جهش کشتی‌سازی با تولید مشترک خارجی
صنعت کشتی‌سازی در ایران یک کامل نیست، به‌طوری‌که در کشور تمامی زنجیره‌های تولید کشتی را نداریم، چراکه از ابتدا رویکرد تجاری‌سازی این صنعت را در پیش نگرفته‌ایم.
در کشور با مشکل فرسودگی تجهیزات روبه‌رو هستیم و شرکت‌هایی که طراحی، ساخت قطعه و تعمیرات کشتی را برعهده دارند، هیچگاه حاضر نشدند در حوزه تحقیق و توسعه و کسب دانش کشتی‌سازی سرمایه‌گذاری کنند.
امروز به دلیل آنکه تکنولوژی تولید پیشرفته شده است، کشورها مجبورند در دانش ساخت با یکدیگر تبادل اطلاعات کنند. کشور ما نیز نمی‌تواند بدون تبادل دانش ساخت با کشورهای دیگر موفق عمل کند و تا چنین تبادلی صورت نگیرد، کشتی‌سازی در فاز طراحی نمی‌تواند حرفی برای گفتن داشته باشد. یکی دیگر از مشکلات صنعت کشتی‌سازی این است که این صنعت بیشتر علاقه‌مند جذب نقدینگی است تا سرمایه‌گذاری؛ در صورتی که این دو، تعاریف مختلفی دارند. اینکه دولت نقدینگی را به صنعت کشتی‌سازی تزریق کند یا در این بخش سرمایه‌گذاری کند، دو موضوع متفاوت است. بی‌گمان، تزریق نقدینگی موجب اتلاف منابع می‌شود. سازندگان در کشورهای موفقی مانند فیلیپین، ویتنام و حتی چین که به تازگی وارد صنعت کشتی‌سازی شدند، درخواست نقدینگی نکردند و از آنجایی که پیش سفارش نیز به نوعی تزریق نقدینگی محسوب می‌شود و اگر یک شرکت تولید‌کننده بتواند تولید رقابتی کند و در بازار دارای مزیت باشد صرفا به تزریق نقدینگی نیاز ندارد، توانایی آن را دارد تا به سرعت در بازار سفارش ساخت بگیرد. متاسفانه در کشور مشکل فاینانس داریم، اما شرایط تحریم شرایط بکری بود تا کشتی‌سازی کشور به سمت تولید برود،
چون عملا بازار تحت تاثیر تحریم در انحصار سازندگان داخلی بود اما متاسفانه هر زمانی که شرایط برای ما انحصاری می‌شود ما فقط به مونتاژ کار تبدیل می‌شویم، باید پذیرفت کشورهای موفق فیلیپین، ویتنام و چین در امر کشتی‌سازی در ابتدا به دنبال ساخت نرفتند، بلکه بدنبال سرمایه‌گذاری برای کارهای تحقیق و توسعه رفتند. ما باید بپذیریم که امروز جز با سرمایه‌گذاری خارجی امکان رشد کشتی‌سازی در کشور وجود ندارد. مهم‌ترین بخش در بحث تولید مشترک با کشورهای خارجی این است که در بازار اصلی کشتیرانی در دنیا دچار یک رکود کم سابقه هستیم این شرایط وقت خرید خرید کشتی پیش است که در همه جای دنیا این موضوع به عنوان یک سیاست تلقی می‌شود. شرایط تولید‌کننده داخلی و خارجی تا حدی با هم متفاوت است که بازار شرکت کشتیرانی را به خطر انداخته است. تنها راه نجات کشتی‌سازی کشور ما ایجاد یک خط تولید مشترک کشتی‌سازی با کشتی‌سازان معتبر دنیاست به خصوص در شرایط فعلی که دنیا نظر خاصی به کشور ما دارد و بسیاری از شرکت‌های خارجی آماده سرمایه گذرای در کشور ما هستند. در گذشته این امکان وجود داشت تا از طریق اعتبار صندوق توسعه ملی بتوانند از تولیدکنندگان کشتی حمایت
