کاهش 3/5درصدی رشداقتصادی طی 7سال

وابستگی به درآمد‌های نفتی و عدم سیاستگذاری مناسب در تنظیم نرخ ارز اسمی، علت اصلی کاهش رشد اقتصادی کشور در طی ۷ سال گذشته بوده است. بررسی تحولات رشد اقتصادی در دوره رونق نفتی اخیر نشان می‌دهد با وجود افزایش درآمدهای نفتی، رشد اقتصادی بالا و مستمر، به دلیل بی‌توجهی به سیاست‌های سمت عرضه حاصل نشده است. نتایج مطالعات تجربی نشان می‌دهد اگرچه اثر درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی مثبت است، ولی افزایش شدید درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی اثر کاهنده داشته است. مطابق داده‌های بانک مرکزی، میانگین رشد اقتصادی دوره‌های ۱۳۸۴-۱۳۷۹ و ۱۳۹۰-۱۳۸۵ به ترتیب معادل ۳/۶ و چهار درصد گزارش شده است. رشد اقتصادی ایران از ۱/۶ درصد در سال ۱۳۷۸ به ۶/۹ درصد در سال ۱۳۸۴ افزایش و سپس در یک روند نسبتا کاهنده به ۳ درصد در سال ۱۳۹۰ کاهش یافته است. این کاهش در حالی است که در این دوره روند درآمدهای ارزی نفت فزاینده بوده است به طوری که درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت به ۱۱۸/۲میلیارد دلار در سال ۱۳۹۰ گزارش شد. تزریق درآمدهای نفتی به اقتصاد، افزایش نرخ تورم، کاهش ارزش پول ملی و در نتیجه افزایش شدید واردات، منجر به تضعیف بخش قابل تجارت (مانند بخش صنعت) و کاهش بهره وری شد. یکی از دلایل این پدیده در ایران تنظیم اشتباه نرخ ارز اسمی در گذشته بوده است. افزایش وابستگی تولید به درآمدهای نفتی را می‌توان با روند نسبت واردات دلاری به تولید ناخالص داخلی یا با نسبت درآمد نفت به تولید ناخالص داخلی نشان داد.