آغاز دور جدید گفت‌و‌گوهای ایران و آژانس

هیاتی که به سرپرستی هرمان ناکارتس، معاون مدیر کل آژانس بامداد چهارشنبه و با استقبال علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس وارد ایران شد. ناکارتس در حالی صبح چهارشنبه در محل سازمان انرژی اتمی مقابل سلطانیه نشست که روز قبل از آن، پیش از ترک وین به مقصد تهران، بار دیگر برخواسته‌های سازمان متبوعش مبنی بر بازدید از سایت پارچین تاکید کرده و در عین حال اعلام کرد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگوهای روز چهارشنبه در تهران به دنبال دست یافتن به توافقی با ایران است که این سازمان را قادر به از سرگیری تحقیقاتش سازد. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری رویترز، وی ابراز امیدواری کرد که آژانس در سفر به ایران و مذاکرات جاری قادر به دریافت اجازه دسترسی به سایت پارچین شود. وی افزود: ما با روحیه‌ای سازنده وارد این مذاکرات می‌شویم و اطمینان داریم که ایران نیز با همین روحیه با ما کار خواهد کرد. موضع ایران درباره بازدید از پارچین اگر آژانس بر بازدید از سایت پارچین قبل از تدوین مدالیته (رویکرد ساختاری) اصرار دارد، اما تهران این موضوع را نمی‌پذیرد و به صراحت می‌گوید که این سایت، یک سایت متعارف نظامی است و هیچ ربطی به پرونده هسته‌ای ندارد. سخنگوی وزارت خارجه ایران روز سه‌شنبه در مصاحبه مطبوعاتی خود بر این نکته تاکید کرده و گفته بود: پارچین منطقه‌ای نظامی است و به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد و هیچ ارتباطی به فعالیت‌های هسته‌ای ندارد. رامین مهمانپرست درباره مذاکرات دیروز اظهار کرده بود: این مذاکرات باید چارچوب حقوقی و فنی داشته باشد و بر همین اساس تاکنون نشست‌های مختلفی برگزار شده است. اگر ابهام و نگرانی‌ای‌ داشته باشند ما آمادگی داریم آن را برطرف کنیم، ولی در یک مجموعه کامل قابل انجام است. ما قبلا نیز توافقی با آژانس انجام دادیم و در آن زمان اعلام کردیم که به همه سوالات و ابهامات آژانس پاسخ می‌دهیم و در ازای رفع این ابهامات باید پرونده ما روال طبیعی خود را دنبال کند و بحث‌ها راجع به پرونده هسته‌ای ما کنار گذاشته شود. مهمانپرست با اشاره به سوابق گفت‌وگوها اضافه کرده بود: به‌رغم اینکه زودتر از موعد مورد توافق، همه 6 دسته سوالات آژانس درخصوص فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز ما پاسخ داده شد و آژانس نسبت به برطرف شدن ابهامات رسما تاکید کرد، ولی به توافق انجام شده عمل نکرد و پرونده روال طبیعی خود را دنبال نکرد و بهانه آژانس ادعاهای غیرمستند مقامات آمریکایی بود که مطالب جدیدی را مطرح و حاضر نشدند اسناد آن را ارائه کنند. سخنگوی وزارت خارجه گفته بود: این تجربه‌ای بود که اگر قرار باشد به یک توافق کلی برسیم و ابهامات ادعایی را برطرف کنیم باید تکلیف طرف مقابل و تعهداتش مشخص شود. اگر قرار باشد هر روز راجع به یک نقطه‌ای از ایران ادعاهایی صورت گیرد و به بهانه این ادعاها بخواهند همه مراکز نظامی ما را مورد بازدید قرار دهند و نهایتا هیچ تعهدی نسبت به فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ما