شوک «برگزیت» به بازارهای جهانی

این در حالی است که با اعلام پیروزی کمپین حامیان خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، ارزش پوند، پول رایج بریتانیا به پایین‌ترین سطح خود از سال 1985 رسیده است. این تصمیم جمعی بریتانیایی‌ها بر اقتصاد این کشور بی‌شک تاثیر چشمگیری خواهد گذاشت. تاثیری که رییس صندوق بین‌المللی پول آن را به‌عنوان «بزرگ‌ترین تهدید علیه اقتصاد» این کشور دانسته است. اما به‌طور کلی در رابطه با تحولی که ایجاد شده است باید عنوان کرد که این موضوع بر سیاست‌های بریتانیا تاثیر جهانی خواهد گذاشت. تاثیراتی که دامنه‌اش از تغییر رویه در سیاست خارجی با خاورمیانه و اروپا متغیر خواهد بود. به هر حال خروج از یک اتحادیه بسیار مهم منطقه‌یی و جهانی، عواقبی برای کشورها به همراه خواهد داشت و انگلستان به دلیل نفوذ در اتحادیه اروپا و منطقه، یک عضو تاثیرگذار در مجموعه اتحادیه اروپا به شمار می‌رفته است. همین تاثیرگذاری و نفوذ، عواقب خروج این کشور را شدیدتر خواهد کرد و رابطه بریتانیایی‌ها با امریکایی‌ها نیز تحت تاثیر این خروج قرار خواهد گرفت. بنابراین خداحافظی بریتانیا از متحدان خود می‌تواند یکی از تحولات بسیار مهم در سال 2016 و یک دهه اخیر به شمار رود و باید منتظر بود و نتایج آن را مشاهده کرد. اما اینکه این جدایی بر سیاست خارجی ایران تاثیر خواهد گذاشت یا نه؟ باید عنوان کرد که قطعا بی‌تاثیر نخواهد بود اما این موضوع باز هم به بررسی دقیق‌تر موضع جدید این کشور باز می‌گردد. از سوی دیگر روند تحولات داخلی در رابطه با سیاست خارجی بریتانیا تاثیر بیشتری خواهد گذاشت، یعنی اینگونه نیست که چون بریتانیا از اتحادیه اروپا خارج شد، شاهد تاثیرات مثبت و منفی خواهیم بود، بلکه تاثیرات عمدتا بیشتر از سوی تصمیم‌گیری دولتمردان این کشور خود را نشان خواهد داد. تصمیم‌گیری‌هایی که به نوع نگاه و تعامل بریتانیایی‌ها با جهان بستگی خواهد داشت و باید منتظر بود. درمورد پیامدها یا معایب و مزایایی این خروج باید به چند نکته اشاره کرد. درواقع هم بحث داخلی و هم بحث خارجی در میان است. از لحاظ داخلی برای بریتانیا هیچ دورنمای مثبتی دیده نمی‌شود چراکه این کشور از چهار منطقه تشکیل شده که این چهار منطقه همه با قرارداد و معاهده نه براساس جنگ با هم متحد شده‌اند. این معاهده می‌تواند هر لحظه و در هر زمانی به اتمام برسد. مثل اسکاتلند که سال گذشته براساس قرارداد 1707، 300سال پیش انتخابات برگزار کرد و با منطقه انگلستان متحد شد. البته اسکاتلند اعلام کرده که ما به دنبال رفراندوم بعدی برای جدا شدن از بریتانیا هستیم. همچنین ایرلند شمالی اخیرا اعلام کرده که ما هم به دنبال برگزاری انتخابات هستیم. بنابراین در میان این کش‌وقوس‌ها، واگرایی داخلی بریتانیا هم مطرح است که دیگر نامی از بریتانیای کبیر باقی نخواهد ماند که خطری داخلی و امنیتی برای این کشور محسوب می‌شود و پرستی‍ژ بین‌المللی آن را به خطر می‌اندازد. در عرصه خارجی هم همینطور، کشوری که قطعه‌قطعه شود و از نظر داخلی گرفتار اختلافات شود، حتما تاثیر بین‌المللی به همراه خواهد داشت؛ چراکه ما معتقدیم سیاست خارجی، بازتابی از سیاست داخلی است. بنابراین باید منتظر تحولات بسیار عمیق در این کشور و مناطقی که به نوعی در آن نفوذ دارد مثل کشورهای اروپایی و کشورهای مشترک‌المنافع که حدود 54کشور مستعمره بریتانیا هستند، باشیم. در حال حاضر بازارهای منطقه شرق آسیا مثل اندونزی، مالزی و کره که زمانی مستعمره بریتانیا بودند تحت تاثیر خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا قرار گرفته‌اند، تمام بازارهای‌شان افت کرده و بورس جهانی هم با افت مواجه شده است. همچنین باید منتظر تاثیرات امنیتی عدیده‌یی باشیم. *استاد دانشگاه مطالعات جهان