهاشده در کوچه‌ها، باعث از بین رفتن آسفالت معابر می‌شود و شیوع بیماری‌های عفونی حاصل از دفع غیر بهداشتی فاضلاب، شیوع بیماری‌های عفونی و انگلی و مرگ‌ومیر ناشی از آن ازجمله مخاطرات بهداشتی ناشی از دفع غیربهداشتی فاضلاب به‌شمار می‌رود. عوامل بیماری‌زای مختلفی مانند باکتری‌ها، تک‌یاخته‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها می‌توانند از طریق تخلیه فاضلاب در محیط زیست، منابع آب را آلوده کنند و در نتیجه سبب شیوع بسیاری از بیماری‌های واگیر شوند. یکی از زنان ساکن این محله در این‌باره می‌گوید: «برای رفت‌وآمد در کوچه باید از بین فاضلاب‌ها عبور کنیم. فرزندانمان باید با همبازی‌هایشان در این محل بین این همه آلودگی مشغول بازی شوند چون که در محله ما حتی یک پارک هم وجود ندارد و خیلی از بچه‌ها هم در تماس با آب‌های سطحی دچار بیمار‌های عفونی و پوستی شده‌اند. از طرفی دیگر، گاهی این پساب‌ها و فاضلاب‌ها به منازل همسایه‌های دیگر نفوذ می‌کند و باعث آلودگی و بیماری ساکنان می‌شود.»
شهروند دیگری جلو می‌آید و با صدای بلند اعتراض خود را اعلام می‌کند: «جمع‌شدن این آب‌های خانگی و فاضلاب‌ها، اول صبح چهره زشتی به محله‌مان بخشیده است و همیشه باید بوی نامطبوع و حشرات ناشی از جمع‌شدن این پساب‌ها را تحمل کنیم. با این اوضاع اسفبار، روی دعوت میهمان را نداریم که بگوییم ما در شهر قدس در محیط شهری زندگی می‌کنیم.»
فرد دیگری با تأیید حرف‌های همسایه‌اش ادامه می‌دهد: «بارها به خاطر این وضع و آلودگی محل با اهالی به شهرداری، مرکز بهداشت و اداره آبفای شهرستان قدس مراجعه کرده‌ایم اما اقدامی جدی و بازدارنده در این زمینه صورت نگرفته است. مسئولان باید به این وضع رسیدگی و با افراد متخلف برخورد جدی کنند.» این شهروند شهر قدس که شاکی از عدم رسیدگی ادارات مربوطه بود، به بیماری کودک همسایه‌اش اشاره می‌کند: «این فاضلاب‌هایی که می‌بینید، سلامت کودکانی را که در این محل بازی می‌کنند به خطر می‌اندازد تا جایی که فرزند همسایه بغلی ما مدتی دچار بیماری‌های عفونی شده بود که براساس آزمایش‌ها و تشخیص پزشک مشخص شد به دلیل آلودگی آب بوده است.»
شهروند دیگری با ابراز گله‌مندی از افزایش تعرفه اشتراک فاضلاب در دو‌سال اخیر می‌گوید: «آب و فاضلاب شهرستان قدس امتیازات انشعابات را به‌صورت نجومی محاسبه می‌کند، اما این درحالی است که اغلب ساکنان منطقه شهر قدس از جامعه کارگری هستند و توان پرداخت چنین هزینه‌هایی را ندارند.» از طرف دیگر، کارشناس بهداشت محیط مرکز بهداشت و درمان شهر قدس در این‌باره می‌گوید: «برای جلوگیری از رهاسازی فاضلاب در سطح شهر باید زیرساخت‌های لازم و شبکه فاضلاب شهری وجود داشته باشد اما به‌دلیل عدم وجود فاضلاب شهری کافی، مردم باید نسبت به حفر چاه فاضلاب اقدامات موثری را انجام دهند تا از رها شدن فاضلاب نازل به معابر شهری جلوگیری شود.»
او ادامه می‌دهد: «حفر انشعاب آب و فاضلاب شهری می‌تواند این مشکل را برطرف کند ولی با توجه به جمعیت ۴۰۰هزار نفری شهرستان قدس، این معضل به صفر نخواهد رسید و کار مرکز بهداشت نظارتی است و برخورد قانونی با مراجع قضائی است.مرکز بهداشت فقط فرد خاطی را به مراجع قضائی معرفی می‌کند.» پرویزی می‌گوید: «یکی از اولویت‌های کاری مرکز بهداشت موضوع فاضلاب و زباله است. اگر در این مورد شکایتی گزارش شود، به سرعت رسیدگی خواهد شد و در چندین مورد از شکایات در این‌باره، فرد خاطی به مراجع ذیربط معرفی شده و با مراجعه به مراجع حل اختلاف، باعث رفع نقص و جلوگیری از برخورد قانونی شده است.»
