نوبل اقتصاد به دلیل کار روی "نظریه قرارداد" به برندگان آن اعطا شد
جایزه نوبل اقتصاد سال ۲۰۱۶ میلادی به اولیور هارت و بینت هولمستروم به دلیل نقش آنها در پیشبرد "نظریه قرارداد"رسید.
اولیور هارت، اقتصاددان ۶۸ ساله، زاده بریتانیا و ساکن آمریکا است که در دانشگاه هاروارد تدریس میکند و بینت روبرت هولمستروم، اقتصاددان ۶۷ ساله فنلاندی و استاد اقتصاد دانشگاه امآیتی در آمریکا است.
به گزارش اقتصاد آنلاین، آکادمی سلطنتی سوئد دلیل اعطای جایزه به این دو نفر را کار آنها روی نظریه قرارداد و "تعیین چارچوبی برای تحلیل مسائل گوناگون در طراحی قرادادها" اعلام کرد.
در بیانیه آکادمی به عنوان نمونه به کار این دو نفر در زمینه سیستم پرداخت بر اساس عملکرد برای مدیران رده بالا، هزینههای قابل کاهش در بیمه و خصوصیسازی فعالیتهای بخش عمومی اشاره شده است.
این آکادمی گفته است که کار پیشگامانه این دو نفر "بنیادی خردمندانه" برای سیاستگذاری و همین طور پایهگذاری موسسات - از قانونگذاری برای ورشکستگی گرفته تا ایجاد ساختارهای سیاسی - بنا نهاده است.
توضیح:نظریه قرارداد در علم اقتصاد به بررسی نحوه شکل گیری قرارداد بین آحاد اقتصادی میپردازد. قراردادهایی که معمولاً مورد بررسی قرار میگیرند مربوط به شرایط عدم تقارن اطلاعات بین آحاد اقتصادی هستند. نظریه قرارداد با نامهای دیگری نظیر نظریه انگیزهها و اقتصاد اطلاعات نیز شناخته میشود. اولین تجزیه و تحلیل رسمی این موضوع در سال ۱۹۶۰ توسط کنث ارو (Kenneth Arrow) انجام گرفت.
نحوه تحلیل مرسوم در بررسی قراردادها به این صورت است که با در نظر گرفتن تابع مطلوبیت خاصی گزینه بهینه فرد تصمیم گیرنده از طریق حل یک مسئله بهینه سازی استخراج میشود. چارچوب کلی تحلیل در اغلب زمینههای نظریه قرارداد نظیر کژگزینی، کژمنشی و علامت دهی همین روند است. هدف کلی الگوها در نظریه قرارداد یافتن راههایی است که فرد مقابل را به اتخاذ تصمیم خاصی بکشاند. نظریه قرارداد در زمینههایی نظیر اقتصاد کار، تئوری سازمان، مدیریت مالی بنگاهها و سازمانهای صنعتی گسترش یافته و دارای کاربرد است.
جایزه نوبل اقتصاد بر خلاف پنج نوبل دیگر (فیزیک، شیمی، پزشکی، ادبیات و صلح) توسط آلفرد نوبل سوئدی پایهگذاری نشد، بلکه اعطای آن از سال ۱۹۶۸ از سوی بانک مرکزی سوئد آغاز شدکه نخستین برندگان آن راگنار فریش نروژی و یان تینبرگن هلندی بوده اند.
برندگان نوبل اقتصاد در سال 2015 و 2014 آنگس دیتون ه دلیل کار بر روی مصرف، رفاه و فقر و ژان تیرول به خاطرکار در زمینه "قدرت بازار و کنترل آن" بوده اند.