ساخت و ساز در زمین‌های کشاورزی پارس آباد

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از معماری نیوز، در این مورد با دکتر رجب پناهی، مشاور رئیس سازمان امور اراضی کشور به گفت‌وگو پرداخته‌ایم: چه کسی و با چه منطقی بحث الحاق سه روستای عربلو، آغدام و اجیرلو به محدوده شهر پارس‌آباد مغان را مطرح کرده است؟ در جلسه‌ای که آخر فروردین امسال با حضور معاون عمرانی استاندار و مدیرکل دفتر فنی استانداری و تعدادی از مدیران استانی و شهرستانی در فرمانداری پارس‌آباد تشکیل شد، اعلام شده است ضمن بازنگری طرح جامع شهر پارس‌آباد، الحاق سه روستای عربلو، اغدام و اجیرلو به این شهر عملیاتی خواهد شد. طرح جامع شهرستان پارس‌آباد در سال 1380 و برای جمعیتی حدود 95 هزار نفر در مساحتی معادل 1022 هکتار تصویب شد. این طرح سال 90 به پایان رسید. اکنون به عنوان بازنگری در این طرح، تصمیمات جدیدی را اتخاذ می‌کنند که یکی از آن‌ها همین موضوع است. این الحاق چه تبعاتی در پی خواهد داشت؟ به اعتقاد بنده الحاق سه روستای آغدام، اجیرلو و عربلو به شهر پارس‌آباد یک فاجعه است و امیدوارم این اتفاق نیفتد چراکه باعث می‌شود زمین‌های کشاورزی بین این سه روستا و شهر پارس‌آباد آسیب ببیند و بعضاً کاربری کشاورزی آن را تغییر دهند. و این موضوع نه‌تنها آسیب‌های جدی محیط‌زیستی در پی خواهد داشت، بلکه اخلالی جدی در فعالیت اقتصادی و کشاورزی اهالی روستاها و شهر پارس‌آباد و در سطحی کلی‌تر استان و کشور ایجاد خواهد کرد. آیا چنین تصمیمی با قوانین و مقررات مربوط به شهرسازی مغایرت ندارد؟ شورای عالی شهرسازی یک قاعده بسیار مهمی دارد مبنی بر اینکه برای افزایش محدوده شهرها، به‌ویژه شهرهایی که در قطب‌های کشاورزی واقع شده‌اند، نباید به فکر توسعه افقی شهر باشیم، چراکه زمین‌های اطراف این شهرها عموماً کاربری کشاورزی دارند و با این کار این کاربری مختل می‌شود. در عوض طبق این قاعده، مدیریت شهرهای مذکور باید با حفظ ضوابط و مقررات بلندمرتبه‌سازی، توسعه عمودی را به جای توسعه افقی در دستور کار قرار دهند. اما متأسفانه شاهد هستیم که افراد مختلف از جمله بخشی از مدیران شهری به دلیل اینکه از ورود اراضی اطراف شهر به محدوده شهری منتفع می‌شوند، به این قاعده بی‌توجهی می‌کنند. حال شاهد این تخلف در مورد اراضی کشاورزی پارس‌آباد مغان هستیم؛ این اراضی به زمین‌های زرخیز مغان شهرت دارند و هر سانتیمتر خاک آن بسیار حاصلخیز و مرغوب است و در دنیا به عنوان اراضی منحصر به فرد شناخته می‌شود. توجه داشته باشیدکه برای تشکیل چنین خاک حاصلخیزی، 700 تا 800 سال زمان لازم است که حال مدیریت شهری و نیز مدیریت استانی استان اردبیل با اقدامی یک‌شبه آن را از بین خواهند برد. آیا این اقدام نسنجیده ناشی از فقدان طرح جامع شهری برای این شهرستان نیست؟ از سال 90 و بعد از اتمام مدت‌زمان برنامه‌ریزی در طرح جامع این شهرستان، تدوین طرح جدید مدام به تعویق افتاد و اقدامات بسیاری صورت گرفته که همگی خارج از چارچوب هر طرح و برنامه‌ریزی مشخص و مدونی است. این شهر به دلیل اینکه در نقطه صفر مرزی قرار دارد و متأسفانه نظارت درست و خوبی بر آن حاکم نبوده است، در طول سال‌های گذشته مدیریت شهری موفقی نداشته و تمام ساخت‌وساز‌هایی که این چند ساله، به‌ویژه از سال 1390 به بعد اتفاق افتاده است، بسیار تصادفی، بی‌رویه، غیراصولی و فارغ از برنامه‌ریزی بوده است. در این بین اراضی کشاورزی بسیار گسترده‌ای تغییر کاربری داده شده و مورد ساخت‌وساز قرار گرفته‌اند. این در حالی است که در داخل خود شهر بافت‌های خود‌_رو یا فرسوده فراوانی وجود دارد که مدیریت شهری می‌تواند با نوسازی و بهسازی آن‌ها، ظرفیت این شهر برای جمعیت‌پذیری را افزایش دهد و حتی آسیب‌های شهری و اجتماعی این بافت‌ها را نیز مرتفع سازد. یا اینکه هر کدام از این روستاها ظرفیت این را دارند که به صورت جداگانه توسعه بیشتری پیدا کنند، از خدمات شهری بهره‌مند شوند و در عین حال اراضی کشاورزی‌شان نیز حفظ شود. اما در عوض شاهدیم که مدیریت شهری پارس‌آباد و مدیریت استانی اردبیل به دنبال الحاق آن سه روستاست که به ضرر محیط زیست و اقتصاد و زندگی مردم، و در مقابل به سود عده‌ای است که تصمیم‌گیرنده‌اند و برای این کار حتی به دنبال بازنگری در طرح جامع شهری نیز هستند.