ایران و عراق؛ در فینال انتخاب دبیرکلی اوپک

پس از به توافق نرسیدن وزرای اوپک برای انتخاب دبیرکل این سازمان مهم اقتصادی کشورهای در حال توسعه در آذرماه، تحولات زیادی در مسیر انتخاب دبیر کل اتفاق افتاده که آخرین آنها انتشار خبر انصراف مجید المنیف کاندیدای عربستان برای تصدی پست مهم دبیرکلی اوپک است. محمدعلی خطیبی، نماینده ایران در هیئت عامل اوپک با بیان اینکه کمیته‌ای برای تدوین شاخص‌های دبیر کل اوپک تشکیل شده است تا پس از استخراج این شاخص‌ها را به تأیید وزرا برساند، تصریح کرد: شاخص‌های قبلی مورد توافق وزرای اوپک قرار نگرفت و قرار شد دوباره شاخص‌هایی استخراج و در اجلاس وزرای بعدی در اواخر ماه می به تصویب برسد. وی با تاکید بر اینکه پس از آن کاندیداها را بر اساس شاخص‌های مورد تأیید وزرا ارزیابی می‌کنند، افزود: دستور کار اصلی جلسه بعدی وزرا تأیید و توافق بر سر شاخص‌ها است و در جلسه پاییز آینده انتخاب قطعی دبیر کل اوپک انجام خواهد شد. خطیبی اضافه کرد: آقای عبداله البدری دبیرکل فعلی اوپک سمت دبیر کلی را تا یک سال آینده بر عهده خواهد داشت. به گزارش فارس به تازگی شبکه خبری بلومبرگ از انصراف مجید المنیف، نامزد عربستانی دبیر کلی اوپک خبر داده است. گفته می‌شود ماجد المنیف پس از انتصاب به عنوان دبیر کل شورای عالی اقتصاد و عربستان از نامزدی دبیر کلی اوپک استعفا داده است. هنوز مشخص نشده است عربستان نامزد دیگری برای تصدی دبیر کلی اوپک معرفی می‌کند یا نه. کارشناسان معتقدند هدف عربستان از معرفی کاندیدا گرفتن این پست نبوده است، چرا که یک فرد درجه یک را برای تصدی دبیرکلی معرفی نکرده است. بیش از این نیز کاندیدای اکوادوری دبیر کلی اوپک یعنی ویلسون پاستور موریس وزیر نفت این کشور از نامزدی تصدی دبیر کلی اوپک انصراف داده بود. بر این اساس در حال حاضر تنها ایران و عراق برای تصدی پست مهم سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک باقی مانده‌اند. سمیر غضبان وزیر اسبق نفت و مدیرعامل سابق شرکت ملی نفت عراق و غلامحسین نوذری وزیر اسبق نفت ایران نامزدهای باقیمانده برای تصدی دبیر کلی اوپک هستند. پیش از این فریدون برکشلی، طولانی‌ترین رئیس امور اوپک ایران در گفت‌وگویی با فارس ضمن تشریح زوایایی پنهان درباره انتخاب دبیرکل اوپک، نوذری را بهترین گزینه برای تصدی پست دبیرکلی اوپک معرفی کرده اما شانس نامزد عراق را برای نشستن بر صندلی دبیرکلی بیشتر دانسته بود. برکشلی که بیشترین سابقه حضور در نشست‌های اوپک را در کارنامه دارد معتقد است دبیرخانه اوپک به رهبری ژنرال سابق سرهنگ قذافی یعنی البدری لیبیایی آمادگی لازم را برای مواجهه با چالش‌های جدید جهانی انرژی ندارد و تا کنون تنها به رونویسی از گزارش‌های انرژی کشورهای صنعتی و مصرف‌کننده درباره بازار نفت پرداخته است. تقریبا برای همه این مساله واضح است که انتخاب دبیرکل اوپک بیش از استخراج شاخص‌ها به توافق‌های پشت پرده و مصالحه بین اعضا وابسته است. برکشلی درباره سازوکار چنین مصالحه‌هایی می‌گوید: در این مصالحه‌ها احتمالا امتیازاتی داده و گرفته می‌شود. به نظر من اگر عربستان در جریان این مصالحه‌ها بخواهد به عراق رای ‌دهد، از عراق امتیازات زیادی خواهد گرفت. از جمله این امتیازات آن خواهد بود که عراق، نباید ایران را زیاد در اوپک به بازی بگیرد. وی معتقد است: «اما اگر ما بخواهیم در انتها به مصالحه‌ای دست بزنیم که دیگری برنده آن باشد آنچه که ما می‌خواهیم به دست بیاوریم مهم است.ما باید حداقل نفر دوم دبیرخانه را باید در اختیار بگیریم، این پست در حال حاضر در اختیار فردی کویتی است. یعنی اگر بخواهیم به مصالحه‌ای تن بدهیم خواسته حداقلی ما باید آن باشد که ما خواهان به دست آوردن پست نفر دوم دبیرخانه اوپک باشیم. ما در واقع مدعی آن هستیم که دبیر کلی از آن ما است. حالا طی 30 سال گذشته ما این پست را به دست نیاورده‌ایم اما در شرایط حداقلی اگر بخواهیم مصالحه کنیم باید بتوانیم سمت نفر دوم دبیرخانه را از آن خود کنیم. به گفته برکشلی این هدفگذاری می‌تواند برای ما یک چارچوب مصالحه قابل قبول را تبیین کند. اگر ما نتوانیم این خواسته حداقلی را به دست‌‌ آوریم این مصالحه‌ای نخواهد بود که ما در آن برگ برنده‌ای داشته باشیم. با انصراف نماینده عربستان و در صورت عدم معرفی نامزد جدیدی از سوی این کشور فینال انتخاب دبیرکل اوپک در شرایط پیچیده‌ای بین ایران و عراق برگزار می‌شود. فینالی که شاید بتوان شانس ایران را در آن اندکی بیش از گذشته ارزیابی کرد.