فقر در شهرها در حال گسترش است

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق ، معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان این مطلب به ارائه برخی شاخص‌ها و ویژگی‌های فقر و رفاه اجتماعی در سال جدید پرداخت و گفت: وزارت رفاه براساس آیین‌نامه مصوب سال ٨٤ موظف است در نیمه اول هر سال، گزارشی از وضعیت فقر و رفاه اجتماعی آماده و به مسئولان کشور ارائه کند، این کار از سال ٨٤ تا پایان دولت دهم انجام نشده است، اما در دولت یازدهم، ما این گزارشات را هر سال برای مسئولان ارسال کرده‌ایم.

معاون رفاه اجتماعی وزارت کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه در مطالعات فقر چند واقعیت غیرقابل‌انکار و حائزاهمیت وجود دارد، اظهار کرد: نخست آنکه خوشبختانه در ایران فقر از مقوله فیزیکی نیست، به این معنا که دولت ایران موفق شده است در بسیاری نقاط کشور زیرساخت‌های ضروری را ایجاد کند. مردم ما دسترسی خوبی به آب، برق، گاز، جاده، مدرسه و خانه‌های بهداشت دارند. البته در مناطقی چون سیستان‌وبلوچستان فقر زیرساختی یا فقر چندبعدی بالاست. میدری ادامه داد: در ایران فقر درآمدی بیشتر از فقر چندبعدی یا فقر زیرساختی است. آمارها نشان می‌دهند دولت‌ها در ایران زیرساخت‌ ایجاد کرده‌اند اما مردم نمی‌توانند از طریق این زیرساخت‌ها درآمد کسب کنند، بنابراین شاهد مهاجرت از روستاها به شهرها هستیم. میدری با بیان اینکه شکاف فقر در شهرها و روستاها در حال تغییر است، گفت: این موضوع یکی دیگر از ویژگی‌های فقر در ایران است. همواره در ایران فقر روستایی بیشتر از فقر شهری بوده است، اما مطالعات ما نشان می‌دهد این پدیده در حال وارونه‌شدن است؛ به این معنا که یا فقر در شهرها در حال گسترش است یا اینکه فاصله بین فقر روستایی و شهری در حال کاهش است. وی افزود: مردم از روستاها به حاشیه شهرها کوچ می‌کنند و فقر در حاشیه شهرها بیشتر است. به دلیل مهاجرت بی‌رویه که به ازای آن شغل ایجاد نشده است، با این پدیده روبه‌رو هستیم. روستایی‌ها برای کسب شغل به شهر می‌آیند و چون کاری وجود ندارد، به جرگه گروه‌های فقیر می‌پیوندند.

معاون رفاه اجتماعی وزارت کار و رفاه اجتماعی با اشاره به اینکه به‌عنوان مثال اگر قبلا فرد در روستا زندگی می‌کرد و احتمال فقیرشدنش ٢٠ درصد بوده، حالا که به شهر آمده احتمال فقیرشدنش ٢٥ درصد شده-البته اعداد فرضی است- اظهار کرد: فردی که مهاجرت می‌کند، احتمال فقیرشدن خود را بالا برده است. این موضوع به‌لحاظ جغرافیای فقر و سیاستی که بر آن مترتب است، اهمیت بالایی دارد. میدری تأکید کرد: اکنون در حاشیه شهرهای بزرگ چون مشهد، شیراز، اهواز و زاهدان دسترسی به زیرساخت‌هایی چون خانه بهداشت و مدرسه به‌مراتب از روستاها پایین‌تر است. وی گفت: لازم است اولویت‌های سیاست‌گذاری تغییر کند و مردم مطلع شوند تا سبک رفتاری خود را اصلاح کنند.

وی درباره توزیع جغرافیایی فقر در کشور نیز گفت: براساس مطالعات ما استان‌های مرزی گرفتار فقر بیشتری هستند. در واقع در نقاط حاشیه‌ای کشور میزان فقر بیشتر و توزیع آن نامتوازن است. میدری به رابطه مثبت میان فقر و جنسیت نیز اشاره کرد و گفت: براساس مطالعات ما احتمال فقیرشدن زنان بیشتر است. اگر دو خانواده را در نظر بگیریم که سرپرست یکی زن و سرپرست دیگری مرد باشد، احتمال فقیرشدن خانواده زن‌سرپرست بالاتر است. به همین علت باید چتر حمایتی خود را به سمت زنان سرپرست خانوار ببریم. به همین خاطر طلاق احتمال فقر را افزایش می‌دهد و زنان در معرض طلاق در معرض فقیرشدن نیز هستند.

میدری با بیان اینکه فقر و سالمندشدن نیز با یکدیگر در ارتباط هستند، گفت: خانواده‌هایی که سرپرست آنها بیشتر از ٥٨ سال دارد، احتمال فقیرشدنشان بیشتر است. این مسئله هم به تغییر ساختارهای خانوادگی و هم به بی‌سوادی و کاهش توانمندی جسمانی مربوط است. براساس آمارهای ما دوسوم سالمندان کشور بی‌سواد هستند. وی در ادامه ضمن اشاره به اینکه در سال‌های ٧٤ تا ٨٤ با روند کاهشی فقر روبه‌رو بودیم، عنوان کرد: در سال ٨٤ یک روند افزایشی را شاهدیم و با پرداخت یارانه نقدی در سال ٨٨ به مدت یک سال، فقر روند کاهشی می‌یابد اما سال بعد از آن با جهش شاخص فقر روبه‌رو می‌شویم که تا سال ٩٢ ادامه دارد. اما در سال ٩٣ فقر اندکی کاهش پیدا کرده است. علت جهش فقر تا سال ٩٢، شوک ارزی است که به کشور وارد شد. شوک ارزی و افزایش تورم در سال ٨٩ اثر یارانه‌های نقدی و قدرت خرید مردم را کاهش می‌دهد. توزیع یارانه‌ها در سال ٨٨ درآمد مردم را افزایش داد اما پیامدهای تورمی آن منجر به افزایش فقر شد.