اقتصاد ایران نیازمند شریان‌های ریلی
توسعه حمل و نقل ریلی در کانون توجه دولت یازدهم قرار گرفته است.
از سویی حسن روحانی، رییس‌جمهور در تازه‌ترین گفت‌وگوی تلویزیونی خود با مردم بر حل مشکلات مربوط به حمل و نقل ریلی و توسعه شبکه ریلی کشور و اثرگذاری این نوع حمل و نقل در کاهش آلودگی‌های محیطی تاکید کرد و از سوی دیگر دیروز عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در صحن علنی مجلس با تاکید بر اهتمام دولت به توسعه ترابری ریلی اظهار کرد: سرمایه‌گذاری برای توسعه ناوگان قطار حومه‌یی بدون تضمین دولت امکان‌پذیر نیست. در همین حال، مدیرعامل راه و معاون وزیر راه و شهرسازی در ادامه اقدامات وزارت راه در حوزه ریلی از دو خطه شدن 1300 کیلومتر از خطوط ریلی کشور تا سال 96 خبر داده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، در همین حال جبار علی ذاکری، عضو هیات‌مدیره شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل از افزایش یک‌هزار کیلومتری خطوط ریلی کشور طی ۹ماه آینده خبر داد و گفت: دولت در نظر دارد منابع مالی توسعه حمل‌ونقل ریلی در کشور را تامین کند و در روز‌های آینده اخبار خوشی به گوش خواهد رسید.
علی ذاکری با اشاره به دغدغه دولت درخصوص توسعه حمل‌ونقل ریلی اظهار کرد: توسعه حمل‌ونقل ریلی از یک‌طرف مورد تاکید مقام معظم رهبری و دولت است و در این راستا به کمک پیمانکاران و مهندسان مشاور نیاز داریم. از این رو، دولت در نظر دارد منابع مالی توسعه حمل‌ونقل ریلی در کشور را تامین کند و بودجه‌بندی نیز حاکی از آن است و در روز‌های آینده اخبار خوشی به گوش خواهد رسید. اما انتظار می‌رود، پروژه‌های ریلی در فرصت کوتاهی به‌صورت جدی عملیاتی شوند.
مذاکره ۴ میلیارد یورویی با ایتالیا
در تحولی دیگر، مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری و امور بین‌الملل راه‌آهن از مذاکره با ایتالیایی‌ها برای سرمایه‌گذاری ۴ میلیارد یورویی قطار سریع‌السیر قم-اراک و تهران-همدان خبر داد و گفت: مذاکرات سیاسی ساخت راه‌آهن ۲۰۰۰ کیلومتری ایران-چین به اتمام رسید. عباس نظری اظهار کرد: در حال مذاکره با سرمایه‌گذاران ایتالیایی برای راه‌آهن سریع‌السیر قم-اراک و تهران-همدان، همچنین ناوگان مورد نیاز آن هستیم.
وی با اشاره به اینکه چینی‌ها هم برای سرمایه‌گذاری در راه‌آهن تهران-مشهد و تهران-اصفهان اعلام آمادگی کرده‌اند، افزود: این سرمایه‌گذاری به صورت فاینانس است و 85 درصد منابع مالی آن از این طریق تامین می‌شود.
وی ادامه داد: فرانسوی‌ها نیز در حال مطالعه برای سرمایه‌گذاری در خط و ناوگان قطارهای حومه‌یی هستند. مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری راه‌آهن اظهار کرد: مذاکرات سیاسی ساخت راه‌آهن ایران-افغانستان-تاجیکستان-قرقیزستان-چین به طول 2000 کیلومتر به اتمام رسید.
