ارزیابی صنعتگران از سال 91

در این سال افزایش هزینه‌ها، کمبود نقدینگی، سیاست‌های انقباضی بانک‌ها، محدودیت داخلی در تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه، افزایش محدودیت‌های خارجی برای تبادل ارز و تاثیر آن بر تاخیر در تولید کالاها و ... به گلایه اصلی فعالان صنعتی بدل شد، گلایه‌ای که بارها مطرح شده، اما تاکنون راه چاره‌ای برای رفع آن در نظر گرفته نشده است. در این خصوص فعالان صنعتی به کنکاش مشکلات سال‌جاری پرداختند و در گفت‌و‌گو با دنیای اقتصاد سال‌جاری را سالی سخت برای تولید خواندند. رسول خلیفه سلطان، دبیر انجمن تولید‌کنندگان فولاد ایران معتقد است شرایط به وجود آمده در سال‌جاری بخش صنعت را با آسیب‌های فراوانی مواجه کرده؛ به طوری که در حال حاضر واحدهای تولیدی با مشکلات بسیاری مواجه هستند و در مجموع می‌توان گفت این بخش در وضعیت مناسبی قرار ندارد. به گفته خلیفه سلطان در سال‌جاری هزینه‌های تولید افزایش چشمگیری داشته که این امر نیز به دلیل افزایش هزینه‌های واردات مواد اولیه و تجهیزات بوده از سوی دیگر افزایش نرخ ارز نیز رشد مازاد هزینه‌ها را به همراه داشته که مجموع این عوامل موجب شد تا صنعت در کشور با چالش‌های بسیاری مواجه شود. افزایش نرخ ارز، اعمال قوانین و مقررات و سخت شدن شرایط تولید دیگر عواملی است که دبیر انجمن فولاد به آن اشاره کرده و معتقد است که با تدوین استراتژی بلندمدت می‌توان راهکاری برای برون رفت از مشکلات به وجود آمده یافت. سال سخت برای تولید علی رضا حائری دبیر انجمن نساجی ایران نیز سال 91 را سالی سخت برای تولید دانسته و می‌گوید: سالی که گذشت روزهای سختی برای صنعتگران کشور به ویژه صنایع نساجی و پوشاک کشور به همراه داشت این در حالی است که سال 91 سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی نام‌گذاری شده و این امید را در دل بسیاری از صنعتگران کشور به وجود آورد که در سال پیش‌رو، کلیه نهادهای مسوول بیش از پیش پشتیبان تولید در کشور شوند. به گفته حائری، در این سال تولید‌کنندگان با مشکلات بسیاری از جمله تامین مواد اولیه، سرمایه در گردش، شدت گرفتن تحریم‌ها، صدور بخشنامه‌های خلق‌الساعه، تامین ارز مورد نیاز، نظارت بر قیمت‌گذاری و ... دست و پنجه نرم کردند، مشکلاتی که موجب شد تا برخی از تولید‌کنندگان افت و برخی دیگر توقف تولید را تجربه کنند. دبیر انجمن نساجی معتقد است که تنها راه تامین نقدینگی و حل بحران تامین سرمایه در گردش بنگاه‌ها باز شدن قفل سیستم بانکی و برقراری مجدد خطوط اعتباری فاینانس، ری‌فاینانس و یوزانس از طریق رفع تحریم‌های بین‌المللی است و در این رهگذر، واقعی شدن نرخ ارز نیز می‌تواند کمک شایانی برای رونق بازار و افزایش صادرات غیر نفتی کشور داشته باشد. بیشترین منافع به واسطه‌ها رسید محمد رضا نجفی منش عضو انجمن قطعه‌سازان نیز سال‌جاری را سال بحرانی برای خودروسازی و بالطبع صنعت قطعه‌سازی دانسته و معتقد است، ادامه این روند این دو صنعت را بیش از پیش زیان‌ده خواهد کرد. به گفته نجفی منش، صنعت در سال 91 در مجموع وضعیت خوبی نداشت به طوری که خودروسازان و قطعه‌سازان با زیان بسیاری مواجه شدند و افت تولید تعدیل بسیار زیاد نیروی کاری این دو بخش را به همراه داشت در مجموع می‌توان گفت: در سال جاری کمترین توجه به بخش صنعت شد به همین دلیل بیشترین منافع به واسطه‌ها رسید. نجفی منش اصلی‌ترین مشکلات تولید را به کمبود نقدینگی مرتبط دانسته و می‌گوید: خودروسازان در حال حاضر با کمبود نقدینگی مواجه‌اند که دلیل آن هم به ناکافی بودن سرمایه بانک‌ها مربوط می‌شود، شاید به این دلیل که صنعت خودرو رشد بیشتری نسبت به بانک‌ها داشته است. ارز، چالش تولید علی نقیب عضو هیات نمایندگان اتاق ایران نیز افزایش هزینه‌ها، کمبود نقدینگی، سیاست‌های انقباضی بانک‌ها، محدودیت داخلی در تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه، افزایش محدودیت‌های خارجی برای تبادل ارز و تاثیر آن بر تاخیر در تولید کالاها را عمده