کنند و دولت می‌توانست از طریق ارائه تسهیلات مورد نیاز تولیدکنندگان آنها را در فاز طراحی و تولید برای ساختن یک یا دو فروند کشتی برنامه‌ریزی کنند. اما امروزه در دنیا فرآیند ساخت کشتی از یک متدولوژی پیوسته تبعیت می‌کند که شرکت‌های بین‌المللی در آن با یکدیگر همکاری می‌کنند و این یعنی هیچ تولیدکنندهیی تمامی قطعات را خودش تامین نمی‌کند و هیچ تولیدکنندهیی تمامی صنعت و دانش لازم را نیز خودش در اختیار ندارد و این در قالب یک همکاری مشترک است که انجام می‌شود. در دنیای امروز رقابت تولید در کشورها و توسعه صنعت به‌شدت به یکدیگر نزدیک است و در مناطق بسیار زیادی از دنیا تولیدات صنعتی شکل گرفته است و محصولات در نقاط مختلف دنیا تولید می‌شود و بازارهای نوظهوری مانند هند، برزیل و چین که بسیار بزرگ‌تر از تولیدکنندگان اروپایی، امریکایی و ژاپن ظاهر شده‌اند و تولیدکنندگان معتبری هستند که قسمت عظیمی از تولید را در دنیا را دست خود گرفتند به شکل ایستگاه‌هایی فواصل حمل و نقل را کم کرده‌اند به همین خاطر تقاضای جابه‌جایی کالا در آینده کمتر خواهد شد به دلیل توسعه تولید صنعتی و افزایش فناوری‌های ارتباطی و تکنولوژی در دنیا در آینده این
رکود حمل و نقل در زنجیره تامین به شکلی دیگر خود را نشان خواهد داد. ایران در نقاط ترانزیتی بسیار بکری قرار دارد اما با وجود بنادری مانند چابهار و شهید رجایی در هیچ فاز توسعه‌یی در دنیا حرفی برای گفتن نداشته است. با بررسی بسته‌های سرمایه‌گذاری که در سازمان بنادر طراحی شده است می‌بینیم بسیاری از معافیت‌های مالیاتی تنها در مورد شرکت‌های خارجی وجود دارد و شرکت‌های داخلی را شامل نمی‌شود یعنی قراردادها و برنامه‌ها و بسته‌های سرمایه‌گذاری به‌شدت غیرکارشناسی هستند و ای‌کاش این توانایی را داشتیم تا در این حوزه سرمایه جذب کنیم. باید گفت که میزان سرمایه‌گذاری در بنادر ما به‌شدت پایین است. امروز در بخش تجهیزات بندری دچار مشکل هستیم و نگاه ما به بندرهای ما تنها در بخش ملی هاب هستند و ما نگاه فراملی نداریم، همین طور که به صنعت کشتی‌سازی و کشتیرانی نگاه فراملی در کشور وجود ندارد. کارشناسان متبحر دنیا معتقدند که تولید در یک کشور ابتدا با فاز واردات رونق می‌گیرد یعنی اول باید یک محصول به روز را از خارج خریداری کرده و سپس با مهندسی معکوس به روز آن را تولید کنیم اما هنگامی که ارتباط صنعت کشور با بیرون قطع شود از تولید روز در
دنیا عقب مانده و نمی‌توانیم دانش روز را درک کنیم. باید بگویم زمانی می‌توانیم خود را به عنوان یک کشور کشتی‌ساز در دنیا معرفی کنیم که در بازار جهانی حضور داشته باشیم و در قابلیت بالای تولید جهانی سهمی داشته باشیم تا زمانی که در فاز تامین و تعمیر و طراحی و تولید با یک شریک خارجی که در رتبه‌بندی دنیا قابل اعتماد است به تولید مشترک نرسیم محال است که بتوانیم در مدت کوتاه صنعت کشتیرانی کشور را جهش دهیم. *عضو کمیسیون حمل‌و‌نقل اتاق ایران
ارسال نظرات
