پیش‌لرزه در بازار مسکن

در همین حال، بیت‌الله ستاریان، استاد دانشگاه تهران آمار رشد 37درصدی تقاضای استفاده از تسهیلات را تاحدودی اغراق‌آمیز دانست و گفت: باتوجه به آنکه تعداد ثبت‌نام‌کنندگان در یک سال گذشته حدود 45هزار نفر بوده و در چند روز گذشته نیز نهایتا 2000نفر ثبت‌نام کرده باشند چگونه شاهد آغاز رونق و بهبود بازار مسکن با یک عامل یعنی کاهش نرخ سود تسهیلات هستیم. مشکل اصلی مسکن مربوط به چندین میلیون خانوار است و با اختصاص این‌چنین منابعی حل شدنی نیست. به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، محمدهاشم بت‌شکن اما در مورد استقبال متقاضیان دریافت مسکن از تسهیلات بانک مسکن، گفت: از سال گذشته روزانه ۱۶۰نفر برای دریافت تسهیلات مراجعه می‌کردند که در حال حاضر این رقم به ۲۱۰تا ۲۲۰نفر (با رشد ۳۷درصدی) در روز افزایش پیدا کرده است. خبر افزایش تقاضا برای ثبت‌نام در صندوق‌های پس‌انداز سه‌گانه بانک مسکن درحالی رسانه‌یی می‌شود که در یک سال گذشته حدود 47هزار نفر در صندوق پس‌انداز مسکن یکم ثبت‌نام کرده‌اند که این رقم با 70هزار نفر مدنظر بانک مسکن در هر سال تفاوت بسزایی دارد و به‌نظر می‌رسد، اقدام دولت برای کاهش نرخ سود تسهیلات گامی برای رشد تعداد ثبت‌نامی‌ها در این طرح باشد. در این میان، بت‌شکن معتقد است که اقدامات اخیر بانکی موجب آغاز دوران رونق مسکن و خروج از رکود شده است، زیرا آمارها نشان می‌دهد، خرید مسکن برای ثبت‌نام در این طرح افزایش یافته است. البته به گفته وی معاملات مسکن از فروردین و اردیبهشت ماه حرکت خوبی را آغاز کرده و تسهیلات ساخت مسکن در دی ماه۹۴ حدود ۵۰درصد رشد داشته و به نظر می‌رسد حرکت خروج از رکود بخش مسکن آغاز شده است. این سخنان درحالی مطرح می‌شود که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اقتصاد مسکن، دست‌کم فاصله‌یی یک‌ساله تا خروج مسکن از رکود پیش روی این بازار قرار دارد، چراکه از سویی وام‌های اعطای آن چنان که باید قدرت خرید متقاضیان را افزایش نمی‌دهد. افزایش انگیزه برای استفاده از تسهیلات مسکن بت‌شکن همچنین بااشاره به اینکه با کاهش نرخ سود بانکی انگیزه برای استفاده از تسهیلات خرید و ساخت افزایش پیدا می‌کند، گفت: صندوق‌های پس‌انداز مبتنی بر رژیم پس‌انداز هستند و باتوجه به اینکه نرخ سود تسهیلات کاهش پیدا کرده، علاقه‌مندی هم برای سپرده‌گذاری در بانک مسکن افزایش پیدا می‌کند. وی تصریح کرد: در طول یک سال در صندوق پس‌انداز یکم حدود ۴۵هزار نفر ثبت‌نام و هزار میلیارد تومان سپرده در بانک مسکن سپرده‌گذاری کردند و از خرداد سال جاری نیز به‌تدریج کسانی که سپرده‌گذاری کردند به بانک برای دریافت تسهیلات مراجعه می‌کنند و روند خوبی را در استفاده از تسهیلات شاهد هستیم. مدیرعامل بانک مسکن با بیان اینکه برای دریافت تسهیلات با هجوم مواجه نیستیم، ادامه داد: افراد به‌تدریج مراجعه می‌کنند و روند منطقی برای استفاده از تسهیلات جدید وجود دارد و خانه‌اولی‌ها برای نخستین‌بار از این تسهیلات بانک مسکن برای خرید استفاده می‌کنند. بت‌شکن همچنین تاکید کرد: از اواخر اسفندماه تسهیلات برای هر یک پلاک برای زوجین، به ۱۶۰میلیون افزایش پیدا کرده و میزان استقبال برای سپرده‌گذاری و بهره‌گیری از تسهیلات زیاد شده است. حمایت از کاهش نرخ سود تسهیلات مسکن علاوه بر مدیرعامل بانک مسکن که کاهش نرخ سود تسهیلات را اقدامی مثبت برای افزایش استفاده‌کنندگان از وام همچنین بهبود بازار مسکن ارزیابی کرد، معاون وزیر