مروری بر تمام جوایز بازیگری سینمای ایران

پیش از این از میان معتبرترین جایزه‌های بازیگری سینمای ایران باید به 3 خرس نقره‌ای جشنواره فیلم برلین اشاره داشت که اولی نصیب رضا ناجی در سال 1386 برای فیلم «آواز گنجشک‌ها» ساخته مجید مجیدی و دو جایزه خرس نقره‌ای بهترین بازیگران مرد و زن فیلم «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی در سال 1389 شد. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، محمد اطبایی کارشناس بین‌المللی سینمای ایران در تحقیقاتی که در خصوص جوایز بازیگری در 45 سال اخیر داشته، آورده است: «اولین جایزه بازیگری بین‌المللی سینمای ایران را عزت‌الله انتظامی در سال 1350 و برای فیلم "گاو" ساخته داریوش مهرجویی از جشنواره فیلم شیکاگو دریافت کرد. بهروز وثوقی دومین جایزه دوره‌ی بازیگری بین‌المللی سینمای ایران را در سال 1351 و برای فیلم "داش‌ آکل" ساخته مسعود کیمیایی در جشنواره فیلم تاشکند در شوروی سابق گرفت و خود وی در سال 1354 جایزه بهترین بازیگری مرد جشنواره فیلم هند را برای"تنگسیر" ساخته امیر نادری دریافت کرد. مری آپیک برای فیلم "بن بست" در جشنواره مسکو و گیتی پاشایی برای فیلم "سفر سنگ" در جشنواره قاهره دیگر دریافت‌کننده‌های جایزه‌های بازیگری سینمای ایران در سال‌های پیش از انقلاب بودند. اولین جایزه بازیگری در بعد از انقلاب را جمشید مشایخی برای فیلم "پدربزرگ" ساخته مجید قاری زاده" از جشنواره فیلم پیونگ‌یانگ کره شمالی در سال 1366 دریافت کرد و همین جشنواره در سال 1371، علیرضا خمسه را برای فیلم "آپارتمان شماره 13" ساخته یدالله صمدی شایسته جایزه بازیگری خود دانست. اما در سال 1372 یکی از معتبرترین جایزه‌های بین المللی بازیگری سینمای ایران را نیکی کریمی با دریافت صدف نقره‌ای بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم سن سباستین اسپانیا در فیلم "سارا" ساخته داریوش مهرجویی رقم زد و همان سال نیکی کریمی در جشنواره فیلم سه قاره نانت نیز جایزه مشابهی را برای فیلم "سارا" دریافت کرد. فاطمه معتمد آریا با دریافت 11 جایزه مستقل بازیگری، پرافتخار ترین بازیگر ایرانی در عرصه‌های جهانی است و پس از وی ساره بیات با دریافت 9 جایزه، شامل 5 جایزه مستقل و 4 جایزه مشترک با دیگر بازیگران یک فیلم، در جایگاه بعدی قرار دارد. لیلا حاتمی با 8 جایزه از رویدادهای بین المللی شامل 4 جایزه مستقل و 4 جایزه مشترک در جایگاه سوم است. پرویز پرستویی و نیکی کریمی (شامل یک جایزه مشترک)هر یک با 6 جایزه در جایگاه چهارم افتخار آفرینان عرصه بازیگری در صحنه‌های جهانی قرار دارند. گلشیفته فراهانی با 5 جایزه، فرامرز قریبیان، حمید فرخ نژاد، ترانه علیدوستی و طنار طباطبایی با 4 جایزه، بهروز وثوقی، حسین محجوب، رضا ناجی، مریلا زارعی و علی شادمان (بازیگر کودک فیلم زمانی برای دوست داشتن) نیز 3 جایزه بین المللی به خود اختصاص داده‌اند. از مجموعه 203 جایزه بازیگری فیلم‌ها و فیلمسازان ایرانی، 28 جایزه در جشنواره‌های ایرانی در خارج از ایرانی نصیب سینمای ایران شده است و 8 جایزه نیز توسط بازیگران غیر ایرانی در آثار سینماگران ایرانی کسب شده است که باید به جایزه بهترین بازیگری جشنواره فیلم کن به ژولیت بینوش برای فیلم "کپی برابر اصل" ساخته عباس کیارستمی در سال 1389 و همین جایزه برای برنیسبژو برای فیلم "گذشته" ساخته اصغر فرهادی در سال 1392 اشاره داشت. از 203 جایزه دریافتی سینمای ایران در 44 سال اخیر، 70 جایزه