بازگشت ثبات به بازار غیررسمی ارز

ریزش قیمت‌ها در بازار دیروز پررنگ‌تر شد. در بازار انتظار برای از سرگیری تخصیص دلار 1226 تومانی برای واردات کالاهای اساسی قدری از قیمت حواله ارز را نیز کاست. در واقع آنچه همچنان به دستاویزی برای نوسان قیمت‌ها تبدیل شده همچنان مسائل روانی اقتصادی در قالب نگرانی‌های تازه است. پنج‌شنبه گذشته معاون اول رییس‌جمهور در حاشیه یک سفر استانی تصمیم برای حذف ارز مرجع را یک اقدام عجولانه و سرخود اعلام کرد و عملا بخشنامه هفته گذشته بانک مرکزی و تاکیدات وزارت صنعت، معدن و تجارت را برای ممنوعیت تخصیص واردات کالا با ارز مرجع زیر سوال برد. بانک مرکزی هفته گذشته اعلام کرد که برای واردات کالاهای اساسی و حتی دارو نیز باید از ارز مبادله‌ای استفاده شود. وزارتخانه مذکور نیز البته با تایید این بخشنامه تنها واردات گندم و نهاده‌های کشاورزی را از این بخشنامه مستثنی دانسته بود. در خصوص تعیین تکلیف بخشنامه اخیر حمید صافدل، رییس سازمان توسعه تجارت تنها کسی بوده که اظهار نظر کرده است. به گفته وی، حرف آخر را معاون اول دولت زده است به جز صافدل هیچ واکنش دیگری در این زمینه از سوی مسوولان وزارت صنعت ، معدن و تجارت و بانک مرکزی دیده نشد. صافدل در اظهارات روز شنبه خود از عدم حذف ارز مرجع کالاهای اساسی خبر داده و گفته بود: سیاست‌های کلان را دولت اعلام می‌کند و ما هم سیاست‌های کلان دولت را اجرا می‌کنیم. وی ادامه داد: معاون اول رییس‌جمهور درباره عدم حذف ارز مرجع صراحتا اظهارنظر کرده و به نظر من رحیمی حرف آخر را در این زمینه زده است. صافدل در پاسخ به این سوال که پس چرا در حالی که قرار نبوده ارز مرجع حذف شود قیمت کالاهای موجود در این اولویت مثل روغن و گوشت افزایش بیش از 40 درصدی را به خود دیده‌اند، خاطرنشان کرد: سازمان حمایت سازمانی است که در جهت نظارت و کنترل قیمت‌های تمام شده کالاها و قیمت عرضه آنها اظهارنظر می‌کند و باید در مورد دلیل افزایش قیمت این کالاها نیز پاسخگو باشد. به هر حال طی هفته قبل افزایش قیمت‌های شدید در بازار کالایی به ویژه روغن و گوشت در فروشگاه‌ها، موجی از نگرانی‌های تازه را به بازار ارز نیز کشاند. قیمت حواله درهم امارات با 30 تومان افزایش طی دو روز از 990 تومان هم فراتر رفت. دلار هم به‌دنبال این افزایش حواله تا 3640 تومان در تابلوهای صرافان بالا رفت. تا روز پنج‌شنبه این روند تداوم داشت تا از اصفهان خبر رسید که معاون اول این بخشنامه را تکذیب کرده است. از بعد از ظهر پنج‌شنبه قیمت ارز و سکه در مسیر کاهشی قرار گرفت و در این هفته نیز طی دو روز گذشته تقریبا در بیشترین افت، دلار 55 تومان کاهش قیمت ثبت کرده است. در کف بازار قیمت دلار را حتی به نرخ 3550 تومان می‌فروختند. دیروز تا ساعت 13:30 قیمت دلار تا 3560 تومان افت داشت از این ساعت به بعد اما با گذشت ساعتی، قیمت آن دوبار با 20 تومان افزایش تا 3580 تومان بر تابلوها بالا رفت. نوسان قیمت دلار در مسیر بازگشت دلیلی موجه‌تر از رشد دوباره تقاضا برای خرید در هنگام کاهش قیمت‌ها ندارد. با این حال برخی