چقدر باید ضرر کنیم!؟

طی 63 روز معاملاتی بهار، بازار 27 روز مثبت و 36 روز قرمز رنگ را تجربه کرد. این فراز و فرودها که در کل در روندی نزولی قرار داشت، افتی در حدود 9،5 درصد را برای سرمایه گذاران به ارمغان آورد. زیانی که بهار را برای سهامداران تبدیل به خزان کرد. البته خبرهای پراکنده و به خصوص کاهش نرخ سود بانکی تا مقدار 15 درصد برای سپرده های یکساله، کمک کرد تا بورس تابستان را داغ شروع کند و طی دو روز 1،4 درصد رشد شاخص را ثبت کند تا التیامی که هر چند کم بر ضررهای مذکور باشد. تحلیل حال و روز بازار برای بسیاری از فعالین بازار سرمایه این سوال مطرح است که روند نزولی فرسایشی از ابتدای سال در چه نهفته است؟ هر چند علت خاصی را به صورت منحصر به فرد نمی¬توان به این جریان نسبت داد، ولی این موارد را می¬توان از مهمترین علل روند نزولی بازار سرمایه برشمرد: (1) بودجه های ناامید کننده بسیاری از شرکت ها برای سال جاری، (2) برگزاری مجامع سالانه شرکت ها بدون آن که خبری خوبی از این مجامع به گوش برسد، (3) روند کند کاهشی نرخ سود سپرده های بانکی، (4) قیمت های نازل کالاها و فلزات اساسی در بازارهای جهانی، و (5) ادامه رکود در فضای کلان اقتصادی کشور. مجموع این شرایط چند ماهی است که بازار سرمایه را در فضایی نزولی، کم رمق و بی انگیزه وارد کرده است. در حالی که در سه ماهه اول سال 95 سهامداران در حدود 10 درصد زیان در سبد سهام خود ثبت کردند، اوراق بهادار با درآمد ثابت و برخی از سپرده های بانکی در همین مدت بازده حدودا پنج درصدی را برای سرمایه گذاران خود رقم زدند. همین نرخ های سود بدون ریسک در کنار بازار سهام بی انگیزه سبب شده است که حجم ارزش معاملات کمتر از قبل باشد. اثر کاهش نرخ سود بانکی حالا با نامه شورای هماهنگی بانک ها مبنی بر کاهش نرخ سود سپرده های یکساله بانکی از 18 درصد به 15 درصد از ابتدای تیر ماه، می توان امیدوار بود تا بورس بی جان، کمی فعال تر از قبل ظاهر شود. شاید رنگ سبز دو روز ابتدایی تابستان را هم بتوان تا حدود زیادی به این موضوع نسبت داد. حالا اوراق بهادار با درآمد ثابت بورسی که نرخ هایی حداقل 20 درصدی دارد، بیش از قیمت اسمی معامله می شوند. کاهش نرخ سود بانکی نه تنها انگیزه سرمایه گذاران در بازارهای موازی را بیشتر می کند، بلکه تا حدودی هم ریسک پذیری افراد را افزایش می دهد. در محاسبه ای سرانگشتی کاهش نرخ سود بدون ریسک، باعث افزایش نسبت قیمت به درآمد (P/E) سهام می شود و به نوعی محرک نسبی برای روندی بهتر از قبل. چشم انداز بورس نباید فراموش کنیم که هنوز سرعت گیرهای زیادی در راه رشد تالار شیشه ای وجود دارد و نگاه سطحی به این موضوع و غلبه هیجان بر تحلیل ممکن است سناریوی سرخوردگی تکراری چند ماه و حتی دو سال و نیم گذشته را دوباره رقم بزند. اتفاقی که در خصوص انتظارات ناشی از شرایط پسا برجام بسیاری از سهامداران را نقره داغ و فضای مایوس کننده ای را ایجاد کرد. به نظر می رسد با تنگاهای مالی و اقتصادی که در فضای کلان کشور وجود دارد سال 95 خیلی خوشایند و باب میل فعالان بازار سرمایه نباشد. این موضوع محدود و محصور به بورسی ها نیست و رکود سایر بازارها نیز، سرمایه گذاران و فعالین آن ها را مدت طولانی است که متضرر و کسل کرده است. پرهیز از سفته بازی و خرید و فروش های مکرر و تشکیل پرتفویی بر مبنای تحلیل می تواند در همین شرایط نه چندان جذاب، بازده جذابی را برای سرمایه گذاران بازار سرمایه به ارمغان آورد.

*تحلیلگر بازارهای مالی