توسط بازیگران زن و 61 جایزه توسط بازیگران مرد دریافت شده است. بازیگران زن 5 جایزه را به طور مشترک با یکدیگر (آنسامبل) دریافت داشته و بازیگران مرد نیز 1 جایزه مشترک و گروهی دریافت کرده‌اند. مجموعه بازیگران زن و مرد یک فیلم 4 جایزه مشترک گرفته و مجموعه بازیگران کودک یک فیلم نیز 2 جایزه جهانی دریافت داشته‌اند. از میان 203 جایزه بین المللی بازیگری سینمای ایران، 31 جایزه توسط 21 نا بازیگر و بازیگر کودک دریافت شده و 172 جایزه توسط بازیگران حرفه‌ای سینمای ایران کسب شده است. کشور آمریکا با 29 جایزه، هند با 22 جایزه، روسیه با 20 جایزه، فرانسه با 19 جایزه، کانادا با 15 جایزه، ایتالیا با 8 جایزه، اسپانیا با 7 جایزه و کره شمالی با 6 جایزه، بیش‌ترین توجه را به بازیگران فیلم‌ها و فیلمسازان ایرانی داشته‌اند. حمید فرخ‌نژاد نیز در سال 1379 جایزه معتبر بهترین بازیگری جشنواره فیلم کارلووی‌واری جمهوری چک را برای فیلم "عروس آتش" ساخته خسرو سینایی دریافت کرد و لیلا حاتمی هم در سال 1381 جایزه بهترین بازیگر زن را برای فیلم "ایستگاه متروک" ساخته علیرضا رییسیان در جشنواره فیلم مونترال گرفت. فرامرز قریبیان با فیلم "رقص در غبار" ساخته اصغر فرهادی در جشنواره مسکو 1382، حمید فرخ‌نژاد با فیلم طبل بزرگ زیر پای چپ" ساخته کاظم معصومی در جشنواره مسکو 1384، فاطمه معتمد آریا با فیلم "اینجا بدون من" ساخته بهرام توکلی در جشنواره مونترال 1390 پس آن جایزه معتبر هانری لانگلوآ در بهمن ماه همان سال، لیلا حاتمی با فیلم "پله آخر" ساخته علی مصفا در جشنواره کارلووواری 1391، نگار جواهریان با فیلم "ملبورن" ساخته نیما جاویدی در جشنواره ماردلپلاتا سال 1393 و سه جایزه بازگران ایرانی در مراسم جایزه سینمای آسیا و پاسیفیک در بریسبان استرالیا توسط رضا ناجی، مریلا زارعی و فاطمه معتمد آریا از دیگر جوایز معتبر جهانی سینمای ایران محسوب می‌شوند. 32 جایزه بازیگری سینمای ایران با فیلم کوتاه و سریال‌های تلویزیونی و بزرگداشت‌ها و یا توسط یک سینماگر خارجی بوده است و جایزه‌های یک عمر دستاورد هنری بازیگران سینمای ایران شامل جایزه بنیاد آیلکس برای فاطمه معتمد آریا در سال 1380، جایزه جشنواره وزول در اسفند ماه 1383 برای عزت انتظامی (که هزارمین جایزه بین المللی سینمای ایران نیز بود)، جایزه بنیاد آیلکس برای نیکی کریمی در سال 1384، جایزه جشنواره توکیو فیلمکس برای بهروز وثوقی در سال 1391، جایزه الله مراد رشتیانی در جشنواره عدم خشونت اربیل عراق در سال 1391جایزه گوهر خیراندیش در جشنواره فیلم های ایرانی تورنتو در سال 1392 بوده‌اند. تاکنون 92 کارگردان فیلم‌های بلند سینمایی از رویدادهای بین المللی خارج از ایران جایزه بازیگری دریافت داشته‌اند که اصغر فرهادی با 13 جایزه در راس این فهرست قرار دارد. پس از وی مجید مجیدی با 10 جایزه بازیگری برای آثار خود قرار دارد، رضا میرکریمی با 6 جایزه بازیگری و رسول صدر عاملی و عباس رافعی با 5 جایزه در جایگاه بعدی حضور دارند. داریوش مهرجویی، ابراهیم فروزش و محمد علی طالبی هر یک 4 جایزه جهانی برای بازیگران خود به دست آورده‌اند و پوران درخشنده، رخشان بنی اعتماد، تهمینه میلانی، عزیزالله حمید نژاد، مانی حقیقی و نرگس آبیار هر کدام 3 جایزه بازیگری برای فیلم‌های خود دریافت کرده‌اند.» قبل از شهاب حسینی آخرین جایزه بازیگری مربوط به فاطمه معتمدآریا بود که بهمن ماه گذشته برای فیلم "نبات" از جشنواره فیلم داکا به خود اختصاص داد.