تجدید ارزیابی ماشینآلات یا زمین کارخانه؟
در نظر بگیرید 15 سال پیش تصمیم گیری شده تا کارخانه ای با سرمایه گذاری 10 میلیون دلار راه اندازی گردد و نرخ دلار در زمان گشایش اعتبار ارزی حدود 800 تومان بوده است ...
بنابراین کارخانه با هزینه سرمایه گذاری 8 میلیارد تومان راه اندازی گردیده است و همینک نیز به تولید ادامه می دهد فرض کنید در طی این سال ها پس از کسر هزینه استهلاک و کسورات قانونی با در خواست سهامداران بخش قابل توجهی از سود های سالیانه تقسیم شده باشد طبیعی است که بعد از پانزده سال کارخانه مستهلک شده و ماشین آلات تولید آن با تکنولوژی روز دنیا فاصله دارد و کیفیت محصولات آن نیز با محصولات جدید قابل رقابت نیست و ما تصمیم داریم با سرمایه گذاری جدید مجددا ماشین آلات کارخانه را باز سازی کنیم اگر قیمت ماشین آلات جدید با صرف نظر از تورم جهانی همان 10 میلیون دلار باشد با دلار 3500 تومان حدود 35 میلیارد تومان سرمایه گذاری جدید لازم داریم درحالیکه ذخیره استهلاک کارخانه تنها 8 میلیارد تومان است بنابراین نوسازی کارخانه با چالش آورده سهامداران مواجه می شود یک راه حل این است که سالانه ارزش روز ماشین آلات کارخانه در محاسبه استهلاک سالیانه لحاظ شود تا بتوانیم ضمن تقسیم سود کمتر بین سهامداران ، مالیات کمتری نیز به دولت پرداخت نماییم و پس از 15 سال ذخیره استهلاک کافی برای نوسازی کارخانه داشته باشیم ولی متاسفانه در ایران به دلایلی که باعث زیان یک صنعت و عقب ماندگی آن از تکنولوژی روز دنیا گردیده است توجهی ندارند و برای اصلاح صورت های مالی به سراغ تجدید ارزیابی دارایی ها بر روی زمین می روند تا مبادا استهلاک کارخانه ها افزایش یابد و از این طریق صورت های مالی را مجددا آرایش بهتری می کنند ولی این گونه روشهای حسابداری کمکی به حل مشکلات ساختاری صنعت نخواهد کرد. سید شهرام صفوی سهی