«هپاتیت» را بشناس و مراقب باش!
آگاهی نسبت به بیماریهای مختلف می‌تواند ما را در برابر ابتلا تاحدود زیادی مصون نگه دارد. اهمیت آگاهی درباره بیماریهای واگیردار، ضرورتی دوچندان است.
یکی از این بیماری‌ها که با داشتن آگاهی می‌توان تا حدود زیادی مانع از ابتلا به آن شد، هپاتیت است.دکتر پیمان لسان‌پزشکی، پزشک و کارشناس پیشگیری و مبارزه با بیماریهای مرکز بهداشت غرب تهران برخی نکاتی را که درباره هپاتیت باید بدانید به شما می‌گوید.
انواع هپاتیت
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از جام جم ، هپاتیت از نظر لغوی در واقع معنی التهاب و ورم کبد را می‌دهد و به دو صورت حاد و مزمن تقسیم‌بندی می‌کنند. دلایل زیادی برای ابتلا به هپاتیت وجود دارد، اما مهم‌ترین علت ابتلا به آن ویروس محسوب می‌شود.
البته دلایل دیگری نیز می‌تواند در ابتلا به هپاتیت نقش داشته باشد که می‌توان به داروهای بیهوشی، بافت چربی (کبد چرب)، الکل و... اشاره کرد. گاهی ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند سرخک و سرخجه نیز می‌تواند ابتلا به هپاتیت را به همراه داشته باشد. هپاتیت آ (A)، ب (B)، سی (C)، دی (D) ، ای (E) و جی (G) همگی انواع هپاتیت محسوب می‌شود.
شباهت هپاتیت و آنفلوآنزا
هپاتیت وقتی وارد بدن می‌شود و بعد از دوره کمون (زمانی که ویروس در بدن وجود دارد ولی به صورت مخفی است)، باعث ایجاد علائمی می‌شود. علائم اولیه ابتلا به هپاتیت حاد، شباهت بسیار زیادی به علائم آنفلوآنزا دارد.
بدن درد، تب، تهوع، استفراغ، سرفه، آبریزش بینی و کاهش اشتها، برخی علائم این نوع هپاتیت هستند. بعد از گذشت حدود یک تا دو ماه، هپاتیت علائم زردی را به وجود می‌آورد البته احتمال بروز زردی حدود 30 درصد است. پُر رنگ شدن ادرار و کمرنگ شدن مدفوع، از مهم‌ترین علائم این مساله محسوب می‌شود ضمن این‌که علائم اولیه در چنین شرایطی کاهش پیدا می‌کند. بزرگ شدن شکم و درد در قسمت راست بالای شکم از دیگر علائم ابتلا به هپاتیت هستند.
وقتی سلول‌ها می‌میرند
چنانچه هپاتیت مزمن در بدن ایجاد شود، مرگ بافتی به وجود می‌آید ضمن این‌که سلول‌های کبدی به مرور زمان از بین می‌روند. برای تشخیص این مساله، باید نمونه‌برداری از کبد و سایر روش‌های آزمایشگاهی انجام بگیرد. هپاتیت مزمن معمولا علائمی ندارد و تنها در برخی موارد می‌تواند علائمی چون ضعف، بی‌حالی، خستگی زودرس، نداشتن اشتها و درد دائمی در ناحیه کبد را به وجود بیاورد. اگر هپاتیت مزمن، سیروز کبدی را به وجود بیاورد، در چنین شرایطی کارکرد کبد مختل خواهد شد و مشکلاتی چون خواب آلودگی، بزرگ شدن طحال، زردی، آب آوردن شکم و ورم دست و پا را برای بیمار به وجود می‌آورد. سرطان کبد در نهایت آخرین مرحله این بیماری محسوب می‌شود. سرطان کبد یک سرطان بدخیم است که با سرعت بسیار کمی در بدن پیشرفت می‌کند.
اگر مزمن باشد چه کنیم؟
درمانی که برای هپاتیت مزمن وجود دارد، در واقع یک درمان حمایتی است. زمان ابتلا به این نوع هپاتیت، فرد باید توصیه‌های بهداشتی را رعایت کند ضمن این‌که از انجام رفتار جنسی بویژه نوع پرخطر آن پرهیز کند. افراد مبتلا به هپاتیت مزمن باید تحت نظر پزشک باشند و درمان‌های ضدویروس برای آنها در نظر گرفته شود.
