طرح انتظارات بخش خصوصی از نمایندگان مجلس آینده
حدود سه هفته به انتخابات یکی از سه قوه از قوای سه گانه و تعیین ترکیب این تنها نهاد قانونگذاری کشور باقی مانده است. نهادی که با تدوین قوانین و نظارت بر اجرای آنها و نیز رای اعتماد به دولت و اعضای کابینه نقشی اساسی در جهتگیری اقتصادی سیاسی کشور دارد.
آنچه در این فاصله محدود تا انتخابات آتی مجلس و در ربط با فضای اقتصادی کشور به نظر ضرورت اساسی دارد، بیان انتظارات و سوالات فعالان بخش خصوصی کشور از نامزدهای نمایندگی نهاد قانونگذاری و پاسخ این نامزدها به این پرسشهاست. خواستها و سوالاتی که میتواند علاوه بر تعیین هرچه دقیقتر خط و مرز جریانهای سیاسی با یکدیگر، متر و ملاک ملموستری برای انتخاب افراد شایسته در اختیار مردم قرار دهد. چراکه به هر حال اقتصاد با عدد و رقم و حساب و کتاب سر و کار دارد و میتوان نامزدهای فعلی و نمایندگان آتی را به واسطه سخنان و وعدههای امروزیشان مورد پرسش قرار داد. براین اساس پیشنهاد میشود اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و تهران و نیز سایر تشکلهای مهم اقتصادی و سیاسی ضمن تبیین دیدگاهها، خواستها و سوالات خود در حوزه اقتصاد به خصوص در این مرحله مهم از روند توسعه کشور در پساتحریم و تدوین برنامه ششم توسعه را با کاندیداهای نمایندگی مجلس طرح و از آنان خواستار پاسخگویی به آنها شد سوالاتی همچون: مهمترین مشکلات امروز اقتصاد کشور را چه میدانند؟ ربط سیاست با اقتصاد و ارتباط تعامل مناسب این دو حوزه را به نحوی که یکی در دیگری حل نشود و امکان توسعه هر یک وجود داشته باشد چگونه میسر میدانند؟ ربط حوزه اقتصاد و فرهنگ از نظر آنان چیست و آیا امروز میتوان بدون توسعه فرهنگی و آزادیها و حقوق شهروندی و اجتماعی از توسعه اقتصادی سخن گفت و تقدم و تاخر این توسعهها را چگونه ارزیابی میکنند؟
سیاستهای پولی مناسب (نرخهای سود بانکی، کاهش نقدینگی و وضعیت نظام بانکی) چیست؟ سیاستهای مناسب ارزی (یک نرخی یا چند نرخی بودن ارز و روش تعیین نرخ ارز) را چگونه میدانند؟ سیاستهای مالی و مالیاتی مناسب برای توسعه اقتصادی این مرحله کشور چیست و آیا موافق یا مخالف افزایش مالیاتها هستند و اصولا چه سیاستهای مالیاتی را در شرایط کاهش درآمدهای نفتی توصیه میکنند؟ نظرشان راجع به هدفمندی یارانهها و یارانههای تولید چیست و چگونه میتوان این سیاستها را بهینه کرد؟ مهمترین مشکلات محیط کسب و کار را بهطور مشخص چه میدانند و چه راهکارهای عملیاتی برای بهبود آن سراغ دارند؟ حضور دولت در اقتصاد را چگونه معنا میکنند؛ چنانکه هم با واقعیتهای تاریخی و سیاسی کشورمان همخوان باشد و هم به رشد و توسعه کشور کمک کند؟ فی المثل چگونه میتوان وزن نظام بروکراتیک و دیوانسالاری دولت را بدون آنکه با تنشهای اجتماعی مواجه شد، کاهش دهیم و دولت سیاستگذاری را واقعیت عملی بخشید و از تصدیهای دولتی و قیمتگذاریها حتی الامکان کاست؟ خصوصیسازیهای انجام شده تاکنون را چگونه ارزیابی میکنند و چه دیدگاهی نسبت به ضلع چهارم اقتصادی یعنی « شبه دولتیها » و نحوه حضور این بخش عظیم به گونهیی سازنده در فعالیتهای اقتصادی کشور دارند؟ در حوزه توسعه صنعتی، امروز مهمترین مشکل و مانع را چه میدانند و آیا قائل به تدوین استراتژی توسعه برای این بخش هستند؟ به پدیدههایی همچون انحصار و رقابت در اقتصاد چگونه مینگرند و مثلا آیا خودروسازی کشور را یک بخش رقابتی یا انحصاری میدانند؟ در توسعه صنعتی رویکرد دولت باید به سمت حمایت از کدام اندازه از صنعت یعنی کوچک، متوسط یا بزرگ باشد و این حمایتها چگونه باید ساماندهی شود؟ نظام مطلوب تعرفهیی کشور چیست؟ راجع به خام فروشی یا صادرات مواد فرآوری شده چه نظری دارند و آیا عوارض وضع شده برای صادرات مواد معدنی را عادلانه میدانند؟ باتوجه به هرچه بحرانی شدن مشکلات محیط زیست و بحران کم آبی، چگونه توسعه صنعتی را میتوان متناسب با این مسائل و مشکلات ساماندهی کرد؟ ربط تولید محصولات کشاورزی و امنیت غذایی با پدیده کم آبی چیست و چگونه میتوانیم تولید و صادرات کشاورزی داشته و دچار خشکسالی و کم آبی بیشتر نشویم؟ و... به هر حال انتظار از نامزدهای نمایندگی مجلس آن است که علاوه بر طرح موضوعات بخشی و مرتبط با حوزه انتخابی خود، در حوزه اقتصاد کلان دیدگاههای مشخص علمی و کارشناسی خود را ارائه کنند تا نمایندگانی انتخاب شوند که نه فقط تحت تاثیر جریانهای سیاسی نباشند بلکه خود جریانساز بوده و در خدمت اقتصاد ملی. * تحلیلگر اقتصادی