ذخایر شمش طلای ایران 90 تا 907 تن
ذخایر طلای هر کشور در حقیقت مقدار طلایی است که بانک مرکزی به‌عنوان کالایی ارزشمند ذخیره و حفظ می‌کند.
از سوی دیگر نوعی ضمانت برای بازپرداخت پول سپرده‌گذاران، سهامداران یا بدهی همتایان و پشتوانه پول رایج ملی نیز است. براساس آمارهای بین‌المللی تخمین زده می‌شود تمام طلایی که تا پایان ٢٠١١ میلادی در سراسر جهان استخراج شده بود به ١٧١هزار و ٣٠٠ تن می‌رسد. در آوریل ٢٠١٣، یک تن طلا قیمتی معادل ٤٨,٢میلیون دلار داشت و ارزش کل طلای استخراج شده جهان در آن زمان به ٨.٢هزار میلیارد دلار رسید. در مجموع تخمین‌های مختلفی از مقدار طلای استخراج شده در جهان وجود دارد زیرا کسی دقیقا میزان و تاریخ شروع استخراج آن را نمی‌داند. از سوی دیگر برخی کشورها آمار کاملی از میزان استخراج خود اعلام نمی‌کنند و آن در قالب آمار محرمانه است. در کنار آن استخراج غیر قانونی طلا نیز به این روند دامن می‌زند. در همین راستا در اختیار داشتن ذخایر عظیم طلا خود نوعی قدرت اقتصادی در جهان به حساب می‌آید و یک ابزار اتکایی است.
میزان ذخایر طلای ایران مشخص نیست به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند ، براساس آمار موجود در سال ٢٠١٠ میلادی ذخایر طلای ایران به بالاترین حد خود رسید که این امر برای جلوگیری از فریز اموال در زمان تحریم‌ها بود. در سال ٢٠٠٩ میلادی هنگامی که قیمت طلا حدود ٦٥٦ دلار به ازای هر اونس بود سالانه چند صد تن طلا وارد کشور شد. براساس اخبار خبرگزاری ایرنا در آن زمان و هنگامی که قیمت طلا به ١٢٣٠ دلار به ازای هر اونس رسید، ارزش ذخایر طلای ایران به چند میلیارد دلار بالغ شد و در این دوره ایران ١٥درصد از ذخایر ارزی خود را به طلا تبدیل کرد. این در حالی بود که کشورهایی مانند هند و چین ١,٧درصد از ذخایر ارزی خود را به شکل طلا نگه می‌دارند.
در ژانویه ٢٠١٢ میلادی رئیس اتاق بازرگانی ایران اعلام کرد که ایران ٩٠٧ تن طلا در اختیار دارد که ارزش آن به ٥٤ میلیارد دلار در آن زمان می‌رسید؛ اما سرپرست وقت بانک مرکزی میزان ذخایر را ٥٠٠ تن اعلام کرد. در سال ٢٠١٤ نیز اخبار حاکی از آن بود که ذخایر طلای بانک مرکزی ایران فقط ٩٠ تن است. به هرحال آمار دقیق و مشخصی از میزان ذخایر شمش طلای ایران در دسترس نیست. همچنین تخمین زده می‌شود کل ذخایر معادن طلای ایران حدود ٣٢٠ متریک تن باشد. براساس برنامه کوتاه‌مدت تولید طلا به ٥ تن در سال و براساس برنامه بلندمدت این رقم به ٢٥میلیون تن در سال خواهد رسید. این در حالی است که به نوشته وب‌سایت تخصصی bullion street در سال ٢٠١٣ میلادی در رده‌بندی ذخایر طلای جهان، ایران دوازدهمین ذخایر بزرگ آسیا و چهل‌و‌دومین ذخایر طلای بزرگ جهان را در اختیار داشت.
آمریکا صاحب بزرگترین ذخایر طلای جهان البته شناسایی صاحب بزرگترین ذخایر طلای جهان کار چندان مشکلی نیست. در این زمینه سازمان‌های مختلف آمارها را ارایه می‌کنند. براساس آمار موجود در نشریه اکونومیست بزرگترین ذخایر طلای جهان در سال ٢٠١٤ میلادی به کل اتحادیه اروپا تعلق داشت. این منطقه با ٢٢ کشور عضو، ذخایری به ارزش ٣٤٦میلیارد و ٧٢٠میلیون دلار در اختیار داشت. پس از آن نیز آمریکا با ذخایری به ارزش ٢٦١میلیارد و ٤٩٩میلیون دلار قرار دارد.