راه‌وشهرسازی نیز بااشاره به اینکه وزارت راه‌وشهرسازی از هرگونه اقدام در این راستا حمایت می‌کند، بانک مسکن را متولی کاهش نرخ سود تسهیلات اوراق تقدم مسکن دانست. حامد مظاهریان در گفت‌وگو با مهر درباره کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی و اثر آن بر کاهش نرخ سود تسهیلات اوراق حق‌تقدم مسکن، گفت: سود تسهیلات بانکی به ۱۸درصد کاهش پیدا کرده درحالی که نرخ سود وام مسکن با اوراق حق‌تقدم ۱۷.5درصد است و هنوز نرخ سود دیگر تسهیلات بیشتر از اوراق حق‌تقدم مسکن است. وی ادامه داد: اینکه چه برنامه‌یی برای کاهش این نرخ سود وجود دارد تا صرفه اقتصادی بیشتری برای متقاضیان داشته باشد، برعهده بانک است و آنها این موضوع را مشخص می‌کنند. معاون وزیر راه‌وشهرسازی افزود: در هر صورت سیاست کلی معاونت مسکن حمایت از کاهش نرخ سود است، بنابراین از هرگونه برنامه‌یی در این خصوص پشتیبانی می‌کنیم. به گفته مظاهریان در آخرین مصوبه شورای پول و اعتبار، اقدام بانک‌ها و موسسات اعتباری در زمینه تعدیل نرخ‌های سود علی‌الحساب سپرده بانکی به حداکثر ۱۵درصد برای سپرده‌های یک‌ساله تایید و تصویب شد ضمن اینکه در این جلسه، نرخ سود تسهیلات عقود مشارکتی و غیرمشارکتی، حداکثر معادل ۱۸درصد تعیین شد. اغراق در اعلام آمار متقاضیان وام در همین حال، بیت‌الله ستاریان استاد دانشگاه تهران، با انتقاد از گفته‌های مدیرعامل بانک مسکن درباره افزایش 37درصدی ثبت‌نام‌کنندگان در طرح صندوق پس‌انداز مسکن یکم را تاحدودی اغراق‌آمیز دانست و گفت: باتوجه به آنکه تعداد ثبت‌نام‌کنندگان در یک سال گذشته حدود 45هزار نفر بوده و در چند روز گذشته نیز نهایتا 2000نفر ثبت‌نام کرده باشند چگونه شاهد آغاز رونق و بهبود بازار مسکن با یک عامل یعنی کاهش نرخ سود تسهیلات هستیم. وی بیان کرد: در اغلب کشورهای دنیا براساس قانون اساسی آنها، تامین مسکن وظیفه دولت است اما تخصیص منابع دولتی در ایران برای تمام اقشار جامعه امکان‌پذیر نیست و باید فقط به دهک‌های ضعیف جامعه مثلا 30، 40هزار زوج جوانی که در صندوق پس‌انداز مسکن یکم ثبت‌نام کرده‌اند، اختصاص یابد، البته مشکل اصلی مسکن مربوط به چندین میلیون خانوار است و با اختصاص این‌چنین منابعی حل شدنی نیست. بهبود اقبال به تسهیلات دلایل دیگری دارد ستاریان افزود: اگرچه به گفته مدیرعامل بانک مسکن، پس از کاهش نرخ سود سپرده و تسهیلات بهبود نسبی در بازار مسکن ایجاد شده است اما درواقع این بهبود به عوامل دیگر بستگی دارد، ‌پس از اجرایی شدن برجام، اطمینان سازندگان برای تاثیرگذاری سرمایه‌گذاری در سه سال آینده (زمانی که تولید مسکن به نتیجه می‌رسد) افزایش یافت، به تبع این موضوع یعنی جوانه زدن امید در میان سازندگان، تقاضا برای صدور جواز و ساخت‌وساز مسکن رشد کرد. وی بااشاره به کاهش نرخ سود سپرده گفت: این اقدام بانک مرکزی نیز مثبت است و در دوره رکود مسکن، تولید و ساخت‌وساز به‌صرفه‌تر خواهد بود و به‌تبع آن ساخت‌وساز مسکن نیز افزایش می‌یابد. شرط اثرگذاری سود سپرده بر بازار مسکن به گفته این استاد دانشگاه تاثیرگذاری مثبت کاهش سود سپرده بر بازار مسکن، فقط یک شرط دارد و آن هم این است که بانک‌ها نباید از منافع حاصل از این اقدام برای رشد بنگاهداری استفاده کنند و هرگونه شرکت‌داری ازسوی دولت در تمامی بخش‌های اقتصادی ازجمله مسکن ممنوع شود. ستاریان اظهار کرد: نرخ سود سپرده بانکی تاثیر مستقیمی بر بازار مسکن نمی‌گذارد اما به‌طور غیرمستقیم اثرگذار است و به بهبود بازار کمک می‌کند.