نمره 20کارشناس به کارنامه 1000روزه دولت
1000 روز از عمر فعالیت دولت یازدهم گذشته است. نگاهی گذرا به این عمر دو سال و 9 ماهه نشان از این دارد که مهمترین اولویت دولت در حوزه برنامهریزی و همچنین اجرایی و عملیاتی، بهبود وضعیت اقتصادی و تلاش برای گذران از شرایط سخت اقتصادی حاکم بر کشور بوده است؛ شرایط سختی که به اعتقاد اقتصاددانان از سیاستها و برنامهریزیهای غلط دوره 2920 روزه گذشته نشأت گرفته است.
وقتی از اقتصاددانان میپرسیم چه تصویری از آن 2920 روز و این هزار روز ترسیم میکنید، اغلب میگویند حتی بسیار بیشتر از این هزار روز وقت نیاز است تا آنچه بر اقتصاد این کشور رفت، جبران شود! با این حال تحلیل آنچه بر اقتصاد ایران در دوره گذشته رفت هدف گزارش حاضر نیست. بلکه در گفتوگو با مجموعهای از اقتصاد دانان، فعالان اقتصادی و کارشناسان حوزههای مختلف و وابسته به طیفهای سیاسی مختلف این سؤال را پرسیدهایم که «به عملکرد 1000 روزه اقتصادی دولت چه نمرهای میدهید؟» به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از روزنامه ایران، پاسخها به صورت نمرهای داده شده است و البته بسیاری از پرسش شوندگان نیز اعلام کردند که با توجه به ضرورت بازبینی تحلیلی این دوران، ارائه نمره از این کارنامه اقتصادی کمی دشوار است و اینکه ترجیح میدهند پاسخگوی تحلیلی باشند. اگر چه اغلب آنان نیز اعتقاد داشتند که دولت توانسته است از گردنه سختی عبور کند و در شرایطی که کشور زیر فشار تحریمهای همه جانبه اقتصادی بینالمللی بود، برنامه خود را برای رفع این موانع آزار دهنده از طریق اعمال دیپلماسی هدفمند قرار داد. بسیاری از این اقتصاددانان و فعالان اقتصادی در توضیح نمرهای که میدادند به آنچه بود و آنچه اکنون در حال انجام است یا به سرانجام رسیده است اشاره کردند. اینکه فروش نفت ما بر پایه تحریمهای شدید بینالمللی در حد یک میلیون بشکه درجا زد و برنامه این بود که ظرف شش ماه همین مقدار فروش را نیز به صفر برسانند! اینکه حتی کشورهای طرف معامله پول فروش نفتمان را به ما نمیدادند یا در خوشبینانهترین حالت در وضعیت دشوار نفت در برابر کالا بسر میبردیم. اینکه تمام مبادلات مالی ما با دنیای خارج قطع شده بود و ما امکان تجارت مشروع از طریق مبادله مالی را نداشته و محرومیت مطلقی در این زمینه داشتیم! اینکه مجموعه فشارها و تنگناهای برقرار شده از جانب تحریمهای بینالمللی به همراه فساد و ناکارآمدی گسترده مدیریتی، اقتصاد کشور را در معرض آسیب شدید قرار داد و تورم را به مرز 40 درصد رساند و همچنین تولید و صنعت کشور را به مرز نابودی کشاند. اینکه هدر رفت 750 میلیارد دلار درآمد نفتی بیسابقهای که میتوانست کشور ما را به جایگاههای بالایی در اقتصاد و صنعت مولد بدل کند، اقتصاد را به بیماری مزمن تنگنای اعتباری و اقتصادی دچار ساخت. اینکه بیش از 200 هزار میلیارد تومان از منابع حاصل از هدفمندی یارانهها به جای اینکه در صنعت و تولید کشور هزینه شود، بیهدف و بدون اینکه دردی از کسی دوا کند به صورت نقدی در جامعه تزریق شد و هیچ نتیجه ملموسی در معیشت مردم پدید نیاورد و در عوض هزینههای خانوارها را بالا برده و تورم لجام گسیختهای را موجب شد. اینکه هزاران میلیارد تومان از منابع عمومی بودجهای و درآمدی وارد مسکن مهر شد که بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته و به اعتقاد ساکنان آن از حداقل امکانات و استانداردهای زندگی برخوردار است. اینها برخی از مشکلاتی بودند که اقتصاددانان و فعالان اقتصادی مطرح کردند. اما تعامل دیپلماسی و اقتصاد موجب شد که با توافق برجام بین ایران و کشورهای 1+5 تا حدود زیادی زمینه برای جهش اقتصادی و حرکت به سمت بهبود اقتصادی فراهم شود. سخن از دستاوردهای دولت در مهار تورم از 40 درصد به 11 درصد، افزایش یک میلیون بشکهای صادرات نفت، رفع محدودیتهای مبادلات بانکی، برقراری سوئیفت، جذب 7 میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی، انعقاد قراردادها و تفاهمنامههای همکاری اقتصادی با بسیاری از کشورها، نوسازی ناوگان هوایی، برقراری خطوط تولید خودرو جهت صادرات به بازارهای هدف منطقهای و ... تنها بخشی از دستاوردهایی بودند که فعالان اقتصادی و اقتصاددانان به آنها اشاره کردند. در جدول این گزارش، نمرههای اقتصاددانان، فعالان اقتصادی و کارشناسان به عملکرد اقتصادی 1000 روزه دولت آمده است. این نمرهها که از نمره کلی 20 ارائه شده اند حاکی از این است که اکثریت قریب به اتفاق آنها که نماینده جامعه علمی اقتصادی کشور و همچنین بخش های مختلف خصوصی و اقتصادی و بازار محسوب می شوند، ارزیابی رضایت بخشی از عملکرد 1000 روزه اقتصادی دولت دارند.