اما با گذشت دو سال از گسترش روند بهبود اقتصاد جهانی، جایگاه این دو کشور و منطقه در رده‌بندی بزرگترین ذخایر طلای جهان تغییر کرده است؛ به‌طوری که در حال حاضر آمریکا به بزرگترین دارنده ذخیره طلای جهان تبدیل شده است. در حقیقت ذخیره طلای آمریکا به اندازه ذخیره طلای سه کشور بعد از خود در رده‌بندی است. همچنین در میان کشورها آلمان، ایتالیا، فرانسه، چین و روسیه ازجمله بزرگترین دارنده ذخیره طلا در جهان هستند و در رتبه‌های بعدی این فهرست قرار دارند. صندوق بین‌المللی پول نیز ذخیره طلایی بیش از ایتالیا و کمتر از آلمان در اختیار دارد. به هر حال براساس اطلاعات هیأت جهانی طلا ذخایر طلای آمریکا ٨١٣٣,٥ تن تخمین زده می‌شود که ٧٤.٩درصد از ذخایر کل جهان را تشکیل می‌دهد.
پس از آمریکا، آلمان با ذخیره‌ای معادل ٣٣٨١ تن قرار دارد. این کشور یکی از بزرگترین اقتصادهای جهان و در حقیقت بزرگترین اقتصاد اتحادیه اروپا یا موتور اقتصادی این منطقه است. آلمان هم یکی از کشورهایی است که بخشی از ذخایر طلای خود را در گاوصندوق‌هایی خارج از مرزهای خود ذخیره کرده است. براساس اطلاعات موجود در ژانویه ٢٠١٣ میلادی این کشور تصمیم گرفت ٣٠٠ تن از ذخایر ١٥٠٠ تنی طلای خود را از آمریکا و ٣٧٤ تن از فرانسه را تا ٢٠٢٠ پس بگیرد تا نیمی از دارایی طلای خود را در فرانکفورت ذخیره کند. بخشی از طلای ذخیره شده در آمریکا در دهه‌های ١٩٥٠ و ١٩٦٠ میلادی توسط آلمان‌غربی خریده شده و هیچ‌گاه از آمریکا خارج نشد. در ٢٠١٣ میلادی فقط حدود ٥ تن از این میزان بارگیری شد که دلیل آن مشکلات لجستیکی بود؛ اما در سال ٢٠١٤ میلادی بانک مرکزی آلمان ٨٥ تن طلا را از نیویورک و ٣٥ تن از پاریس به سمت فرانکفورت بارگیری کرد. در ٢٠١٥ میلادی نیز ١١٠,٥ تن از پاریس و ٩٩.٥ تن از نیویورک خارج شد. پس از آلمان و در رده سوم صندوق بین‌المللی پول قراردارد. این سازمان بین‌المللی در سه ماهه نخست ٢٠١٦ میلادی ٢٨١٤ تن طلا در خزانه‌های خود داشت.
خرید طلا برای افزایش ارزش پول ملی در چین و روسیه در رده ششم این فهرست، چین با ذخیره‌ای معادل ١٧٩٧,٥ تن طلا قرار دارد. این کشور یکی از بزرگترین خریداران طلا در جهان است و روند خرید طلا در این ابرقدرت همچنان ادامه دارد. این در حالی است که طی سال‌های اخیر چین با رکود اقتصادی روبه‌رو شده است و در همین راستا با وجود کاهش ذخایر بانک مرکزی به‌طور ماهانه به خرید طلا ادامه می‌دهد. از سوی دیگر آمار نشان می‌دهد در فوریه سال جاری میلادی، ذخایر ارزی این کشور به ٣.٢٣هزار میلیارد دلار رسیده بود که حتی از پایین‌ترین میزان در می ٢٠١٢ نیز کمتر است. اقتصاددانان و تحلیلگران معتقدند چین مشغول تبدیل بخشی از ذخایر ارزی خود به خرید یوان است تا به این ترتیب ارزش واحد پولی خود را قدرت بخشد. پس از چین در رده هفتم روسیه قرار دارد. در سه ماهه نخست ٢٠١٦ میلادی حجم ذخایر این کشور به ١٤٦٠.٤ تن رسید. در این راستا کارشناسان معتقدند اقدام به خرید طلا از سوی بانک مرکزی روسیه با دلیلی مشابه دولت چین انجام می‌شود و هدف اصلی این کشور از خرید طلا مزیت‌های استراتژیک و سیاسی است. از سوی دیگر روسیه امیدوار است با افزایش ذخایر طلای خود ارزش روبل نیز رشد پیدا کند. احتمال تغییر قیمت طلا از پنجشنبه روز گذشته بازارهای جهانی فلز زردرنگ شاهد کاهش ارزش و رسیدن آن به قیمت حدود ١٢٤٤دلار به ازای هر اونس بود. احتمال افزایش نرخ سود بانکی در آمریکا بزرگترین عامل کاهنده ارزش طلا در این اواخر به حساب می‌آید. در ادامه همین روند قیمت طلا و سکه نیز در بازار داخلی ایران با کاهش روبه‌رو شده است. طی روزهای اخیر قیمت هر قطعه سکه تمام بهارآزادی با کاهش شدیدی مواجه شده است، به‌طوری که قیمت سکه تمام بهارآزادی که در اواسط هفته گذشته حدود یک‌میلیون و۲۴هزار تومان بود، درحال حاضر به یک‌میلیون و۹هزار تومان تقلیل یافته است. درهمین راستا محمد کشتی‌آرای رئیس اتحادیه طلا و جواهر، دلیل کاهش قیمت سکه را کاهش قیمت طلا در بازارهای جهانی اعلام و پیش‌بینی کرد که دادوستدها در بازارهای سکه و طلا تا نیمه ماه رمضان کاهش یابد.محمد کشتی‌آرای افزود: کاهش قیمت سکه در بازار درچند روز اخیر فقط یک دلیل داشته و آن هم کاهش قیمت جهانی طلا به یکباره به میزان ۲۵دلار در هر اونس بوده است.
