افزایش قیمت مواد غذایی در جهان
بازار مواد غذایی که در چهار سال گذشته روزهای پرنوسانی را از سر گذرانده، امسال نیز با گرانی دست به گریبان است.
بررسی‌های سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) نشان می‌دهد با وجود روند رو به کاهش قیمت کالاهای اساسی همچنان از یک سو نرخ این اقلام در جهان بالا و از سوی دیگر نوسان بازار نگران‌کننده است. در دو ماه نخست سال 2013 میلادی روند کاهشی شاخص قیمت مواد غذایی فائو، امید به بهبود وضعیت تامین و تهیه غذا در جهان را افزایش داد؛ اما در ماه گذشته افزایش یک درصدی قیمت‌ها، بازار را دوباره با نوسان روبه‌رو و کارشناسان را با تردید مواجه کرد. در سال 2012 میلادی پس از چند ماه نوسان شدید قیمت‌ها، در سه ماه پایانی سال شاخص قیمت مواد غذایی فائو روند کاهشی را در پیش گرفت و این روند در دو ماه نخست سال 2013 نیز ادامه یافت. در واقع در ماه‌های اکتبر، نوامبر و دسامبر سال گذشته میلادی شاخص قیمت پنج قلم کالای اساسی از 215 واحد در ماه سپتامبر به 5.214، 212 و 8.210 واحد کاهش یافت و در ماه‌های ژانویه و فوریه امسال نیز روی 3.210 و 7.210 واحد ایستاد. اما در ماه مارس به 4.212 واحد رسید تا بیم آغاز دوباره روند افزایشی قیمت مواد غذایی در جهان شدت گیرد. البته با احتساب اینکه شاخص قیمت مواد غذایی در ماه مارس سال 2012 معادل 216 واحد بود، به نظر می‌رسد در سال 2013 اوضاع بازار غذا نسبت به سال گذشته بهتر باشد؛ موضوعی که کارشناسان به آن امیدوارند. بر اساس تازه‌ترین گزارش سازمان خواربار و کشاورزی جهانی (فائو) شاخص جهانی قیمت مواد غذایی در ماه مارس 2013 میلادی (11 اسفند تا 11 فروردین) برای ششمین ماه متوالی کاهش یافت. دیده بان قیمت سه ماهه مواد غذایی بانک جهانی نیز در گزارشی اعلام کرده است: تداوم مقدار بالای این شاخص نه تنها روی وضعیت گرسنگی و سوء تغذیه در جهان اثر می‌گذارد، بلکه روی چاقی ناشی از افزایش قیمت مواد غذایی نیز موثر است؛ زیرا مردم در چنین شرایطی، مواد غذایی ارزان‌تر و دارای ارزش غذایی کمتر را برای تغذیه خانواده خود انتخاب می‌کنند. «اوتاویانو کنوتو»، معاون بانک جهانی در بخش کاهش فقر و مدیریت اقتصادی، می‌گوید: در کشورهای توسعه یافته، قیمت مواد غذایی ناسالم مانند غذاهایی که ارزش غذایی پایینی دارند، در مقایسه با مواد غذایی سالم، به ارزان‌تر شدن گرایش دارد. این در حالی است که در کشورهای در حال توسعه، مردم فقیر در برخی سطوح درآمد قابل تصرف، سعی می‌کنند از پس قیمت‌های بالا و نوسان فزاینده قیمت مواد غذایی برآیند. مردم همچنین به انتخاب غذاهای ارزان که کالری بالا اما ارزش غذایی کمی دارند، متمایل هستند. نصف مردم سنگین وزن جهان در 9 کشور چین، آمریکا، آلمان، هند، روسیه، برزیل، مکزیک، اندونزی و ترکیه زندگی می‌کنند، که شاهدی است بر اینکه چاقی تنها محدود به کشورهای ثروتمند نمی‌شود.
