16هزارمیلیاردتومان؛ صرفه‌جویی فازاول‌هدفمندی

در همین رابطه موسی الرضا ثروتی، رییس کمیته اجتماعی کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس به نشست های کارشناسی میان مجلس و دولت برای اجرایی شدن فاز دوم هدفمندی یارانه ها اشاره می کند و می گوید در حال حاضر که ارائه لایحه بودجه به تاخیر افتاده دولت مشغول مطالعه و بررسی روی چند موضوع است که یکی از آنها همین هدفمندی یارانه ها است. بر اساس گفته های ثروتی اگر چه فاز نخست هدفمندی یارانه ها قابل دفاع است اما قطعا فاز دوم هدفمندی یارانه ها در سال جاری اجرایی نخواهد شد. آنچه در ادامه خواهید خواند متن کامل گفت و گو با موسی الرضا ثروتی، رییس کمیته اجتماعی کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس درباره لایحه بودجه و اجرایی شدن فاز دوم قانون هدفمند شدن یارانه ها است: وقتی به حوزه ای که از آنجا انتخاب شده اید سفر می کنید، در مراجعات کردم بیشترین موضوعی که مورد درخواست آنان است به چه چیزی ارتباط پیدا می کند؟ وقتی ما به حوزه انتخابیه می رویم دفتر ما از جمعیت برای اشتغال پر می شود. یعنی اشتغال مهم ترین معضل جوانان ما است. در دفتر من حدود 2000 نفر فارغ التحصیل ثبت نام کردند. البته ما یک کارگروهی درست کردیم تا این کارگروه به طور رایگان کمک و پیگیری کند تا جوانان بیایند و همکاری کنند. به طور مثال همایشی برای سرمایه گذاری برگزار شد. یا اینکه جلساتی با حضور وزیر اقتصاد یا وزیر صنعت، معدن و تجارت برگزار شده است. همچنین تسهیلات ده درصد صندوق توسعه ملی که در بودجه سال 91 تصویب کردیم به صنایع تخصیص داده نشده است. حدود 40 تا 50 صنعت در حال حاضر منتظر دریافت تسهیلات هستند. سیمانی با نام سمنگان داریم که 5 سال است دارم برای گشایش ال سی ارزی آن تلاش می کنم. حتی منجر به سوال از وزیر صنعت، معدن و تجارت و وزیر اقتصاد شد که اخیرا نشستی داشتیم و سوالم را پس گرفتم و آقای وزیر هم قول دادند تسهیلات را بدهند بلکه حداقل 500 اشتغال زایی برای جوانان ایجاد شود. جالب اینجاست که اکثر متقاضیان کار هم تحصیل کرده هستند؟ بله. 2 هزار نفر که ثبت نام کردند اکثرا مهندس، فوق لیسانس و حتی دکترا هستند. یعنی ما فوق لیسانس و دکترای بیکار داریم و ماندیم برای آنها چه کنیم. آن برنامه اشتغال زایی که دولت محترم داشت بنا به محدودیت های تسهیلات ریالی متاسفانه تامین نشد. چون قرار بود سال گذشته 2 میلیون و 600 هزار شغل ایجاد شود. سال ما قبل آن هم قرار بود یک میلیون و 600 هزار شغل ایجاد شود. جمعا این دو رقم حدود 4 میلیون و 200 هزار می شود. حدود 3 میلیون نفر ما بیکار داریم. یعنی یک میلیون و 200 هزار نفر را هم باید از بیرون بیاوریم. دولت و مجلس باید تلاش کنند ده درصد صندوق توسعه ملی را در بودجه سال 92 به شکل ریالی بیاوریم تا بتوانیم مشاغل پایداری را ایجاد کنیم. در حال حاضر به طور مثال در استان خراسان شمالی در سفر های دولتی 2 هزار و 600 میلیارد تومان دولت قرار بوده طی 6 ، 7 سال گذشته تسهیلات بدهد. کم تر از 3 درصد جذب شده است. در سفر مقام معظم رهبری دو هزار و 200 میلیارد تومان قرار شده که تسهیلات داده شود. امیدواریم که با تلاش های آقای محبتی، دبیر کارگروه سفر های مقام معظم رهبری در بحث بودجه و تسهیلات این امر محقق شود. البته پیرو سوال بنده از وزیر اقتصاد ایشان قول دادند یکی از معاونان خود را به اضافه مدیران عامل بانک ها به استان ما بفرستند تا موضوع را بررسی کنند. استان ما، استان کم تر توسعه یافته ای است. الحمداله سفر پر خیر و برکت مقام معظم رهبری خیلی موثر بود. ان شا الله عواید آن برای مردم منادی خبر های خوشی خواهد بود. از بحث های منطقه اگر بگذریم در رابطه با بودجه سال 92 پیش بینی شما چیست؟ در شرایطی که صحبت از اجرایی شدن فاز دوم هدفمندی یارانه ها مطرح است، اهمیت لایحه بودجه قاعدتا بیشتر است. تحلیل شما از این موضوع چیست؟ هدفمند شدن یارانه ها به قانون تبدیل شد. طبق قانون هم از سال 89 شروع شد. در همین سال مجلس اجازه اصلاح قیمت ها به اندازه 20 درصد را داد که دولت محترم از ابتدای سال شروع نکرد و آذر سال 89 آغاز کرد. در سال 90 ما باز 20 درصد مجوز اصلاح قیمت ها را دادیم که دولت دوباره انجام نداد. در گام اول، دولت حدود 26 تا 30 درصد قدم بر داشت. در سال دوم نتوانست این را انجام دهد. سال سوم که همین سال جاری است مجلس 66 هزار میلیارد تومان پیش بینی کرده بود که ده هزار میلیارد دلار در بودجه از نفت دیدیم. 56 هزار میلیارد تومان باید اصلاح قیمت ها صورت می گرفت. مجموع درآمد هایی که تا پایان شهریور به دست آمده حدود 23 هزار میلیارد تومان است. به همین میزان هم پرداخت شده است و همین روند اگر ادامه پیدا کند چیزی حدود 42 تا 43 هزار میلیارد تومان باید به مردم پرداخت شود. آن بند های 45، 46 و 47 اجرایی نشده است. آن بند ها شامل چه مواردی بوده است؟ 6 هزار میلیارد تومان برای سلامت پیش بینی کرده بودیم. در بند 44 یک پرداخت 48 هزار میلیارد تومان به مردم بود در صورتیکه اصلاح قیمتی هم صورت بگیرد. ولی دولت محترم نتوانست اصلاح قیمت ها را صورت دهد و این موضوع سبب شد نتواند بقیه مصوبات قانونی را اجرا کند. 2 هزار میلیارد تومان برای بیمه بیکاری پیش بینی کرده بودیم. چون قانونی را قبلا تصویب کرده بودیم که منبع آن هدفمند سازی یارانه ها بود. ده هزار میلیارد تومان برای تولید در نظر گرفته بودیم که دولت آن را هم پرداخت نکرده است. البته یک اختلاف نظر کارشناسی بین دولت و مجلس وجود دارد. تاکید مقام مقام معظم رهبری بر این بوده که مجلس و دولت بنشینند و گفت و گو کنند. به دنبال همین هم جلسات کارگروه مجلس و دولت تشکیل شده است. هم مجلس و هم دولت به فکر مردم و اقتصاد هستند اما اختلاف نظر کارشناسی وجود دارد. از دید مجلس گام چهارم باید آغاز شود اما دولت مشغول برداشتن گام دوم است. یعنی دو گام دولت عقب است. این دو گام را اگر دولت محترم تدریجی که مجلس قانون کرده بود، اجرا می کرد رضایت مردم را داشتیم، رضایت تولید کنندگان را داشتیم و اینکه قانون اجرایی شده بود. در حال حاضر تفاوت دیدگاهی مجلس و دولت در همین است. به طور مثال مجلس می گوید 12 هزار میلیارد تومان در سال 90 دولت غیر قانونی برداشت کرده است. 9 هزار میلیارد تومان بانک مرکزی برداشته است. 3 هزار میلیارد تومان از صادرات غیر نفتی برداشت شده است. این موارد ضرب در 4.6 می کنند و به طور مثال گفته می شود 60 هزار میلیارد تومان نقدینگی در بازار اضافه شده است. ولی دولت این دید کارشناسی را قبول ندارد و می گوید تنها نقدینگی ریالی است و 6 هزار و 300 میلیارد تومان نقدینگی وجود دارد. یا به طور مثال دولت محترم می گوید در ارتباط با برداشت از بانک مرکزی تنها 6 هزار و 300 بدهکار هستیم. این در حالی است که مجلس بر اساس گزارش های دیوان محاسبات و مرکز پژوهش های مجلس اعتقا دارد این رقم سال گذشته 9 هزار میلیارد تومان است. این تفاوت دیدگاه ها باید کارشناسی شود. به طور مشخص به تفاوت های دیدگاه های کارشناسی بین دولت و مجلس اشاره کردید. آیا فکر می کنید در مجموع فاز دوم هدفمندی یارانه ها در این دولت اجرایی خواهد شد یا خیر؟ آنچه که قطعی و یقین است اینکه پیش از سال 92 فاز دوم هدفمندی یارانه ها اجرایی نخواهد شد. چون مقام معظم رهبری فرمودند هر اقدامی که قرار است انجام شود در چارچوب قانون باشد. مرحله نخست که به طور نسبی موفق بود حاصل همکاری مردم، دولت، مجلس مطبوعات و کل مجموعه جامعه بود. یک باور ملی ایجاد شده بود که باید اقتصاد مان را اصلاح کنیم چرا که یک سوم تولید ناخالص داخلی یارانه به شکل غیر هدفمند پرداخت می شد. هر کسی هزینه بیشتر داشت یارانه بیشتری می گرفت. به طور مثال می توان به بنزین اشاره کرد. هر کسی 2 تا 3 خودرو داشت یارانه بیشتری می گرفت. آن کسی که خودرو نداشت یارانه دریافت نمی کرد. فاصله درآمدی کاهش پیدا کرد. بنابراین فاز نخست هدفمند یارانه ها اثرات خیلی خوبی داشت و اصلاح قیمت ها صورت گرفت و حدود 16 هزار میلیارد تومان صرفه جویی شد. ما در سال 88 رقمی معادل 5.6 میلیارد دلار واردات بنزین و گازوییل داشتیم که در حال حاضر نداریم. یا اینکه چیزی حدود ده میلیارد دلار در یارانه های سوختی و همچنین نان صرفه جویی کردیم. در حال حاضر گفت و گو های کارشناسی دولت و مجلس برای فاز دوم برقرار است و تصمیم گیری نیست. هرگونه اقدامی یا در قالب لایحه دولت باید بیاید یا اینکه نمایندگان طرح دهند. حتما هم هدفمندی باید در بودجه بیاید. سال گذشته به خاطر دارم دولت محترم 130 هزار میلیارد تومان در بودجه آورد که از طرف مجلس رد شد. ما جلسه ای هم خدمت رییس جمهوری داشتیم. تقریبا فروردین بود که جلسه ای کمیسیون تلفیق مجلس با حضور رییس جمهوری برگزار کرد. درآنجا گفت و گویی صمیمانه داشتیم. در آنجا آقای رییس جمهوری گفتند اجازه دهید یک باره این کار انجام شود اما مجلس ااعتقاد دارد باید گام به گام باشد. در حال حاضر که موضوع هدفمندی یارانه ها تاثیر مهمی در بودجه سال آینده خواهد داشت نا تمام است، چطور می شود که بودجه باید هر چه سریعتر به مجلس ارائه شود؟ دولت هر سال 15 آذر باید لایحه بودجه را می داد. در حال حاضر که به تاخیر افتاده دولت مشغول مطالعه و بررسی روی چند موضوع است. یکی از آنها همین هدفمندی یارانه ها است. موضوعات دیگری مانند ارز، صادرات نفت و قیمت نفت است. دولت دیر این بحث ها را آغاز کرد. آقای رییس جمهور وقتی مجلس تشریف آوردند 4 پیشنهاد داشتند که یکی از آنها مربوط به بحث جنگلها و زمین بود که می توانستند لایحه بدهد. دیگری پیشنهادی مربوط به اصلاح سیستم بانکی بود که آن هم می توانستند لایحه بدهند. دیگری هم هم بحث معادن و واگذاری آن به مردم بود که قبلا می توانستند لایحه بدهند چرا که مجلس سال گذشته قانون جامع معدن را تصویب کرد. تنها پیشنهادی که گام دوم هدفمندی یارانه ها بود باید شهریور انجام می شد که ماحصل به بودجه می رسید. موضوع بودجه حداقل دو ماه و نیم زمان می برد. ما در آیین نامه داخلی هم آورده ایم که دولت بودجه چند دوازدهم را بدهد. بعید می دانم که دولت بودجه چند دوازدهم را بدهد چون سال های گذشته هم نداد. باز مجلس ناگزیر است یک تنخواه دو تا سه ماهه بدهد. در حال حاضر برای بحث هایی که میان مجلس و دولت در حال انجام است زمانی در نظر گرفتید؟ خیر زمان خاصی در نظر گرفته نشده است. اصل قضیه بر این بود که آقای رییس جمهور در یک مصاحبه تلویزیونی اشاره کرد که می توان یارانه ها را 5.25 افزایش دهیم. در این راستا یک ابهامی وجود دارد. نمایندگان مجلس هم می گویند دلسوز تر از نمایندگان چه کسی وجود دارد. اگر دولت نخواهد قیمت ها را بدهد مجلس با چه دیدی تصویب کند. بر همین اساس مقام معظم رهبری تدبیر کردند تا جلساتی با حضور روسای دو قوه برگزار شود.