مصوبه مهم دولت درباره پارک خودرو

توسعه پارک های حاشیه ای و دستگاه های پارکومتر در سال های اخیر و عدم استقبال مردم برای استفاده از آنها و عدم وجود زیرساخت های لازم و پیشرفته الکترونیکی باعث تغییر رویکرد به استفاده گسترده از پارکبان برای مدیریت پارک های حاشیه ای شده است، بطوریکه استفاده از پارکبان ها باعث بروز مشکلات عدیده ای از جمله سوء استفاده در دریافت هزینه های بی ضابطه، دریافت وجه در خیابان های متفرقه و کوچه ها شده است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از صبحانه، از طرفی عدم استفاده مردم از دستگاه های پارکومتر برای پرداخت هزینه، باعث کاهش درآمد شهرداری ها و به تبع آن عدم گسترش تجهیزات الکترونیکی مربوط شده است؛ بطوریکه طبق اعلام شهرداری تهران 70 رانندگان هزینه پارک خودروی خود را توسط دستگاه پارکو متر پرداخت نمی کنند. بر این اساس، وزارت کشور پیشنهاد اصلاح آیین نامه اجرایی تبصره (1) ماده (15) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی (موضوع تصویبنامه 24 دی ماه سال 91 دولت سابق) را که با همکاری شورای عالی استان ها تهیه شده را برای سیر مراحل قانونی به دولت ارایه کرد که اخیرا به تصویب رسیده است. ویژگی های مهم این تصمیم جدید را می توان در مواردی چون نظام مندکردن فعالیت شرکت های متصدی و عوامل آنها (پارکبانها)، توسعه تجهیزات و لوازم الکترونیکی مدیریت پارک حاشیه ای، پرداخت الکترونیکی هزینه توقف پارک حاشیه ای بجای وجه نقد، انجام مطالعات تحلیل عرضه و تقاضای پارکینگ حاشیه ای توسط شهرداری ها و ارایه به شورای استان، تفویض اختیار تصویب و اصلاح معابر پارک حاشیه ای از شورای عالی به شورای استان جهت تسریع و تسهیل در امور و استفاده از ظرفیت تبصره (3) ماده (2) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی برای بهره برداری از عوامل شهرداری ها جهت ثبت تخلفات پارک حاشیه ای دانست. متن کامل این مصوبه به شرح زیر است:

هیئت وزیران در جلسه 4/11/1394 به پیشنهاد شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور با همکاری شورای عالی استان­ها و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تبصره (1) ماده (15) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی - مصوب 1389- آیین‌نامه اجرایی تبصره یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:

آیین ‎ نامه اجرایی تبصره (1) ماده (15) قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی

ماده1- در این آیین‌نامه اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می‌روند:

الف- قانون: قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی - مصوب 1389-.

ب- شورای عالی: شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور.

پ- شورای استان: شورای هماهنگی ترافیک استان.

ت­- ­معابر شهری پرترافیک: معابر شهری موضوع ماده (2) این آیین‌نامه.

ث- پارک حاشیه‌ای مدیریت شده: توقف وسیله نقلیه در حاشیه معابر شهری در محل‌های مجاز با ویژگی‌های زیر:

1- دارای تابلوها و علائم مربوط، حاوی اعلام شرایط زمانی و نحوه پرداخت هزینه توقف.

2- دارای خط‌کشی استاندارد با ابعاد حداقل (240) سانتی‌متر عرض و (550) سانتی‌متر طول.

ج- ممنوعیت توقف: مجاز نبودن توقف وسیله نقلیه در نقاطی که براساس ماده (163) آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی موضوع تصویب‌نامه شماره 20873/ت29169 مورخ 8/4/1384 معین گردیده است .

چ- تجهیزات و لوازم سنجش توقف: ابزارها، فناوری‌ها و دستگاه‌های الکترونیکی از جمله ایست­ سنج، کارت پارک و نظایر آن که برای نشان دادن زمان مجاز توقف و پرداخت متناسب حق توقف به‌کار می‌روند.

ح- متصدی: اشخاص حقوقی واجد شرایط که با رعایت مفاد این آیین‌نامه، امور مدیریت و بهره‌برداری از فضاهای پارک حاشیه‌ای یک یا چند معبر را از طرف شهرداری بر عهده دارند .

خ- پارکبان: افرادی که توسط متصدی برای تسهیل استفاده قانونمند شهروندان از فضاهای پارک حاشیه‌ای به کارگیری می‌شوند.

ماده2- ویژگی­های معابر شهری پر ترافیک به شرح زیر است:

الف- معابری که بر اساس مطالعات تحلیل عرضه و تقاضای پارکینگ، تقاضا برای پارک حاشیه­ای وسایل نقلیه در یک دوره زمانی حداقل شش ساعته بیش از میزان عرضه پارکینگ در حاشیه معابر مورد نظر باشد.