تزریق یک میلیارد دلار به توسعه راه‌آهن
در همین حال سعید رسولی، معاون برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل‌ونقل راه‌آهن اعلام کرد: با مصوبه شب گذشته نمایندگان مجلس شورای اسلامی یک درصد از درآمدهای دولت از محل فروش نفت و گاز به توسعه ریلی اختصاص خواهد یافت که این رقم حدود یک میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
رسولی تصریح کرد: در جریان مذاکراتی که در مجلس انجام شد نمایندگان با تعداد زیادی از پیشنهادها و لایحه‌یی که در برنامه ششم توسعه برای توسعه ریلی پیش‌بینی شده بود، موافقت کردند. به گفته وی، یکی از اصلی‌ترین این پیشنهادها بحث اختصاص یک درصد از درآمد نفت و گاز دولت به راه‌آهن بود که تخمین می‌زنیم این عدد در طول سال به یک میلیارد دلار برسد.
معاون برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل‌ونقل راه‌آهن با بیان اینکه این مصوبه دست راه‌آهن را در رسیدن به منابع اعتباری پایدار باز می‌کند، تاکید کرد: ما پیش از این نیز برنامه‌ریزی ویژه‌یی کرده بودیم تا اتفاقاتی مثبت برای عرصه ریلی کشور در برنامه ششم توسعه به وجود بیاید که این امر می‌تواند نقطه آغاز امیدوارکننده‌یی برای آن تلقی شود.
رسولی با اشاره به قوانین حمایتی که پیش از این نیز برای توسعه راه‌آهن به تصویب رسیده بود، عنوان کرد: ما در بحث ماده (ق) بودجه، سهم ۱۰ درصدی خود از محل فروش گازوییل را به دست آورده‌ایم که اعتبارات مصوب در این رابطه حدود ۷.۵ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود که امیدواریم در آینده‌یی نزدیک شرایط و مقدمات لازم برای تحقق کامل آن به وجود بیاید.
معاون برنامه‌ریزی و اقتصاد حمل‌ونقل راه‌آهن از تضمین راه‌آهن برای پذیرش تسعیر نرخ ارز خبر داد و گفت: برای آنکه شرکت‌هایی که از صندوق توسعه ملی تسهیلات ارزی دریافت می‌کنند نگرانی درباره چگونگی بازپرداخت نداشته باشند، راه‌آهن تسعیر نرخ ارز در این حوزه را پذیرفته و مابه‌التفاوت آن را تضمین می‌کند.
برنامه‌ریزی برای تامین 2 هزار دستگاه واگن
رییس هیات عامل سازمان گسترش نوسازی صنایع ایران نیز گفت: اساسا در برنامه ششم توسعه توجه ویژه‌یی به صنعت ریلی شده که نشان از اهمیت توسعه این صنعت نزد دولت جمهوری اسلامی ایران است و طی چند سال اخیر با مشارکت شرکت‌های خارجی اقدامات قابل توجهی در توسعه صنعت ریلی درون‌شهری و برون‌شهری در بخش زیرساخت، ناوگان و توسعه قطعه‌سازی و مجموعه‌سازی صورت گرفته است.
منصور معظمی درخصوص بخش برون‌شهری صنعت ریلی گفت: در حال حاضر ۱۱ هزار کیلومتر خط ریلی برون‌شهری در کشور وجود دارد و نیاز کشور در افق ۱۴۰۴ به این بخش از خطوط ریلی ۲۵ هزار کیلومتر است، یعنی به‌طور متوسط سالانه ۱۰۰۰ کیلومتر باید خط ریلی برون‌شهری ایجاد شود.
وی اضافه کرد: همچنین تا سال ۱۴۰۴ تعداد ۲۵۰۰ دستگاه واگن مسافری برون‌شهری در کشور مورد نیاز است که به‌طور متوسط سالانه ۲۵۰ دستگاه از این واگن‌ها باید به خطوط ریلی برون‌شهری اضافه شود.
