یک سال با تحولات بازار لپ‌تاپ

در این میان، شاید بتوان گفت لپ‌تاپ‌ها از کالاهایی هستند که طی یک سال گذشته بازار بسیار پرافت وخیز و خبرسازتری داشته‌اند تا سایر کالاهای حوزه کامپیوتر! از نوسانات شدید قیمت و کاهش شدید موجودی و همچنین عدم تعادل در عرضه و تقاضا این کالا گرفته تا بروز مشکلاتی در زمینه ترخیص این کالا از گمرکات کشور، چنددستگی قیمت در بازار و... از اتفاقاتی هستند که طی یک سال گذشته در بازار لپ‌تاپ شاهد آنها بودیم. اتفاقاتی که تاثیر آنها را در بازار حتی در ماه‌های پایانی سال شاهد هستیم. فعالان بازار می‌گویند همه این اتفاقات ناشی از نوسانات نرخ ارز و رشد شدید قیمت‌ها در بازار است و اعداد و ارقام مختلفی را (از 100 تا 150 درصد) در رابطه با میزان رشد قیمت‌ها اعلام می‌کنند. اعداد و ارقامی که با یک بررسی اجمالی و پیگیری و مقایسه قیمت دلار آزاد در یکسال گذشته می‌توان میزان رشد قیمت‌ها را در بازار محاسبه کرد. ساده‌ترین راه این است که نرخ دلار آزاد را در اسفند ماه سال 90 که در حدود یک هزار و 800 تا یک هزار و 850 تومان بوده است با اسفند سال 91 که در حدود سه هزار و 500 تومان بود را مقایسه و تاثیر این افزایش نرخ را روی قیمت کالاهای کامپیوتری و به ویژه لپ‌تاپ بررسی کنیم. با توجه به این موضوع ما در این گزارش به بررسی روند قیمت‌ها و همچنین وضعیت کلی بازار لپ‌تاپ طی یک سال اخیرپرداخته‌ایم. رشد 100 تا 150 درصدی قیمت لپ‌تاپ در یک سال تا همین یک سال پیش، اکثر افرادی که قصد خرید لپ‌تاپ را داشتند با حداقل موجودی 450 تا 500 هزار تومان، می‌توانستند یک لپ‌تاپ با کانفیگ (قابلیت‌های فنی) پایین خریداری کنند. اما اکنون برای خرید یک لپ‌تاپ با همان مشخصات یا حتی یک مینی‌لپ‌تاپ که سابق بر این قیمتی حدود 400 تا 450 هزار تومان داشت باید مبلغی بیش از یک میلیون تومان هزینه کرد. این موضوع به خوبی بیانگر اتفاقی است که در تنها یک سال اخیر برای بازار لپ‌تاپ افتاده است و همه تقصیر را بر گردن نوسانات نرخ ارز می‌اندازند. البته اتفاقات دیگری در برخی از برهه‌های زمانی مانند انتشار خبر ممنوعیت واردات لپ‌تاپ و همچنین عدم ارائه ارز مبادل ای به واردکنندگان نیز در این آشفتگی قیمت در بازار لپ‌تاپ تاثیرگذار بوده است. براساس بررسی‌های انجام شده که در تحقیقات بازاری و مقایسه لیست قیمت‌ها طی یک سال اخیر به‌دست آمده است و مورد تایید کارشناسان بازار قرار گرفته است، به طور کلی میزان تغییرات قیمت را در بازار لپ‌تاپ طی یک سال اخیر حدود 100 تا 150 درصد بوده است. البته تغییرات قیمت‌ها در مورد برندهای گران قیمت مانند اپل و سونی محسوس‌تر بوده است.

همچنین نمونه‌های ارزان‌قیمت که در بازار با مخاطبان بیشتری مواجه هستند از لحاظ موجودی با کاهش بیشتری مواجه بوده و در صورت موجود بودن هم با قیمتی بالاتر از عرف بازار به فروش می‌رسند. اگر بخواهیم روند قیمت‌ها را طی یک‌سال اخیر به طور خلاصه بررسی کنیم باید بگوییم که از نیمه دوم فروردین ماه سال‌جاری تا اوایل اردیبهشت ماه که نرخ دلار آزاد به حدود یک هزار و 900 تومان رسید قیمت‌ها نسبت به اسفند ماه سال 90 در حدود 10 تا 15 درصد افزایش یافت. این افزایش قیمت در اردیبهشت ماه و با کاهش نرخ دلار به رقم یک هزار و 700 تومان در حدود 10 تا 12 درصد کاهش یافت. اما از اواخر اردیبهشت و اوایل خردادماه قیمت‌ها در بازار لپ‌تاپ در حدود 5 درصد افزایش یافت. رقم رشد قیمت لپ‌تاپ در تیر ماه با رشد نرخ دلار آزاد به مرز دو هزار تومان در حدود 8 تا 10 درصد افزایش یافت. اما مردادماه، درصد تغییرات نرخ لپ‌تاپ به اوج خود رسید و در نیمه نخست مرداد ماه، میزان تغییرات قیمت لپ‌تاپ نسبت به تیر ماه، در حدود 5 تا 8 درصد و در حدود 25 تا 50 هزار تومان و در نیمه دوم مردادماه نسبت به نیمه اول در حدود 10 تا15 درصد بوده است. این روند با رشد بیشتر نرخ دلار آزاد در نیمه دوم شهریور ماه به رقم حدود دو هزار و 500 تشدید شد و به این ترتیب در بازار لپ‌تاپ با رشد 15 تا 20 درصدی قیمت ها مواجه شدیم. رشد نرخ دلار آزاد در اوایل مهر ماه به رقم سه هزار موجبات رشد مجدد 20 درصدی قیمت‌ها در بازار لپ‌تاپ را فراهم‌آورد و با رشد قیمت دلار آزاد به رقمی حدود سه هزار و 500 تومان در نیمه دوم دوباره در بازار شاهد رشد 20 درصدی قیمت‌ها بودیم. اوایل آبان‌ماه نیز با یک کاهش 5 درصدی قیمت در بازار مواجه شدیم که این کاهش موقتی با اعلام خبر محدودیت ثبت سفارش و پس از آن ممنوعیت ثبت سفارش این کالا به رشد مجدد قیمت‌ها منجر شد. از این زمان تا اواسط آذر ماه که نرخ دلار آزاد روی رقمی نزدیک به سه هزار تومان در نوسان بود، باافت و خیزهایی در زمینه قیمت مواجه بودیم که این روند در دی‌ماه و با رسیدن نرخ دلار آزاد به حدود سه هزار و 300 تومان تشدید شد. در نهایت در بهمن‌ماه با رکورد زدن نرخ دلار آزاد قیمت‌ها در بازار لپ‌تاپ به اوج خود رسیده و فروشندگان نیز از عرضه کالا به بازار خودداری کردند.در چنین شرایطی بازار عملا به حالت نیمه‌تعطیل در آمده و از خرید و فروش خبری نبود. در این زمان فعالان بازار به بازار شب عید دل بسته و تمام توان خود را برای حفظ موجودی برای بازار شب عید جمع کردند. از اواخر بهمن‌ماه نیز با وجود کاهش نرخ دلار آزاد، اما در بازار تغییر خاصی ایجاد نشده و بازار همچنان راکد و بی‌رونق بود. روند نزولی تقاضا در بازار شب عید لپ‌تاپ تا اواخر اسفندماه و حتی هفته‌های آغازین فروردین 92 ادامه داشت و بازار این کالاها یک بازار نیمه‌تعطیل بود!