استیضاح وزرا در مجلس سخت‌تر شد

براساس مصوبه جدید هیات‌رییسه مجلس موظف است پس از دریافت طرح استیضاح، آن را به کمیسیون تخصصی ذی‌ربط ارجاع کند، در حالی که پیش از این در آیین نامه آمده بود: «هیات رییسه موظف است در اولین جلسه علنی استیضاح را اعلام وصول نماید و در همان روز متن استیضاح را برای وزیر یا وزیران مورد استیضاح ارسال کند.» این اصلاحات تذکر و انتقاد تعدادی از نمایندگان را در بر داشت. مخالفان این تغییرات معتقدبودند اصلاحات جدید روند بررسی استیضاح در مجلس را طولانی‌تر می‌کند. بهارستان نشینان همچنین مقرر کردند: «پس از طرح استیضاح در جلسه علنی فقط در صورتی استیضاح از دستور کار مجلس خارج می‌شود که تعداد متقاضیان استیضاح به کمتر از 10 نفر کاهش یابد.» به نظر می‌رسد، تجربه استیضاح وزیر ورزش و انصراف نمایندگان از استیضاح در روز بررسی استیضاح در مجلس موجب شده بود که کمیسیون آیین‌نامه چنین ماده‌ای را برای جلوگیری از پس گرفتن امضاهای استیضاح‌کنندگان ارائه دهد. تغییر در آیین‌نامه داخلی نمایندگان مجلس در جلسه علنی روز گذشته بررسی جزئیات اصلاح برخی مواد آیین‌نامه داخلی مجلس را در دستور کار داشتند. طرح اصلاح موادی از آیین‌نامه داخلی مجلس اواخر سال گذشته در صحن علنی مجلس مطرح شد و فقط 4 ماده باقی مانده بود که به دلیل رای نیاوردن در صحن علنی به کمیسیون آیین‌نامه داخلی ارجاع شده‌بود و روز گذشته این مواد برای تصویب مجددا به صحن علنی ارائه شد. براین اساس ماده 223 فعلی آیین‌نامه داخلی مجلس اصلاح شد. به موجب مصوبه مجلس،‌ هیات‌رییسه موظف شد بلافاصله پس از دریافت، طرح استیضاح را به کمیسیون تخصصی ذی‌ربط ارجاع کند. کمیسیون مکلف است حداکثر ظرف یک هفته با دعوت از استیضاح‌کنندگان و وزیر مربوطه موارد استیضاح را بررسی کند. پس از مدت مذکور در صورتی که حداقل 10 نفر از امضاکنندگان استیضاح از طرح آن منصرف نشوند، در اولین جلسه علنی،‌ طرح استیضاح اعلام وصول می‌شود و پس از اعلام وصول، ‌کاهش امضا تاثیری در مطرح شدن استیضاح در موعد مقرر ندارد، مگر اینکه همه نمایندگان امضاکننده از انجام آن صرف نظر کنند. تعیین تکلیف تذکرات شفاهی پایان جلسه مجلس همچنین مصوب کرد که از این پس قبل از پایان هر جلسه علنی، حداکثر ۵ نفر از نمایندگان هر کدام به مدت ۲ دقیقه تذکر شفاهی دهند. به موجب مصوبه مجلس، یک تبصره به ماده 208 فعلی آیین‌نامه الحاق و مقرر شد، قبل از پایان هر جلسه علنی حداکثر 5 نفر از نمایندگان می‌توانند هر کدام به مدت 2 دقیقه تذکر شفاهی دهند در صورتی که متقاضیان بیش از 5 نفر باشند، به قید قرعه تعیین می‌شوند. نمایندگان نمی‌توانند در مدت یک ماه بیش از یک بار تذکر شفاهی 2 دقیقه‌ای فوق را بدهند و حق واگذاری آن به دیگر نماینده را ندارند. انتقاد نمایندگان از تغییرات اصلاح ماده مربوط به استیضاح وزرا انتقاد، تذکر و اخطار تعدادی از نمایندگان را در صحن علنی مجلس در بر داشت. در ابتدای بررسی این ماده اخطارهای متعددی از طرف نمایندگان از جمله حسین نقوی حسینی نماینده ورامین و محمد دهقانی عضو هیات رییسه مجلس در خصوص مغایرت این ماده با قانون اساسی مطرح شد. این دو نماینده معتقد بودند که بر اساس قانون اساسی نمی‌توان حق استیضاح را از نمایندگان گرفت. اما محمد حسن ابوترابی فرد نایب رییس مجلس که در غیاب لاریجانی ریاست جلسه را بر عهده داشت هیچ یک از اخطارها را قبول نکرد. مهدی دواتگری نماینده مردم مراغه پس از آنکه پیشنهاد حذف ماده مربوط به استیضاح را مطرح کرد، گفت: با تصویب این ماده، دست هیات رییسه را باز می‌گذاریم که هر زمانی که خواست طرح استیضاح را اعلام وصول کند. وی با انتقاد از ابوترابی‌فرد به خاطر عدم پذیرش اخطار نمایندگان در خصوص این ماده گفت: به نظر می‌رسد شما مدافع تصویب این پیشنهاد هستید به همین دلیل اخطارها را به رای نمایندگان نگذاشتید. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ادامه داد: براساس آیین‌نامه زمانی که 10امضای استیضاح تکمیل می شود و طرح استیضاح تقدیم هیات رییسه می شود باید استیضاح در اولین جلسه اعلام وصول شود، نباید دست هیات رییسه را در این مورد باز گذاشت، این کار برخلاف قانون اساسی است. وی با بیان اینکه در طرح اولیه نمایندگان اصلاح ماده 223 در دستور کار قرار نداشت، گفت: این اصلاحیه در کمیسیون اضافه شده و مغایر قانون اساسی است.