حمل و نقل ارزان‌تر و ایمن تر
مهدی ساسانی، کارشناس ریلی با اشاره به اینکه حمل و نقل ریلی به نسبت حمل و نقل جاده‌یی شیوه‌یی ارزان‌تر و ایمن‌تر است، گفت: به همین دلیل است که توسعه این نوع حمل و نقل در کشور از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
مهدی ساسانی ادامه داد: از سوی دیگر استفاده از راه‌آهن و به‌طور کلی حمل و نقل ریلی در کشور در مقایسه با حمل و نقل جاده‌یی، مصرف سوخت کمتری داشته و به همین خاطر نیز تاثیرات منفی کمتری روی محیط‌زیست می‌گذارد و به این دلیل بهتر است تا از این مدل حمل و نقل در کشور بیشتر استفاده شود.
ساسانی با اشاره به زیاد بودن فواصل ورودی و خروجی در شمال و جنوب کشور، همچنین اهمیت موقعیت استراتژیک ایران در بخش ترانزیت نیز تصریح کرد: با توجه به موقعیت ایران و وجود فواصل ورودی و خروجی در مناطق شمالی و جنوبی کشور، همچنین از آنجایی که کشور ما محل اتصال آسیا و اروپاست؛ توسعه و افزایش میزان بهره‌برداری از راه‌آهن بسیار با اهمیت است.
این کارشناس ریلی تاکید کرد: درواقع بررسی‌ها نشان می‌دهد که توسعه حمل و نقل ریلی کشور می‌تواند هم به اقتصاد داخلی در کشور کمک کند و هم در افزایش میزان ترانزیت کالا از کشور تاثیرگذار باشد.
ساسانی ادامه داد: مواردی که بیشتر به آن اشاره کردم (تاثیر بر اقتصاد ملی کشور و افزایش ترانزیت کالا) مواردی هستند که به صورت تئوریک مورد توجه قرار گرفته‌اند، اما درواقع گام مهم بعدی که باید مورد توجه مسوولان وزارت راه و راه‌آهن قرار بگیرد، پاسخ به این است که خطوط راه‌آهن را باید در چه محورهایی توسعه دهیم و دوم آنکه این توسعه باید براساس چه اولویت‌هایی صورت بگیرد.
ساسانی گفت: درخصوص اولویت‌بندی توسعه محورهای حمل و نقل ریلی در کشور باید محورهای شمالی- جنوبی به دلیل آنکه مهم‌ترین مسیرهای ترانزیتی در کشور هستند، در اولویت توسعه قرار بگیرند. این کارشناس حمل و نقل ریلی ادامه داد: مسیرهای ریلی مانند بندرعباس- تهران، تهران-قزوین و رشت - آستارا از اهمیت بسیاری برخوردار هستند و توسعه و بهره‌برداری از آنها نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.
ساسانی تصریح کرد: درست است که ساخت مسیرهای ریلی در کشور اهمیت زیادی دارند، اما همان‌طور که گفتم مهم‌تر از تمامی آنها، این است که در چه محورهایی راه‌آهن را توسعه دهیم.ساسانی با اشاره به شاخص طول شبکه ریلی به مساحت کشور گفت: علاوه بر ساخت و توسعه مسیرهای ریلی مهم در کشور، بهره‌برداری درست از شبکه ریلی موجود در کشور است. این کارشناس ریلی تاکید کرد: متاسفانه با اینکه در حال حاضر در بسیاری از مسیرهای با اهمیت کشور خطوط ریلی وجود دارد، اما هنوز نتوانسته‌ایم از ظرفیت این مسیرها آن‌طور که باید و شاید استفاده کنیم.
مهدی ساسانی ادامه داد: به‌عنوان مثال کشور قزاقستان براساس شاخص طول شبکه ریلی به مساحت کل کشور، شباهت زیادی به کشور ما دارد اما آنها موفق شده‌اند تا از تمام ظرفیت‌های ریلی‌شان به خوبی بهره‌برداری کنند.
این کارشناس ریلی تاکید کرد: برنامه پنجم توسعه به ما نمی‌گوید که در چه مسیرهایی باید خطوط ریلی احداث کنیم، اما این برنامه به ما تاکید می‌کند که این مسیرها چگونه باید ساخته شوند و ساخت این خطوط ریلی چه تاثیری در اقتصاد داخلی و بین‌المللی کشور ما خواهند داشت.
