کام بازار از کمبود شکر تلخ شد

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فرصت امروز ، امیر علی قنبری که یکی از تحلیلگران بازار سرمایه در بخش قندو شکر است مهم ترین دلیل کاهش میزان شکر در بازار را به تاخیر در تصمیم گیری برای واردات این کالا نسبت می دهد و می گوید: برخلاف رویه هر سال، دولت و انجمن صنفی تولید کنندگان قند و شکر در اردیبهشت ماه به توافق برای واردات کسری شکر مورد نیاز کشور رسیدند که بسیار دیر بود، چراکه آن زمان موجودی کارخانه ها به حداقل میزان ممکن رسیده بود.

از سوی دیگر، هم زمان با تصمیم برای واردات 500هزار تن شکر مورد نیاز کشور قیمت جهانی شکر رشد شدیدی کرد و از 13سنت به حوالی 19 و حتی تا 21سنت نیز رسید که این امر موجب نگرانی در داخل کشور و افزایش بهای تمام شده شکر های وارداتی شد. گفت وگو با علی قنبری را بخوانید :

شما فکر می کنید تصمیم گیری دیرهنگام مسئولان تنها عامل گرانی شکر در بازارهای داخلی است؟

علاوه بر اینکه تصمیم برای واردات شکر با تاخیر زیادی اجرایی شد، فاصله زمانی یک ماهه از هنگام خرید تا ترخیص و تصفیه به یک ماه زمان نیاز دارد که این بازه زمانی یک ماهه نیز مزید بر علت شده است. در میان همه مشکلات واردات شکر و افزایش قیمت جهانی، ماه رمضان و تابستان آغاز شد و با توجه به اینکه فرهنگ غذایی کشور ما در ماه رمضان و تابستان مصرف شکر به شدت افزایش می یابد و این شوک تقاضا برای شکر در ماه رمضان امسال که هم زمان با شروع تابستان بود، باعث آشکار شدن بحران شکر در کشور شد و استارت جهش قیمت شکر در بازار آزاد زده شد تا به امروز که قیمت شکر به حدود 4000 تومان رسیده است.

اما برخی کارشناسان معتقدند دلالان با احتکار شکر تاثیر زیادی در کاهش عرضه این محصول بر بازار داشتند؟

به نظر من این گفته بیشتر انداختن مشکلات این بازار به گردن افراد دیگر است. با توجه به اینکه حدود 1.5میلیون تن شکر تولید می شود، برای ایجاد چنین بحران بزرگی باید میزان بسیار زیاد شکر، حد اقل 400هزار تن، احتکار شود تا چنین بحران بزرگی شکل بگیرد که خرید و پنهان کردن این حجم شکر عملا توسط فرد یا یک گروه خاص ممکن نیست. البته افزایش قیمت جهانی شکر سبب شد که قیمت شکر وارداتی به ایران تا 2 هزار و 700 تومان برسد. این جهش قیمت سبب شد تا قیمت شکر در بازارهای داخلی به 3هزار تومان برسد و اگرچه همین عامل تا حدودی باعث تحریک قیمت بازار آزاد شد، اما قطعا نقش پررنگی نداشت و مهم ترین عامل افزایش قیمت شکر همان بحث عدم مدیریت در تعیین زمان مناسب برای واردات شکر بوده است.

اما مسئله این است که گروهی هم عملکرد بورس کالا را مسبب دامن زدن به بازار شکر می دانند، به نظر شما سهم بورس از این آشفتگی چقدر است؟

واقعیت این است که در این مدت ما هر روز شاهد عرضه شکر در بورس کالا با قیمت های بین 2300 تا 2500تومان بودیم و شرکت های دارای پروانه به راحتی می توانستند خرید داشته باشند و حتی در بسیاری از روز ها مازاد عرضه وجود داشت و بورس برای راحت تر کردن نیاز شکر این کارخانه ها محدودیت هایی وضع کرد، از جمله اینکه در شرایطی که صرفا کارخانه های فعال دارای پروانه اجازه خرید از بورس را داشتند امکان و اجازه خرید برای شرکت های بسته بندی و خریداران متفرقه از بورس کالا نبود.

اما دو مشکل وجود داشت، اول اینکه بسیاری از تولید کنندگان مواد اولیه خود را به صورت نسیه و چکی خرید می کردند و نقدینگی کافی برای خرید نقدی از بورس کالا را نداشتند، به خصوص اینکه عموم شکر های عرضه شده در بورس کالا 15 روز بعد از عرضه در بورس تحویل خریدار می شد و عملا برای کارخانه هایی که نقدینگی کمی داشتند این گونه خرید مقدور نبود. به همین دلیل مجبور به خرید نسیه با قیمت های بسیار بالاتری از بازار آزاد بودند.

دومین موضوع این است که بسیاری از کارخانه ها با توجه به فاصله قیمتی بورس کالا و بازار آزاد بیشتر از نیازشان خرید کرده و به چرخه دلالی وارد شدند و شکر های خریداری شده را با سود خوبی در بازار آزاد عرضه می کردند و همین امر موجب می شد در برخی مواقع تقاضای کاذب در بازار شکل بگیرد.

البته همانند هر ابزار دیگری، گاهی عرضه های بورس کالا با مشکلاتی مواجه می شد و این مشکلات به تنش های بازار بیشتر کمک می کرد. برای نمونه در تیرماه اداره بازرگانی اقدام به عرضه شکر از طریق بورس کالا کرده بود که این شکر ها با تاخیر یک هفته ای به خریداران تحویل داده شد و همین آمر به افزایش قیمت شکر در بازار آزاد انجامید.

باتوجه به امتداد این مشکل و عدم ورود شکرهای خریداری شده از سوی دولت، فکر می کنید بحران بازار شکر تا چه زمانی ادامه دارد؟

اواسط شهریور فصل برداشت چغندر است و همان زمان ما شاهد عرضه شکر با حجم بالا در بازار خواهیم بود و قطعا آن زمان شکر وارداتی با بهای 2هزار و 750 تومان وارد رقابت با شکرهای تولید داخل خواهد شد. پیش بینی می کنم با ورود شکر های چغندری جدید از اواسط شهریور، بازار کاملا متعادل خواهد شد و شکر از قیمت 4000تومان فعلی به حدود 2700تومان خواهد رسید.

پس ما هر سال از اواسط شهریور شکر داخلی را به وفور در بازارهایمان داریم؟

غالب شکر تولید داخل از چغندر قند استحصال می شود و ساختار کارخانه ها به این صورت است که شهریور ماه چغندر قند ها را برداشت کرده و تا مهر ماه تبدیل به شکر می کنند. بعد از این پروسه، بخش تولیدی کارخانه ها تا فرارسیدن شهریور سال بعد که فصل برداشت چغندرقند است متوقف می شود.

طی این یک سال کارخانه ها شکر تولید شده در شهریور و مهر ماه را به فروش می رسانند که معمولا نیاز بازار را تا اردیبهشت سال بعد تامین می کند. امسال ما تا فروردین مشکلی در عرضه شکر نداشتیم و اتفاقا قیمت عرضه شکر در کارخانه ها 2هزار و 226تومان بود، یعنی 40تومان پایین تر از قیمت 2300تومان مصوب دولت اما از اردیبهشت ماه مجموعه ای از رخدادها باعث به وجود آمدن وضعیت فعلی شد.