تبصره- مطالعات موضوعی فوق­الذکر بر اساس مصوبات شورای­عالی درخصوص انواع مطالعات مهندسی ترافیک در شهرها، توسط شهرداری برای ناحیه‌ای با محدوده مشخص و با ملاحظه عرضه پارکینگ­های غیرحاشیه ای و سطح سرویس معابر مورد نظر انجام می‌پذیرد. مرجع تصویب این مطالعات، شورای استان می‌باشد. در شهر تهران، مرجع تصویب، شورای حمل و نقل و ترافیک شهر تهران است.

ب- بیش از پنجاه درصد تقاضای پارک حاشیه‌ای بر اساس مطالعات بند (الف) برای دسترسی به کاربری‌های غیرمسکونی شامل تجاری، اداری، خدماتی، آموزشی، رفاهی، درمانی، زیارتی یا تفریحی باشد .

پ- حداکثر از نوع شریانی درجه (1) و حداقل از نوع جمع و پخش‌کننده مطابق استاندارد شماره (14147) مورخ 1390 سازمان ملی استاندارد ایران با موضوع معابر شهری- طبقه‌بندی باشد .

ماده3- توقف وسایل نقلیه در محدوده زمانی (7) صبح الی (21) شب در محل‌هایی که برای پارک حاشیه­ای مدیریت شده تعیین گردیده است در نیم ساعت اول رایگان خواهد بود. دریافت حق توقف در معابر یادشده برای مازاد بر نیم ساعت، با احتساب نیم ساعت اول محاسبه و دریافت می‌شود .

تبصره 1- دریافت حق توقف در معابر مورد نظر بر حسب بازه‌های زمانی نیم ساعتی یا یک ساعتی اخذ می‌گردد.

تبصره 2- قیمت‌گذاری هزینه توقف در حاشیه معابر باید بر طبق مقررات اخذ عوارض با محاسبه هزینه‌های عملیاتی اجرا (نصب و نگهداری تجهیزات مورد نیاز)، تأمین نیروی انسانی و مدیریت طرح با ملاحظه منطقه‌بندی و اهمیت معابر تعیین شود.

تبصره 3- قیمت‌گذاری پارکینگ‌های حاشیه‌ای باید به گونه‌ای باشد که شهروندان به کاهش زمان توقف، کاهش استفاده از وسیله نقلیه شخصی و یا ترجیح استفاده از پارکینگ‌های عمومی غیرحاشیه‌ای ترغیب شوند.

تبصره 4- در صورت اشغال بیش از یک محل توقف توسط یک خودرو، حق توقف متناسب با تعداد محل‌های اشغال شده دریافت می‌شود.

ماده4- معابر شهری پرترافیک بر اساس شاخص‌های موضوع ماده (2) این آیین‌نامه، به پیشنهاد شهرداری مربوط و تصویب شورای استان تعیین می‌شود.

تبصره 1- شـورای استان موظـف است ظرف یک مـاه از تاریخ وصول پیشنهاد از سوی شهرداری در خصوص تعیین معابر شهری پر ترافیک تصمیم‌گیری کند.

تبصره 2- مرجع تعیین معابر شهری پر ترافیک در شهر تهران، شورای حمل و نقل و ترافیک شهر تهران می‌باشد.

تبصره 3- شـورای ‌استان و شورای حمل و نقل و ترافیک شهر تهران موظـفند حسب مورد نتیجه تصمیمات خود در مورد این ماده را به شورای‌عالی اعلام نمایند. شورای عالی در صورت هرگونه ایراد به تصمیمات یادشده مراتب را ظرف دو هفته به شورای مربوط اعلام می‌نماید.

تبصره4- اصلاح و لغو معابر شهری پرترافیک به پیشنهاد هریک از اعضای شورای استان یا شهرداری مربوط و با تصویب مرجع تعیین معابر شهری پرترافیک انجام می‌شود.

ماده5- پارک وسیله نقلیه در معابر شهری پر ترافیک بدون پرداخت حق توقف پس از نیم ساعت اولیه به منزله ارتکاب تخلف توقف ممنوع بوده و اعمال مقررات در این خصوص توسط مأموران موضوع ماده (2) قانون انجام می‌پذیرد.

تبصره- نصب تابلوی مکمل حمل با جرثقیل در محل‌هایی که برای مدیریت پارک حاشیه‌ای از ایست سنج و یا سایر دستگاه‌های الکترونیکی ثابت برای پرداخت الکترونیکی هزینه توقف استفاده می‌شود، با هماهنگی پلیس راهنمایی و رانندگی توسط شهرداری انجام می‌پذیرد.

ماده 6- پلیس راهنمایی و رانندگی موظف است با استفاده از ساز و کارهای مناسب نسبت به کنترل مستمر معابر شهری پرترافیک با اولویت پیشگیری از وقوع تخلفات پارک حاشیه‌ای و دریافت گزارش‌های مربوط اقدام نماید.