به تبع کاهش قیمت طلا در بازارهای جهانی، قیمت سکه نیز در بازار داخلی کاهش یافت، این درحالی است که قیمت ارز تغییری نکرده و ثابت مانده است. غیر از قیمت جهانی طلا، هیچ عامل دیگری در کاهش قیمت سکه در بازار داخلی دخیل نبوده است. به گفته او، ایام نیمه‌شعبان و برگزاری جشن‌ها و مراسم هم تأثیری بر قیمت سکه و طلا در بازار داخلی نیز نداشته است. درهمین راستا کشتی‌آرای پیش‌بینی کرد که قیمت سکه تا ۳ الی ۴روز آینده هم تغییری نداشته باشد و اگر قرار باشد که تغییری در قیمت‌ها ایجاد شود، از روز پنجشنبه آتی اتفاق بیفتد.رئیس اتحادیه طلا و جواهر درباره وضع خریدوفروش سکه و طلا در بازار با توجه به نزدیک‌شدن به ایام ماه مبارک رمضان گفت: درحال حاضر خریدوفروش‌ها درحد نرمال است، اما با توجه به نزدیک‌شدن به ماه مبارک رمضان، پیش‌بینی می‌شود که دادوستدها هم در این بازارها کاهش یابد.
تعطیلی ٧٠٠ واحد طلافروشی در ٢ سال این درحالی است که چندی پیش اخباری مبنی بر تعطیلی بیش از ٧٠٠واحد طلافروشی در تهران از سال ١٣٩٣ تاکنون در رسانه‌ها و فضای مجازی منتشر شده است. این خبر حاکی از آن است که از جذاب‌بودن فعالیت در این عرصه کاسته شده است. کشتی‌آرای نیز این خبر را تأیید کرد و گفت: رکود اقتصادی، تغییر فرهنگ مصرفی و مشکلات صنفی، ٣ دلیل اصلی این تعطیلی‌ها بوده است.به گفته «محمد کشتی‌آرای»، رکود بازار سبب شده دخل و خرج واحدهای طلافروشی با یکدیگر همخوانی نداشته باشد. همچنین ناتوانی واحدها در پرداخت مالیات به این مسأله دامن زده است. همچنین تغییر فرهنگ مصرفی طلا درکشور کاهش مصرف را به دنبال داشت و به کاهش تقاضا و در نتیجه افت تولید منجر شد و رکود ناشی از آن، به تعطیلی واحدهای طلافروشی دامن زد.
مالیات ٩درصدی زیاد است این درحالی است که با وجود کاهش فعالیت این صنف و رکود در آن کشتی‌آرای معتقد است مالیات بر ارزش‌افزوده طلا زیاد است. مالیات بر ارزش‌افزوده، قانونی است که در سال ۱۳۸۷ پس از ماه‌ها بررسی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. برپایه این قانون، توزیع‌کنندگان و تولیدکنندگان عمده کالا‌ها و خدمات مصرفی با شناسایی سلسله مراتب تهیه و توزیع کالای خود، در فاکتور فروش کالا به مصرفکننده نهایی میزان (٩درصد) مالیات را محاسبه و از مشتری دریافت می‌کنند. او دراین‌باره گفت: همین مسأله، با توجه به این‌که باید این مالیات را مردم پرداخت کنند، موجب کاهش میل به خرید این کالا شده و به رکود در این بازار دامن زده است. اینک مالیات بر ارزش‌افزوده طلا از اصل کالای نهایی طلا گرفته می‌شود، درحالی که انتظار داریم از اجرت ساخت و سود آنها دریافت شود.برای نمونه یک گرم طلا در بازار نزدیک به یک‌میلیون ریال قیمت دارد که قیمت نهایی آن به‌طور متوسط با افزودن اجرت ساخت و سود به یک‌میلیون و٢٠٠هزار ریال افزایش می‌یابد. درصورتی که مالیات بر ارزش‌افزوده از اجرت ساخت و سود گرفته شود، مردم باید به اندازه ٩درصد تفاوت اصل و قیمت نهایی طلا (٢٠٠هزار ریال) مالیات بپردازند، درحالی که درشیوه کنونی ٩درصد، یک‌میلیون ریال دریافت می‌شود، حتی اگر فردی بخواهد طلای خود را تعویض کند، هربار باید به میزان ٩درصد ارزش آن را به‌عنوان مالیات بر ارزش‌افزوده بپردازد و همین مسأله انگیزه خرید را در مردم کاهش داده است.