واکسن را جدی بگیرید
واکسن برای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت است و تنها برای پیشگیری از هپاتیت ب (B) واکسن ساخته شده و برای انواع دیگر هپاتیت مانند(C) واکسنی وجود ندارد. واکسن هپاتیت ب برای بدن کاملا بی‌خطر است و بیش از 90 درصد در پیشگیری از هپاتیت ب می‌تواند موثر باشد. بزرگسالان باید این واکسن را سه نوبت تزریق کنند. نحوه تزریق به این شکل است که یک ماه بعد از اولین تزریق، تزریق دوم را باید انجام داد و بعد از شش ماه از گذشت اولین تزریق، واکسیناسیون تکرار می‌شود (سومین تزریق). واکسیناسیون در نوزادان را باید از بدو تولد انجام داد و واکسیناسیون‌های بعدی نیز در دو ماهگی و شش ماهگی انجام می‌شود. واکسن در برخی افراد، شرایط ایمنی خوبی را ایجاد نمی‌کند، برای مثال، برخی افراد بالای 40سال، افراد چاق، مردان، افراد با ژنتیک خاص، افرادی که دیالیز می‌شوند، مبتلایان به نقص ایمنی و مبتلایان به اچ.آی.وی مثبت (+HIV)، ممکن است با وجود زدن واکسن، چندان از ابتلا به هپاتیت ب در امان نباشند. همچنین افراد سیگاری نیز در این گروه قرار می‌گیرند. تزریق باید در عمق عضله باشد و تزریق به صورت زیرجلدی احتمال پیشگیری را کاهش می‌دهد. همچنین واکسن نباید یخزده باشد.
آنهایی که باید حتما واکسن بزنند
همه افراد بهتر است واکسیناسیون را انجام بدهند، ولی برخی افرادی که بیش از دیگران در معرض ابتلا به هپاتیت ب هستند، باید حتما واکسن بزنند. پزشکان، دندانپزشکان، جراحان و کارکنان غسالخانه همگی باید واکسن بزنند. افراد مبتلا به بیماریهای مزمن کبد یا آن دسته از افرادی که هپاتیت الکلی دارند نیز باید حتما واکسیناسیون شوند. آن دسته از افرادی که به هپاتیت سی مبتلا شده‌اند، اما هپاتیت ب ندارند باید حتما واکسن هپاتیت ب را بزنند. معتادان تزریقی، افرادی که بیش از شش ماه در زندان باشند، مبتلایان به بیماریهای هموفیلی و تالاسمی، افراد دارای رفتارهای پرخطر، رفتگران و... نیز باید حتما واکسن هپاتیت ب را بزنند. آتش‌نشان‌ها، امدادگران، زندانبان‌ها، مسئولان آزمایشگاه‌های تشخیص طبی، افرادی که پیوند عضو انجام داد‌ه‌اند، افراد شاغل در پزشکی قانونی و... نیز باید حتما واکسیناسیون شوند.
برای آن دسته از افرادی که رفتار پرخطر دارند، واکسن هپاتیت ب در مراکز بهداشت سراسر کشور به صورت رایگان انجام می‌شود. ضمن این‌که برای اطرافیان بیماران مبتلا به هپاتیت ب، این واکسیناسیون رایگان است. آزمایش هپاتیت ب و سی برای آن دسته از افرادی که آزمایش اچ.آی.وی آنها مثبت شده، رایگان انجام می‌شود. با آزمایش می‌توان هپاتیت آ، ب و سی را تشخیص دارد. وجود ویروس در آزمایش هپاتیت ب(HBS) ، سه تا ده هفته بعد از تماس جنسی مشخص می‌شود و قبل از آن به دلیل دوره مخفی، قابل تشخیص نخواهد بود. آزمایش هپاتیت سی(HCV)، آنتی‌بادی بدن علیه ویروس را جست‌و‌جو می‌کند. اگر فرد به مدت شش ماه به این نوع هپاتیت مبتلا باشد، هپاتیت می‌تواند به هپاتیت مزمن تبدیل شود.
