سوت تجارت طلا به‌صدا درآمد
از دهه ٨٠ بود که اکتشافات ویژه ذخایر طلا از سوی دولت کلید خورد و نگرش جدیدی به معادن طلا صورت گرفت. از آن سال‌ها دولت با راه‌اندازی آموزشگاه‌های تخصصی و انتقال شیوه‌های کشف طلا از استرالیا به ایران توانسته است ظرفیت‌های معدنی طلا در کشور را شناسایی کند.
نتایج مطالعات سازمان زمین‌شناسی در آن سال‌ها نشان داده که ١٤ محدوده طلا در ایران وجود دارد و شناسایی کمربند طلاداری در زون سنندج سیرجان این موضوع را ثابت کرد. اما حالا حدود ١٥سال از این اتفاق سپری می‌شود و ظرفیت تولید طلا از ٣٠٠ کیلو در آن سال‌ها به حدود ٣ تن رسیده است. ایران درحالی به گفته محمدرضا نعمت‌زاده ١,٥درصد از تولید جهانی طلا را به خود اختصاص داده که سهم چندانی از تجارت این فلز گرانبها ندارد. تجارتی که در سال‌های تحریم به‌شدت تحت‌الشعاع قرار گرفته بود، حالا قرار است رونق دوباره‌ای بگیرد. به‌طوری‌که چندی پیش سازمان توسعه تجارت در نامه‌ای به دفتر صادرات گمرک ایران اعلام کرده است که صادرات طلا، نقره و پلاتین تولید معادن داخل، پس از تأیید وزارت صنعت، معدن و تجارت و داشتن مجوز بانک مرکزی بلامانع است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند ، حال در شرایطی که حدود ٤٠ روز از ارسال این نامه و مصوبه شورای پول و اعتبار سپری می‌شود، جعفر سرقینی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت از صدور نخستین مجوز برای صادرات ٢٠٠ کیلو طلا از سوی بانک مرکزی خبر می‌دهد. او با بیان این‌که مقصد اصلی صادرات این محموله طلایی به‌زودی اعلام می‌شود، اظهار داشت: مصرف‌کنندگان ایرانی بیشتر خواهان استفاده از طلاهای با عیار بالا هستند. همین مسأله موجب شده که تولید طلاهای با خلوص و عیار پایین در ایران جذابیتی نداشته باشد. بر همین اساس در مصوبه شورای پول و اعتبار آمده در شرایطی که امکان عرضه طلای تولیدشده از معادن کشور به قیمت رقابتی وجود نداشته باشد، امکان صادرات آن محصولات وجود خواهد داشت.
عقب‌افتادگی تاریخی در طلا
او درحالی از بازگشت رونق به صنعت طلای ایران بعد از اجرایی شدن این مصوبه و افزایش تولید طلا به ٧ تا ٨ تن تا پایان برنامه ششم خبر می‌دهد که به گفته بهروز برنا، معاون سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی تا پایان برنامه پنجم توسعه باید سطح تولیدات طلا در ایران به ٥میلیون تن می‌رسید، هدفی که تاکنون محقق نشده است. او می‌گوید: درحال حاضر ظرفیت تولید طلا در ایران از مرز ٣ تن گذر کرده است. این درحالی است ایران یک‌درصد مساحت خشکی جهان را در اختیار دارد و بر این اساس باید سالانه موفق به تولید ٣٠ تن طلا شود.
برنا می‌افزاید: در پیش‌نویس برنامه ششم توسعه اقتصادی تولید ٢٥ تن طلا در نظر گرفته شده بود، اما با توجه به مقررات حاکم بر کشور، قوانین غیرضرور و ناکارآمد و فرسودگی تجهیزات دستیابی به آن امکان‌پذیر نیست و در بهترین شرایط ظرفیت تولید به ٧ تن افزایش خواهد یافت.
اما ظرفیت تولید این فلز گرانبها درحالی هیچ تناسبی با ظرفیت موجود در کشور ندارد که وجود ٢١ استان طلایی در کشور به گفته این مقام مسئول در سازمان زمین‌شناسی، از یک عقب‌افتادگی تاریخی در این بخش حکایت می‌کند.
