لیست سیاه پتروشیمی‌ها دردسرساز شد

با وجود اتخاذ سیاست‌های هوشمندانه غرب برای توقف صادرات محصولات پتروشیمی ایران اما آمارهای رسمی نشان می‌دهد که از ابتدای سالجاری بیش از 11 میلیارد دلار انواع محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های پلیمری توسط ایران به بیش از 60 کشور جهان صادر شده است. بر این اساس مجموعه وزارت نفت با اتخاذ تدابیری همچون راه اندازی کنسرسیوم‌های بیمه کشتی‌های حامل محصولات پتروشیمی ایران، توسعه ناوگان کشتی‌های حمل پتروشیمی و تعریف راهکارهای جدید تبادل ارز اما این بار سیاست‌های دولت منجر به توقف محصولات پتروشیمی ایران شده است. مطابق با تصمیم چند هفته پیش دولت، صادرات 52 قلم کالا ممنوع شد که در بین لیست کالاهای ممنوع صادرات نام چندین محصول پتروشیمی همچون استایرن مونومر، پلی اتیلن، پلی پروپیلین، پلی اتیلن ترفتالات، PVC، پلی استایرن، اکریلونیتریل بوتادین استایرن، کریستال ملامین، سود کاستیک، اسید سولفوریک، LAB و بنزن و محصولات پلیمری هم به چشم می خورد. همزمان با تدوین و ابلاغ این لیست، مجتمع‌های پتروشیمی نسبت به توقف صادرات محصولات پتروشیمی انتقاد کردند و حتی مسئولان وزارت نفت نسبت به عدم دستیابی به درآمد 14 میلیارد دلاری صادرات پتروشیمی تا پایان سالجاری هشدار دادند. با این وجود پس گذشت چند هفته مذاکرات متعددی بین رستم قاسمی وزیر نفت و مهدی غضنفری وزیر صنعت، معدن و تجارت برای خروج تعدادی از محصولات پتروشیمی از لیست ممنوعه‌ها انجام شد که در نخستین توافق، صادرات 7 محصول پتروشیمی سودکاستیک، بنزن، استایرن منومر، گریدهای PVC، کریستال ملامین، LAV و پلی اتیلن آزاد شد. با این وجود هم اکنون محصولاتی همچون جوش شیرین، کربنات سدیم، پلی پروپیلن، پلی اتیلن ترفلات، ABS، پلی استایرن، DOP، SPR، PBR، ویل استات منومر، اتانول آمین ها و ضایعات پلیمری کماکان در لیست ممنوعه ها قرار دارند. ذخیره سازی محصولات پتروشیمی در کف خیابان‌ها پیگیری‌ها از وزارت نفت نشان می دهد با گذشت بیش از چهار ماه از این اجرای این طرح جدید، در حال حاضر به دلیل عدم صادرات محصولات پتروشیمی و اشباع شدن بازارهای داخلی، انبار و مخازن تمامی مجتمع های بزرگ پتروشیمی کشور کامل شده است. از این رو حتی مجتمع پتروشیمی پلیمر کرمانشاه به دلیل تکمیل شدن مخازن و انبارهای ذخیره سازی، مجبور شده است که محصولات پتروشیمیایی خود را در خیابان های اطراف ذخیره سازی کند. در شرایط فعلی بیش از 500 هزار تن محصولات مختلف پتروشیمی و پلیمری در انبارهای مجتمع‌های پتروشیمی رجال، لاله، امیرکبیر، شازند اراک، تبریز، مارون، کرمانشاه و بندرامام ذخیره سازی شده است که امکان صادرات این محصولات با وجود بی نیازی بازارهای داخلی وجود ندارد. از سوی دیگر همزمان با فرا رسیدن ایام نوروز و توقف تولید در بسیاری از صنایع تکمیلی، لاستیک و پلاستیک داخلی عملا تقاضا برای خرید محصولات پتروشیمی در بورس کالا به حداقل می رسد و این در حالی است که در تعطیلات نوروزی بازارهای بین المللی کماکان اقدام به خرید و فروش محصولات پتروشیمیایی می کنند. هشدار وزارت نفت نسبت به توقف صادرات پتروشیمی با افزایش ذخیره‌سازی گسترده محصولات در مجتمع‌های پتروشیمی، برخی از مسئولان و معاونان وزارت نفت نسبت به سیاست‌های دولت انتقاد کرده اند. عبدالحسین بیات مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با بیان اینکه مصوبه ابلاغ شده وزارت صنعت، معدن و تجارت مبنی بر ممنوعیت صادرات برخی از محصولات پتروشیمی تعدادی از مجتمع‌های تولیدی پتروشیمی را با مشکلات فراوان رو به رو کرده است، گفت: در هفته پایانی اسفند و نیمه اول فروردین ممنوعیت‌های تردد جاده ای اعمال می شود، امکان حمل و نقل وجود نخواهد داشت و وقوع این امر شرکت‌های پتروشیمی را با چالش‌های زیادی رو به رو می کند. معاون وزیر نفت با بیان اینکه امکان توقف تولید وجود ندارد، تصریح کرد: نگران تولید هستیم و در صورت عدم صادرات به علت این که در صنایع تکمیلی در پایان سال و ایام تعطیلی سال جدید میزان تقاضا کاهش یافته و معامله در بورس کالا همچون ایام عادی سال انجام نمی‌شود، تولید مجتمع های پتروشیمی با اختلال رو به رو خواهد شد. این مقام مسئول تاکید کرد: از وزارت صنعت در خواست داریم هر چه زودتر به اعطای مجوز صادرات اقدام کند تا افزون بر ارزآوری و ایجاد ارزش افزوده، مشکلات ارزی واحدهای پتروشیمی نیز برطرف شود. شجاع الدین بازرگانی معاون حقوقی وزارت نفت هم با اشاره به آغاز مذاکرات و رایزنی به منظور لغو مصوبه ممنوعیت صادرات برخی از محصولات پتروشیمی، یادآور شد: این مصوبه نباید منجر به از دست رفتن بازارهای صادراتی ایران شود و وزارت نفت چندین بار اعلام کرده که محصولات و فرآورده های پتروشیمی پس از رفع کامل نیاز داخل صادر خواهد شد و مجتمع های پتروشیمی آمادگی دارند که نیاز داخل را تامین کنند و در برخی از موارد نیز با واردات بازار را تنظیم کنند. وی تصریح کرد: باید مدیریت بازار حفظ شود و بازارهایی را که با سرمایه گذاری های فراوان در فضای رقابتی ایجاد شده، حفظ کرد و از دست دادن بازارهای جهانی شرایط مطلوبی را به همراه نخواهد داشت.