تبصره- در صورت درخواست شهرداری‌ها برای آموزش برخی افراد جهت نظارت و ارائه گزارش درخصوص رعایت مقررات مربوط به فضاهای پارک حاشیه‌ای، پلیس راهنمایی و رانندگی نسبت به ارایه آموزش‌های مربوط اقدام می‌نماید. پلیس می‌تواند با رعایت تبصره (3) ماده (2) قانون، از گزارش‌های افراد فوق‌الذکر که دوره آموزشی لازم را با موفقیت گذرانده‌اند استفاده نماید. نحوه صدور ابلاغ و فعالیت این افراد بر اساس شیوه‌نامه‌ای خواهد بود که توسط پلیس راهنمایی و رانندگی ظرف سه ماه از تاریخ لازم­الاجرا شدن این آیین‌نامه، تهیه و ابلاغ خواهد شد.

ماده7- شهرداری‌ها مکلفند در معابر شهری پر ترافیک مصوب، پس از اطلاع رسانی به شهروندان، نسبت به مشخص کردن فضاهای پارک حاشیه‌ای مدیریت شده اقدام نموده و با استفاده از تجهیزات و لوازم سنجش توقف و یا از طریق عوامل متصدی (پارکبان) نسبت به مدیریت پارک حاشیه‌ای و اخذ هزینه توقف اقدام نمایند.

تبصره 1- دریافت حق توقف و انجام هرگونه تراکنش مالی توسط رانندگان و عوامل متصدی (پارکبان) از ابتدای سال 1395 با استفاده از سامانه‌های پرداخت الکترونیک برون خط (آفلاین) با رعایت قوانین و مقررات نظام بانکداری الکترونیکی انجام می‌شود.

تبصره 2- درآمد حاصل از توقف خودرو در پارک حاشیه‌ای، موضوع تبصره (2) ماده (3) این آیین‌نامه به حساب خزانه واریز می­شود. صددرصد (100%) مبالغ واریزی موضوع این ماده به حساب خزانه تا پایان هر ماه توسط خزانه به حساب شهرداری مربوط واریز می‌شود تا در اجرای ماده (15) قانون در همان شهر هزینه نماید .

ماده8- انتخاب و بکارگیری متصدی بر اساس شرایط عمومی پیمان و شرایط اختصاصی اعلامی از سوی شهرداری و مفاد آیین‌نامه مالی و معاملاتی شهرداری صورت می‌گیرد.

تبصره- شرایط انتخاب و بکارگیری متصدی می‌تواند بارعایت قوانین و مقررات مربوط، در قالب مشارکت و جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی تعیین گردد.

ماده 9- وظایف متصدی در چارچوب قرارداد منعقده با شهرداری به شرح زیر است:

الف- تأمین عوامل انسانی مورد نیاز برای امور مربوط به مدیریت و بهره‌برداری از پارک حاشیه‌ای.

ب- همکاری با عوامل پلیس راهنمایی و رانندگی.

پ- تأمین و کنترل مستمر تجهیزات مورد استفاده و اطمینان از سالم بودن آنها و تأمین لوازم مورد نیاز.

ت- مدیریت تمامی تراکنش‌های مالی بین شهروندان و عوامل متصدی (پارکبان)­ در خصوص حق توقف مصوب.

ث- ارائه گزارش‌ها و آمار و اطلاعات مورد نظر به شهرداری.

تبصره- عوامل متصدی حق مداخله در اجرای مقررات راهنمایی و رانندگی را ندارند .

ماده 10- شرایط جذب و بکارگیری افراد پارکبان توسط متصدی به شرح زیر است:

الف- دارا بودن برگ پایان خدمت و یا معافیت دائم یا موقت از خدمت دوره ضرورت.

ب- دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی دیپلم.

پ- نداشتن سوء پیشینه مؤثر کیفری.

ت- گذراندن دوره آموزشی مربوط.

ث- دارا بودن شرایط جسمی لازم.

ج- نداشتن اعتیاد به مواد مخدر، روان‌گردان و الکل.

تبصره- شهرداری‌ها موظفند با همکاری پلیس راهنمایی و رانندگی، براساس ضوابط ابلاغی شورای عالی نسبت به آموزش افراد پارکبان اقدام نمایند .

ماده 11- عوامل متصدی و عوامل تعیین شده در تبصره ماده (6) این آیین‌نامه، در طول ساعات تعیین شده در قانون با لباس مخصوص و متحدالشکل با نصب نام‌نما روی لباس و همراه داشتن کارت و کد شناسایی معتبر نسبت به انجام وظایف خود اقدام می‌نمایند .

ماده 12- به­ازای حداکثر هر (70) فضای پارک حاشیه‌ای و یا حداکثر هر (500) متر نوار اجرای طرح مدیریت پارک حاشیه‌ای، باید یک فضا برای پارک خودروهای دارای پلاک معلولین و جانبازان به صورت رایگان اختصاص یابد.

ماده 13- نصب تابلوهای توقف ممنوع و یا ایستادن ممنوع و تابلوهای مکمل آن‌ها و نیز اجرای خط‌کشی‌های متناسب، توسط شهرداری با هماهنگی پلیس راهنمایی و رانندگی انجام می‌شود.

ماده 14- گزارش سالانه اجرای طرح مدیریت پارک حاشیه‌ای باید در پایان هر سال توسط شهرداری مربوط به شورای استان ارایه گردد.

اسحاق جهانگیری

معاون اول رییس­ جمهور