نداشته باشند، این قضیه انتها نخواهد داشت. احتمال توافق بر سر رویکرد ساختاری تا زمان تنظیم این گزارش، از متن گفت‌وگوهای دیروز طرفین و توافقات احتمالی، گزارشی منتشر نشده بود، اما آژانس در پایان دوره قبلی مذاکرات با ایران در نیمه دسامبر 2012 (آذرماه 91) اعلام کرد که پیشرفت حاصل شده و انتظار می‌رود در گفت‌وگوهای ژانویه توافقی منعقد شود. علی‌اصغر سلطانیه، نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که ریاست هیات مذاکره‌کننده ایران را بر عهده دارد پس از مذاکرات 23 آذر گفته بود که گفت‌وگوها در فضایی مثبت و سازنده برگزار و پیشرفت خوبی به دست آمد. هرمان ناکارتس نیز پس از مذاکرات آذرماه ضمن «خوب توصیف کردن نشست تهران» گفت که انتظار می‌رود مذاکرات میان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران درباره چگونگی انجام تحقیقات از برنامه هسته‌ای ایران ماه آینده به یک توافق منجر شود. ناکارتس گفت: ما انتظار داریم یک رویکرد ساختاری را نهایی کنیم و بلافاصله پس از آن اجرای آن را آغاز کنیم. وی ادامه داد: ما نشست‌های خوبی داشتیم. رویکرد ساختاری چیست؟ به گزارش ایسنا، به نظر می‌آید آنچه معاون مدیرکل آژانس از آن به عنوان «رویکرد ساختاری» نام می‌برد در گزارش اخیر یوکیا آمانو درباره ایران مورد اشاره قرار گرفته است. در گزارش اخیر یوکیا آمانو آمده است که: 1. آژانس به دنبال توافق با ایران درباره یک رویکرد ساختاری برای شفاف‌سازی همه مسایل باقی‌مانده با تمرکز بر مسایل ترسیم شده در ضمیمه سند GOV/2011/65 بوده است. 2. آژانس درخواست کرده که ایران اظهارات اولیه در ارتباط با مسایل تعیین شده در بخش C ضمیمه GOV/2011/65 را به آژانس ارائه کند. ایران نگرانی‌های آژانس در ارتباط با مسایل تعیین شده در بخش C ضمیمه را رد کرد و آنها را مبتنی بر ادعاهایی بی‌اساس خواند. 3. آژانس به عنوان بخشی از رویکرد ساختاری، 13 موضوع را تعیین کرده است که منطبق با موضوع‌های مندرج در ضمیمه سند GOV/2011/65 است که لازم است به آن‌ها پرداخته شود. 4. آژانس مدعی است توضیحاتی در مورد ماهیت نگرانی‌های آژانس و اطلاعات در دسترس آن، در مورد پارچین و کارشناس خارجی به ایران ارائه کرد و سوالات اولیه‌ را در این راستا به ایران ارائه کرده است که ایران تاکنون به آنها پاسخی نداده است. 5. آژانس در مواقع مختلف، از 26 ژانویه 2012 به این طرف، دسترسی به سایت (نظامی) پارچین را درخواست کرده است. ایران بر خلاف قطعنامه GOV/2012/50 هنوز دسترسی به این سایت را برای آژانس فراهم نساخته است. بازرسان آژانس تاکنون دو بار از سایت نظامی پارچین بازدید و بازرسی کرده‌اند و هیچ سند و مدرکی که ایران را به انجام فعالیت‌های هسته‌ای در این سایت متهم کند به دست نیاورده‌اند. در عین حال ایران اعلام کرده است که در صورت رسیدن به یک توافق جامع با آژانس اجازه بازدید بازرسان از این سایت را می‌دهد. در عین حال فریدون عباسی، رییس سازمان انرژی اتمی اخیرا درباره‌ مذاکرات 27 دی‌ماه ایران و آژانس در تهران اظهار کرد: اگر نمایندگان آژانس که به ایران می‌آیند بدون پیش داوری بیایند و هدف‌شان روشن کردن حقیقت باشد و منصفانه و عادلانه حقوق کشور ما را در نظر بگیرند، حتما در همین جلسه آینده با ما به نتیجه خواهند رسید. اما اگر با پیش داوری قبلی بیایند و بخواهند حقوق ما را نادیده بگیرند فکر نمی‌کنم به نتیجه مثبتی دست پیدا کنند. عباسی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه ممکن است در چارچوب توافق بر سر مدالیته همکاری با آژانس ایران تعهداتی فراتر از معاهده‌ ان‌.