ارزیابی فعالان صنعتی از سال حمایت از تولید
اگر چه سال گذشته به سال حمایت از تولید ملی، کار و سرمایه ایرانی نامگذاری شد، اما با پایان سال 1391 فعالان صنعتی و وزیر صنعت، معدن و تجارت سال سخت تولید را برای سالی که گذشت برگزیدند که این امر بیانگر آن است که عدم حمایت کافی از تولید موجب شد تا این بخش با چالشهای بسیاری مواجه شود.
تصمیمات شتابزده، عدم ثبات در تصمیمگیری برای صادرات و واردات مواد اولیه مورد نیاز، دخالت در قیمتگذاری، تامین نقدینگی و ارز مورد نیاز و تصمیمات دستوری از جمله مواردی است که فعالان صنعتی به آن استناد کرده و معتقدند که این عوامل موجب شد تا مشکلات تولید در سال حمایت از تولید دو چندان شود. به گفته فعالان صنعتی، وزارت صنعت در سال گذشته فرصتهای بسیاری را از دست داد و تصمیمگیریهای نادرست نیز باعث سرگردانی بیش از پیش تولید شد، عواملی که موجب شد تا به اعتقاد برخی از کارشناسان و فعالان صنعتی، وزارت صنعت، معدن و تجارت نتواند کارنامه موفقی از خود به جای گذارد. آرمان خالقی، عضو کارگروه حمایت از تولید با اشاره به اینکه وزارت صنعت در سال گذشته فرصتهای بسیاری را از دست داد و نتوانست آن گونه که باید از بخش تولید حمایت کند، میگوید: وزارت صنعت، معدن و تجارت در سه حوزه تجارت، تامین مواد اولیه برای تولید و خدمات پس از فروش میتواند تاثیرگذار باشد، اما در سال گذشته این وزارتخانه در این سه حوزه برخی از فرصتها را از دست داد. به گفته خالقی، تدوین و نهایی کردن استراتژی و سیاست برای این سه حوزه باید یکی از برنامههای اصلی وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار میگرفت، با وجود اینکه سال گذشته تدوین استراتژی آغاز شد اما نهایی نشد تا این بخش از یک استراتژی کلی بهرهمند شود. عضو کارگروه حمایت از تولید معتقد است تغییر سیاستها به تغییر دولت وابسته است و با توجه به اینکه سال جاری سال تغییر دولت است و تعیین کابینه زمانبر خواهد بود، تدوین استراتژی بلندمدت میتوانست تا استقرار دولت جدید تولید را در پیشبرد اهداف خود کمک کند، اما در شرایط کنونی صنعت زمان بسیاری را از دست خواهد داد. عدم هدایت نقدینگی مورد نیاز از سوی بانکها به بخش تولید یکی از عمده مواردی است که سال گذشته وزیر صنعت، معدن و تجارت بارها از آن به عنوان عمده مشکل بخش تولید یاد و بانکها را به کم کاری در این خصوص متهم کرد؛ به طوریکه در سال جاری نیز خواهان هدایت جریانهای پولی به سمت تولید شد. عضو کارگروه حمایت از تولید نیز با تایید بر اینکه سیاستهای پولی و بانکی یکی از مشکلات اصلی تولید محسوب میشود، میگوید: باید برای رفع این مشکل چارهای اندیشید تا بخشی از نقدینگی بانکها به سمت تولید هدایت شود. کارنامه ناموفق وزارت صنعت محسن بهرامی ارض اقدس، رییس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی تهران نیز معتقد است که وزارت صنعت، معدن و تجارت با وجود نامگذاری سال حمایت از تولید کار و سرمایه ایرانی در سال 1391 نتوانست استفاده مطلوب را از این سال برای حمایت از تولید ببرد. به گفته بهرامی ارض اقدس، تولید در سال 91 با مشکل کمبود نقدینگی مواجه بود و وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با وجود اینکه تلاش بسیاری برای حل این مشکل کرد، اما نتوانست بانکها را موظف به هدایت بخشی از نقدینگی به سمت تولید کند. از سوی دیگر، در بخش تامین ارز مورد نیاز این وزارتخانه با پذیرش مسوولیت مرکز مبادلات ارزی نتوانست ارز مورد نیاز تولید را تامین کند و تعدد تصمیمگیری در خصوص چگونگی تخصیص ارز، گروهبندی اعلام شده سرگردانی بیش از پیش واحدهای تولیدی را به همراه داشت. رییس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی تهران همچنین معتقد است تصمیمات شتابزده، عدم ثبات در تصمیمگیری برای صادرات و واردات مواد اولیه مورد نیاز، دخالت در قیمتگذاری، تامین نقدینگی و ارز مورد نیاز برای واحدهای تولیدی را میتوان عمده مشکل بخش تولید در سال گذشته دانست. تصمیمات دستوری دیگر موردی است که بهرامی ارض اقدس به آن اشاره کرده و میگوید: ابلاغ تصمیمات دستوری به واحدهای تولیدی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز موجب شد تا امکان برنامهریزی از تولید گرفته شود. با این شرایط میتوان گفت این وزارتخانه نتوانست در خصوص حمایت از تولید کارنامه موفقی از خود به جای گذارد و علاوه بر آن در بخش تنظیم بازار نیز عملکردی موفقی نداشت. تمام عوامل بررسی شود اگر چه برخی از کارشناسان و فعالان صنعتی عملکرد وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال گذشته را موفق ارزیابی نمیکنند، اما حسین ساسانی، دبیر کل کنفدراسیون صنعت معتقد است ارزیابی دقیق نیازمند در نظر گرفتن تمام پارامترها است. به گفته ساسانی وزارت صنعت، معدن و تجارت درخصوص عملیاتی کردن برخی از وظایف مانند تامین منابع مالی جلسات متعددی را با بخش خصوصی و تشکلها و متولیان بانکی برگزار کرد و در برخی از موارد توانست اقداماتی صورت دهد؛ اما در بخشهایی که باید هماهنگی صورت میگرفت نتوانست کارنامه موفقی داشته باشد. دبیر کل کنفدراسیون صنعت در ادامه به جلساتی که برای قانون بهبود فضای کسب و کار برگزار میشد، اشاره کرد و افزود: با وجود اینکه در جلسات این شورا تمام متولیان و وزارتخانههای مرتبط حضور داشتند؛ اما وزارت صنعت، معدن و تجارت در این جلسات شرکت نمیکرد و این امر موجب میشد تا جلسات نتایجی مطلوبی نداشته باشد. نقش راهبردی یکی دیگر از عواملی است که ساسانی معتقد است وزارت صنعت در دستیابی به آن موفق نبوده و در این خصوص میگوید: این وزارتخانه با وجود اینکه در نقش راهبردی که نیازمند هماهنگی با سایر عوامل است موفق عمل نکرد، اما در بخش عملیاتی توانست به اهداف خود دست یابد. به گفته ساسانی، با توجه به نامگذاری سال حمایت از تولید این وزارتخانه میتوانست سال گذشته نقش پررنگتری برای حمایت از تولید داشته باشد؛ اما این گونه نشد. دبیر کل کنفدراسیون صنعت گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت به دنبال حمایت از تولید بود؛ اما برخی عوامل خارج از کنترل این وزارتخانه بود و این عوامل اجازه نمیداد که حمایت کافی از تولید صورت گیرد؛ به همین دلیل صنعت در سال گذشته با مشکلات بسیاری مواجه بود.