.jpg)
افزایش شدید قیمت لبنیات بیشتر افزایش شاخص قیمت مواد غذایی «فائو» به خاطر افزایش قیمت لبنیات در جهان است. در ماه گذشته میلادی شاخص قیمت روغن، غلات و گوشت به ترتیب پنج، یک و دو واحد کاهش یافت، اما در مقابل شکر و لبنیات سه و 17 واحد افزایش یافتند تا به این ترتیب افزایش شدید لبنیات به افزایش کلی بهای غذا در جهان منجر شود. غذای گران در 2013 افزایش یک درصدی قیمت مواد غذایی پس از6 ماه کاهش پیاپی در حالی است که پیش از شروع سال جدید میلادی، کارشناسان سازمان جهانی غذا (فائو) نوسان قیمت‌ها را در سال 2013 میلادی پیش‌بینی کرده بودند. پیش‌بینی‌ها حاکی است امسال نسبت به سال گذشته قیمت مواد غذایی همچنان گران است، اما در صورت بهبود شرایط آب و هوایی نوسان‌ها قدری کمتر می‌شود. در آخرین روزهای سال 2012 میلادی، عبدالرضا عباسیان، کارشناس ارشد اقتصادی فائو با ابراز نگرانی نسبت به افزایش قیمت جهانی مواد غذایی در سال گذشته میلادی، پیش‌بینی کرده بود که قیمت مواد غذایی در این سال دچار نوسان زیادی نشود. کارشناسان امیدوارند در صورت بهبود شرایط آب و هوایی در جهان در سال جاری میلادی، قیمت جهانی مواد غذایی در سال 2013 میلادی نوسان زیادی نداشته باشد. عباسیان اعلام کرد قیمت جهانی مواد غذایی در سال 2013 میلادی همانند سال گذشته دچار نوسان شدید نخواهد شد، اما در همین حال پیش‌بینی کرد که قیمت مواد غذایی در سال جاری میلادی همچنان بالا باشد. در حالی که موج خشکسالی در آمریکا و روسیه و نابودی بسیاری از محصولات بر اثر سیل‌های زیاد در شرق آسیا، باعث افزایش شدید قیمت جهانی مواد غذایی در سال 2012 میلادی شده بودند و این افزایش قیمت‌ها در فصل تابستان باعث نگرانی از وقوع بحران غذایی در جهان شده بود، با این حال کارشناس ارشد اقتصادی سازمان جهانی خواربار اعلام کرد که پیش‌بینی‌های وی مشروط به آن است که شرایط آب و هوایی در سال جاری میلادی بهتر از سال گذشته باشد. به گفته عباسیان، افزایش هماهنگی میان کشورهای صادرکننده باعث کاهش نگرانی‌ها از وقوع بحران‌های تازه‌ای در زمینه ذخایر مواد غذایی شده است. بر این اساس، تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند ذخایر مواد غذایی اساسی در سال 2013 میلادی نیازها و تقاضا را بهتر و روان‌تر از فصل پیش برآورده خواهد کرد. امید به کاهش قیمت‌ها پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه کارشناسان فائو بر مبنای تغییرات قیمت مواد غذایی در سال گذشته میلادی است. در سال 2012 میلادی در مجموع میانگین بهای پنج قلم کالای اساسی هفت درصد کاهش یافت که به گفته دست‌اندرکاران، این مساله احتمال کمبود مواد غذایی در کشورهای در حال توسعه را کاهش داده است. در حالی که قیمت جهانی مواد غذایی در ماه‌های ژوئن و ژوئیه سال 2012 میلادی نزدیک به 10 درصد افزایش یافته و احتمال گرسنگی میلیون‌ها فقیر در سراسر جهان را افزایش داده بود، با این حال، کارشناسان فائو امیدوارند با روند کاهشی قیمت‌ها از چهار ماه پایانی سال 2012 میلادی تا فوریه امسال بحران غذا درجهان کمرنگ‌تر شود. بر اساس گزارش‌های ماهانه فائو آخرین افزایش شدید قیمت جهانی مواد غذایی مربوط به فصل 2008 - 2007 میلادی بوده است که پس از آن به تدریج با کاهش تقاضا در جهان به دلیل رکود جهانی اقتصادی و اقدام‌های کشورهای گروه 20 در سال 2011 میلادی برای بهبود هماهنگی و شفافیت در بازار جهانی مواد غذایی، به کاهش قیمت‌ها کمک کرده است. در همین مورد چندی پیش روزنامه اقتصادی «لزکو» در تحلیلی پیش‌بینی کرد: قیمت غلات و برخی دیگر مواد غذایی مانند گندم، روغن خرما، ذرت و سویا در سال جاری میلادی افزایش می‌یابد. گزارش‌های جهانی می‌گویند: امسال قیمت گندم نسبت به سال گذشته افزایش خواهد یافت.