تردید در پاسخگویی کامل به نیازهای واردات آتی کالاهای اساسی را موجب تمایل به افزایش دوباره قیمت ارز ارزیابی می‌کنند. ادعایی که البته برای اثبات آن باید منتظر گذشت زمان و اظهار نظر وارد‌کنندگان بود. برخی اظهار نظرهای شفاهی و غیر رسمی از تاخیر در تخصیص ارز مرجع برای واردات گندم حکایت دارد. گفته می‌شود از تیر ماه سال گذشته چندین حواله ثبت سفارش در انتظار دریافت ارز هستند. مواردی از این دست گاهی شائبه تعلل و تاخیر در تخصیص را زنده می‌کند. این در حالی است که برخی مسوولان میزان درآمدهای نفتی را برای واردات کالاهای اساسی کافی ارزیابی کرده‌اند. در این راستا البته باید نیم نگاهی نیز به مصوبات کمیسیون تلفیق در خصوص قیمت‌گذاری 2450 تومانی برای دلار در بودجه داشت که به نوعی به دنبال یکسان‌سازی نرخ ارز است؛ اما زمانی که قیمت ارز در بازار آزاد با سرعت به مراتب بیشتری از ارقام بودجه‌ای جابه‌جا می‌شود و مسائل روانی، حجم نقدینگی فراوان را به این سو و آن سو می‌کشد، حتی خبر عرضه 100 هزار تن روغن خوراکی نیز انگیزه افت دوباره قیمت‌ها را تامین نمی‌کند. دیروز به هر حال متاثر از سخنان معاون اول رییس‌جمهور قیمت‌ها در بازار تا حدودی کاهشی شد. بهای دلار در آغاز معاملات دیروز با 3585 تومان بازشد و تا 3560 تومان هم افت کرد که تقریبا در همان ساعات اول 25 تومان افت کرد و همان طور که گفته شد دو بار تا 3580 تومان افزایش یافت. در بازار سکه و طلا نیز قیمت‌ها با نوسان، قدری تعدیل شدند. سکه تا یک میلیون و 360 هزار تومان افت داشت که حداقل 5000 تومان افت ثبت کرد. نیم سکه تا قبل از ظهر تا 715 هزار تومان هم پایین آمد و5000 تومان کاهش یافت. اگرچه قیمت آن دوباره افزایش یافت. ربع سکه نیز با همین فاصله تقریبا در مرز 455 هزار تومان نوسان داشت. قیمت طلا نیز در بازار داخلی نوسان اندکی داشت. هر گرم طلای 18 عیار دیروز با افت تقریبا 1000 تومانی تا 128 هزار و800 افت کرد و دوباره تا 129 هزار و 700 تومان بالا رفت. در بازارهای جهانی قیمت هر اونس طلا برای تحویل فوری نیز در سطح 1462 دلار بسته باقی مانده بود. هفته پیش رو در بازارهای جهانی پتانسیل زیادی برای نوسان قیمت طلا دارد و در نشست کمیته بازار باز فدرال رزرو و بانک مرکزی اروپا نیز تداوم تعلیق سیاست‌های انبساطی و افت نرخ بهره مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این هفته همچنین میزان تقاضا برای خریدهای فیزیکی به عنوان عامل مهم بالارفتن قیمت طلا از سوی بانک‌های سرمایه‌گذاری و مدیران پولی در جهان رصد می‌شود. روز جمعه بازار‌های جهانی انتظار اعلام نرخ بیکاری در آمریکا را دارند که آمار مقدماتی آن روز سه‌شنبه اعلام خواهد شد. بهبود شرایط اقتصادی در آمریکا تمایل برای دور بعدی محرک‌های اقتصادی را تعلیق می‌کند و بر عکس در شرایطی که روند مطلوبی به دست نیاید، الزام فدرال رزرو به انجام این کار و خرید ماهانه 85 میلیارد دلار اوراق قرضه به تحقق پیش‌بینی افزایش قیمت طلا نزدیک‌تر خواهد شد؛ زیرا نگرانی از افزایش تورم در این شرایط قیمت طلا را بالا خواهد کشاند.