او ذخایر قطعی و احتمالی طلای ایران را ٣٤٠ تن اعلام کرد و با بیان این‌که ١٢٠٠ محدوده امیدبخش برای طلا کشف شده که در ١٠٠تای آنها وارد اکتشافات عمومی شده‌ایم، گفت: ایران درحالی بین ٥ کشور مصرف‌کننده مصنوعات طلا و جواهر در جهان جای دارد که در سال تنها سه تن طلا تولید می‌کند و از نظر تولید شمش طلا با سهمی ناچیز در ردیف ٥٤ جهان قرار گرفته است. این درحالی است که ترکیه با شرایط مشابه ایران توانسته تولیدات خود را از ١٠٠ تن در دهه ٨٠ به حدود ٤٠ تن در سال افزایش دهد.
طلای با عیار پایین در ایران مشتری ندارد
در این میان بسیاری از فعالان بخش خصوصی امیدوارند که با آغاز صادرات رونق به واحدهای تولیدی بازگردد. عبادلله محمدولی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان طلا در این‌باره می‌گوید: به دلیل نبود مشتری بسیاری از تولیدکنندگان طلا با عیار پایین در کشور کارشان را تعطیل کرده‌اند، اما حالا این امید وجود دارد که تولید و استخراج طلای خام افزایش یابد.
او با اشاره به این‌که این مصوبه فرصتی را به معادن می‌دهد تا در بازار رقابتی صادرات طلا وارد شوند، گفت: موظف هستیم آسیب‌های موجود درباره صادرات طلا را برطرف کنیم و باید بتوانیم با بازارهای رقابتی در این‌خصوص رقابت داشته باشیم و در آینده‌ای نزدیک به بازارهای جهانی وارد شویم.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهر در ادامه سخنان خود لزوم تنوع‌بخشی به بازار طلای ایران را مورد اشاره قرار داد و با بیان این‌که عیار طلاهای تولید شده در ایران عمدتا ٢٤ است، ادامه داد: درحال حاضر در بسیاری از کشورها طلاهایی با عیار ١٢,١٤ و ١٦ عرضه می‌شود . بهتر است ما هم تولیدات خود را با کیف پول مردم تطبیق دهیم. چرا نباید شرایطی را فراهم کرد که مردم با سطح درآمدی پایین به جای خرید بدلیجات طلاهایی با عیار پایین را خریداری کنند؟
١٨میلیارد دلار کمک ارزی طلا به کشور
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا ضمن گلایه از بالا بودن میزان قاچاق طلا به کشور، گفت: واردات مصنوعات طلا به کشور ممنوع است، اما اکنون از پنج کشور ترکیه، تایلند، هند، هنگ‌کنگ و ایتالیا، مصنوعات طلا به صورت قاچاق وارد می‌شود. محمدولی معتقد است: اخذ ٩درصد مالیات بر ارزش افزوده موجب شده که قیمت طلا در ایران غیررقابتی شود و این مسأله قاچاق این فلز زرد را توجیه‌پذیر کرده است. از طرفی تولیدکنندگان خارجی نتوانسته‌اند سلیقه مشتری را تأمین کنند. همچنین حمل آسان به دلیل کم‌حجم بودن، سود سرشار آن و ظرافت و زیبایی طلاهای خارجی ریسک قاچاق را افزایش داده است.
محمدولی همچنین گردش بازار جهانی طلا را سالانه بیش از ۳۰۰تن اعلام کرد و افزود: اگر بتوانیم فقط ٥درصد از گردش اقتصادی طلا و جواهر را در دنیا به خود اختصاص دهیم، سالانه می‌توانیم حدود ١٨میلیارد دلار کمک ارزی به کشور داشته باشیم. لذا باید بستری آماده کنیم تا تولیدکنندگان به سمت بازارهای صادراتی و بازارهای هدف بروند که در این‌صورت حدود ٣٠٠ تا ٤٠٠هزار نیروی کار می‌توانند به این بخش وارد شوند.