پی‌.تی و اساسنامه‌ آژانس را بپذیرد؟ اظهار کرد: ما هیچ چیز را فراتر از چارچوب ان‌.پی.تی نمی‌پذیریم. ما به حرف‌های ادعایی و ارائه مدارکی که مستند نیستند پاسخ نخواهیم داد. پاسخ ما به مدارکی است که آنها به ما تحویل دهند و برای ما قابل قبول باشد. البته یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جمعه هفته پیش در توکیو گفت که درباره گفت‌و‌گوها با ایران خوشبین نیست. وی ادعا کرد: گفت‌وگوها با ایران به صورت خطی پیش نمی‌رود. یک قدم پیش می‌رود، اما بعد دو یا سه قدم به عقب بازمی‌گردد. بنابراین ما نمی‌توانیم بگوییم که (برای نشست روز چهارشنبه) چشم‌اندازی خوشبینانه داریم. آمانو احتمال یک توافق در نشست دیروز را نامشخص دانسته بود. مذاکرات 1+5 و ایران 9 و 10 بهمن؟ ایسنا گزارش داد: مذاکرات ایران و گروه 1+5، پس از شش ماه تاخیر 9 و 10 بهمن (28 و 29 ژانویه) برگزار می‌شود. بر اساس این گزارش، ایران و 1+5 توافق کرده‌اند پس از رسیدن به نتیجه قطعی بر سر مکان انجام مذاکرات، زمان و مکان گفت‌وگوها را به طور همزمان در بیانیه رسمی اعلام کنند. رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان روز سه‌شنبه در نشست خبری هفتگی‌ با خبرنگاران در‌باره زمان و مکان مذاکرات ایران و 1+5 اعلام کرد: هفته گذشته ایران پیشنهادهایش درباره زمان و مکان مذاکرات را اعلام کرد و دوشنبه شب خانم اشمیت تماسی با آقای باقری داشت و در این گفت‌وگوی تلفنی دو طرف درباره زمان مذاکرات بعدی توافق کردند، البته قرار شد که معاون اشتون در اسرع وقت پاسخ کشورهای 1+5 درباره محل مذاکرات را هم اعلام کند تا بتوانیم مذاکرات را از سر بگیریم و دنبال کنیم. سخنگوی وزارت خارجه در مورد اینکه آیا زمان توافق شده اواخر ژانویه خواهد بود، گفت: موقعی که مکان مذاکرات مشخص شد زمان و مکان را با هم اعلام می‌کنیم. سخنگوی کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز روز چهارشنبه درباره زمان و مکان مذاکرات گفت که مشورت‌ها درباره‌ زمان و مکان دور بعدی مذاکرات 1+5 و ایران ادامه دارد. سخنگوی اشتون با بیان اینکه «مشورت‌ها برای آماده کردن دور بعدی گفت‌وگوها در جریان است» افزود: همچنان درباره‌ زمان و مکان در حال مشورت هستیم،‌ ما پیشنهادی را ارائه کرده و امیدوار به دریافت پاسخ‌ هستیم. جدا از اینکه زمان ومکان مذاکرات کی و کجا خواهد بود، دو طرف هنوز درباره دستور کار مذاکرات بعدی سخنی نگفته‌اند. سخنگوی اشتون البته دیروز گفت: 1+5 به نکات مطرح شده توسط ایران به دفعات پاسخ داده و از ایران خواسته است به طور جدی به نگرانی‌های جامعه بین‌المللی درباره‌ ماهیت صلح‌آمیز برنامه‌ هسته‌ای ایران پاسخ دهد.