مشکلات تولید‌کنندگان در سال‌جاری دانسته و می‌گوید: در سال 91 شوک‌های بسیاری به بخش صنعت وارد شد که این بخش را با چالش‌های بسیاری مواجه کرد. به گفته نقیب، شوک ارزی یکی از تاثیرگذارترین عوامل بر بخش صنعت بوده که آسیب بسیاری به این بخش رساند و متاسفانه این مشکل هنوز برطرف نشده؛ چرا که نرخ ثابت رسمی برای خرید مواد اولیه وجود ندارد به همین دلیل امکان برنامه‌ریزی از تولید‌کنندگان سلب شده است. کمبود و گرانی مواد اولیه رییس انجمن صنایع ریخته‌گری ایران با بیان اینکه صنعت ریخته‌گری چون دیگر صنایع کشور در سال‌جاری با انباشت گرفتاری و متنوع‌تر شدن آنها روبه‌رو بوده، می‌گوید: پاره‌ای از این گرفتاری‌ها دستاورد تحریم‌ها است که به نظر من با مدیریت بهتر، قابلیت کنترل بهتری داشت، اما بخش بزرگی از گرفتاری‌ها ناشی از ضعف برنامه‌های داخلی، کم اعتنایی به قوانین و نقص‌های اجرایی است که نمونه‌های برجسته آن را در مدیریت منابع ارزی، اجرای نابهنگام و یک بعدی قانون هدفمندی یارانه‌ها یا کوتاهی در اجرای قانون بهبود مستمر فضای کسب‌و‌کار یا اجرای اصل 44 قانون اساسی به خوبی می‌توان دید. نصرالله محمدحسین فلاح در مورد مهم‌ترین مساله صنایع ریخته‌گری گفت: در صنعت ریخته‌گری بحران کمبود و گرانی مواد اولیه چون قراضه‌های فلزی بسیار جدی شده است. نداشتن برنامه‌های ایجاد توازن در صنایع فلزی در چند سال اخیر، به خصوص در اثر کاهش شدید تولید صنایع خودروسازی و لوازم خانگی، این بحران را تشدید کرده است و سال آینده از این نظر مشکلی دیگر پیش روی ریخته‌گران خواهیم داشت. از کمبود نقدینگی تا تامین ارز رییس کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی، صنایع و معادن اصفهان از دیگر کسانی است که در مورد مهم‌ترین مسائل بخش تولید در سال 91، می‌گوید: متاسفانه در سال‌جاری علاوه بر مشکلاتی که برای بخش تولید در سال 90 ایجاد شده بود، مشکلات ارزی نیز اضافه شد. در واقع تغییرات قیمت ارز در سال 91 منجر به بی‌برنامگی بخش تولید شد. از سوی دیگر، در دسترس نبودن ارز نیز از دیگر مشکلات بخش تولید است. مصطفی رناسی با بیان اینکه کمبود نقدینگی از دیگر مسائل مهم بخش تولید است، افزود: به این مشکل اجرایی نشدن قوانین از سوی دولت را نیز باید اضافه کرد. در واقع قوانینی که با تلاش بخش‌های مختلف تصویب شده، اجرایی نشده است. بلاتکلیفی در برنامه‌ریزی در همین حال، یک عضو هیات‌مدیره انجمن مدیران صنایع نیز با بیان اینکه مشکل اصلی صنعت در سال 91 تغییرات قیمت ارز به خصوص در ماه‌های پایانی سال بود، می‌گوید: بعد از گشایش مرکز مبادلات ارزی قرار بود که ارز با قیمت کمتری از بازار در اختیار بخش تولید قرار بگیرد که با جهش قیمت‌ها در بازار، قیمت ارز در مرکز مبادلات نیز افزایش داشت. ضمن اینکه ارز با نرخ مرکز مبادلات در اختیار همه صنعتگران قرار نگرفت. حسین سلیمی با بیان اینکه افزایش قیمت ارز روی صنایعی که نیازمند واردات مواد اولیه و تجهیزات هستند، تاثیر گذاشته است، گفت: تغییر مداوم قیمت‌ها روی تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی مدیران صنایع تاثیر می‌گذارد. امنیت سرمایه‌گذاری نداریم یک عضو کارگروه حمایت از تولید نیز در مورد وضعیت صنایع در سال 91 با بیان اینکه امنیت سرمایه‌گذاری نیازمند شرایط مناسب محیط کسب‌و‌کار است، می‌گوید: با وجود اینکه انتظار می‌رفت در سال‌جاری شاخص‌های کسب‌و‌کار مورد توجه قرار گیرد، اما این امر محقق نشد و رتبه ایران در شاخص‌های کسب‌و‌کار بهتر نشد. انتظار فعالان صنعتی از سازمان‌های ذی‌ربط این بود که رویه خود را نسبت به گذشته بهتر کنند. آرمان خالقی همچنین با اشاره به کمبود نقدینگی واحدهای تولیدی، قول مسوولان برای تامین نقدینگی مورد نیاز از صندوق توسعه ملی را یادآوری کرد و گفت: قرار بود امسال 10درصد از منابع مالی ارزی که به صندوق توسعه ملی واریز می‌شود، تبدیل به ریال شده و در اختیار واحدهای تولیدی قرار گیرد. این در حالی است که این وعده مسوولان به طور کامل محقق نشد.