دلایل افت بورس در فصل بهار

بعد از اجرایی شدن برجام و رشد چشمگیری که در روزهای پایانی سال گذشته اتفاق افتاد، بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند بورس تهران امسال روزهای خوبی را پشت سر بگذارد و مثبت باشد اما با گذشت اولین فصل امسال دیدیم که آن طور پیش نرفت و بورس تهران به دلایل مختلفی با افت بسیاری همراه شد. به همین بهانه با علیرضا عسگری‌مارانی، مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری ملی به گفت‌وگو پرداختیم. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از اقتصاد، او از دلایل افت بورس در سه ماه ابتدایی امسال می‌گوید. همچنین اثرات اتفاقات اخیر نظیر کاهش نرخ سود بانکی و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بر بازار سرمایه را مورد بررسی قرار داده است. *دلایل افت بورس در فصل بهار امسال چه بود؟ تداوم تاثیر افت قیمت‌های جهانی کالا(کامودیتی) به این معنی که افت نفت، پتروشیمی، مس، فولاد که در سال گذشته شروع شده اگرچه در اوایل بهار مقداری افزایش پیدا کرد اما بازهم کاهش پیدا کرد و این مساله اصلی‌ترین دلیل برای افت بورس در فصل بهار به شمار می‌رود. دومین دلیل، تاخیر در سیاست پولی درباره کاهش نرخ سود بانکی است که از ابتدای تیرماه اجرایی شد و شاهدیم که در این چند روز بازار را مثبت کرده است و اگر این اتفاق زودتر انجام می‌شد، بازار زودتر تحت تاثیر قرار می‌گرفت. رکود کامل در بخش مسکن مورد دیگری است که به دلیل سیاست‌های موجود در قانون مالیاتی بر این بازار تاثیر گذاشته است چراکه این رکود موجب شده تا مصالح ساختمانی که در بورس هم هستند مانند سیمان، کاشی، فولاد و... رونق که ندارند هیچ؛ در رکود کامل نیز، به سر ببرند. از موارد دیگر می‌توان به عدم وصل شدن صنعت بانکداری کشور به بانک‌های جهانی اشاره کرد؛ در حال حاضر بانک‌ها افت‌وخیزی که باید داشته باشند را ندارند و همچنان مصادیق بعد از تحریم و ارتباط بانک‌داری کشور با بانکداری جهانی حل نشده است. از دیگر مواردی که بر افت بورس دامن زد می‌توان به تاخیر و نبود قانونی که برنامه بلندمدت ساختاری اقتصاد کشور را روشن کند، اشاره کرد. از آنجا که هنوز قانونی برای برنامه ششم توسعه ابلاغ نشده، این مساله نیز، بر اقتصاد و بورس کشور تاثیرگذار بوده است. عامل دیگر، نگاه خاصی است که بازار به بحث تجدید ارزیابی و مصادیقی از این قبیل داشته است. اکنون بعضی از این تجدید ارزیابی‌ها انجام شده، بعضی صورت نگرفته و بعضی قابل انجام نیستند. البته افرادی که سفته‌بازی می‌کردند به این موارد اعتقاد بسیاری داشتند. به هرحال عدم انجام آن، عدم شفافیت مشخص در ارتباط با این مساله خود بحث دیگری است که بر بازار سرمایه تاثیر داشته است. همچنین به نظر می‌رسد چشم‌انداز بنگاه‌ها در سالی که پیش رو داریم و گزارش‌های عملکرد 94 بنگاه‌ها برای سهام‌داران قابل قبول نباشد و آنها به epsهایی که موردنظر دارند، دست پیدا نکرده باشند. به هرحال همگی این مسائل دست به دست هم داده‌اند و باعث شده‌اند تا بازار با روند منفی همراه باشد. اگرچه با توجه به کاهش نرخ سود بانکی به 15 درصد، همچنین . از آنجاکه دارایی‌ها سختی بسیاری را تجربه کرده‌اند و در حال حل کردن آنها هستند. بنابراین این مسائل می‌تواند موجب آرام‌تر شدن بازار شود و اینکه افتی را که در فصل بهار شاهد بوده‌ایم، در تابستان گرم نداشته باشیم. در حال حاضر بر اساس اعداد و رقم‌های این روزهای بنگاه‌ها به نظر می‌رسد باوجودیکه قیمت‌ها بسیار پایین هستند و از این کمتر نخواهند شد، سودها واقعی باشند. *یعنی بازار شرایط بهتری پیدا می‌کند؟ به نظرم اگر از دید افت چشمگیر شاخص در فصل بهار به این موضوع بنگریم، بعید می‌دانم که این اتفاق بیفتد و شاخص در حال متوقف شدن یا تغییر جهت دادن خواهد بود. چراکه صنعت خودروی کشور روزهای بهتری را جلوی راه خواهد داشت. بعضی از صنایع مانند پتروشیمی با همین شرایط افت‌وخیزهایشان در همین حد باقی می‌مانند، یعنی اوضاع بهتر می‌شود و چون p/e بازار پول بالا رفته، بالطبع آن p/e بازار سرمایه هم باید تبعیت کند و حرکت کند. *با وجود اتفاقاتی که در روزهای اخیر اتفاق افتاده در خصوص خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و حتی اخباری مانند کاهش نرخ تسهیلات که در روزهای بعد قرار است صورت بگیرد، ادامه روند بازار به چه صورت خواهد بود؟ چه آینده‌ای در انتظار بورس کشور است؟ مطمئنا کاهش نرخ سود تسهیلات قیمت تمام‌شده بنگاه‌ها را پایین می‌آورد اما زمان‌بر است و در سال 94 تاثیر آنچنانی بر بازار نمی‌گذارد چراکه چهار ماه از سال گذشته و تا زمانی‌که وام‌های جدید جایگزین وام‌های قدیمی شوند، به فرصت نیاز است. به عقیده من این مساله در سال 96 جواب می‌دهد و در سال 95 آنچنان تاثیری بر بازار نخواهد گذاشت. *در خصوص خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا چطور؟ از آنجاکه روابط گسترده و زیادی با انگلیس و واحد پول آنها «پوند» نداشته‌ایم پس این مساله در کوتاه‌مدت بر بازار اثر نمی‌گذارد. اما به عقیده من اگرچه ممکن است برخلاف قضایا این مساله به ضرر اتحادیه اروپا باشد، اما از آنجاکه بانکداری انگلیس از اروپا و امریکا جدا می‌شود، می‌تواند فضای کسب‌وکار را برای بانک‌های کشور ما رقابتی‌تر و بهتر کند چراکه دراین صورت می‌توان به جای چانه‌زنی با دو گروه، با سه گروه صحبت کرد. به این معنی که در گذشته اگر اروپا وامریکا با مساله‌ای مخالف بودند راه‌ را برای بانک‌های کشور ما می‌بستند و تنها چاره برای کشور ما صحبت با کشور چین بود. در حالی که اکنون می‌توانیم هم با چین صحبت کنیم، هم با شوروی، هم با اروپا و هم با انگلیس. از این رو این مساله برای ایران تهدید نیست بلکه فرصت است و از این طریق می‌توانیم روابط اقتصادی کشور را با آنها بیشتر حرکت دهیم. انگلیس به خصوص لندن یک مرکزی مالی بیمه‌ای بزرگ است یعنی اقتصاد بزرگی دارد و اگر ما از این فرصت که آنها در یک فضای انزوا قرار می‌گیرند استفاده کنیم، و با آنها حرکت کنیم، می‌توانیم از این گذر یک راه‌گشا ایجاد کنیم. آنها در حال حاضر به دنبال دوست و متعهد برای کارهای مالی‌ خود هستند، از این رو می‌توانیم این فضا را دنبال کنیم و به جای اینکه تنها به دنبال اتحادیه باشیم، می‌توانیم از این شرایط آنها استفاده کنیم. در گذشته با یک اتحادیه طرف بوده‌ایم در حالی‌که اکنون یک کشو و یک اتحادیه هستند و می‌توانیم با آنها همکاری کنیم. این شرایط صرف نظر از اینکه آنها در داخل کشورشان چه معضلاتی دارند، فرصتی است برای ارتباط برقرار کردن با آنها و ریسک به شمار نمی‌رود. مضاف بر اینکه یک واحد پول دیگر به نام پوند وجود دارد که ما می‌توانیم برای معاملات خود به جای دلار امریکا که از آن تحریم هستیم و یورو که یک‌سری محدودیت‌ها دارد، از آن استفاده کنیم. به نظرم از آنجاکه lme لندن در آنجا قرار دارد، این کشور بازار پولی قوی دارد، بیمه‌های قوی دارد، از این رو می‌توانیم معاملات‌مان را با آنها گسترش دهیم. در مجموع صرف نظر از مصادیق سیاسی حاکم بر اقتصاد کشور مانند شور و شعف انتخابات که هفت یا هشت ماه دیگر با آن مواجه می‌شویم فرصت‌های اقتصاد جهانی پیدا می‌شود که موثر هستند. به هرحال بنگاه‌ها تلاش می‌کنند که در این راستا اقداماتی انجام دهند، به این معنی که در حال حاضر صنایع مس و روی، پتروشیمی باید خود را در lme لندن رجیستر کنند، بانک‌های کشور باید با بانک‌های آنجا ارتباط برقرار کنند، بیمه‌های کشور با بیمه‌های آنجا همکاری کنند و در شرایطی که آنها با این مسائل همراه هستند ما باید از این فرصت‌ها استفاده کنیم.