اختلاط مراکز تجاری با مراکز مسکونی
پروژه‌های اداری و تجاری معظم که در واقع به آنها پروژه‌های ویژه و شاخص گفته می‌شود حجم ترافیک شهر و در واقع تقاضای سفرهای درون‌شهری را افزایش می‌دهند البته از محاسنی هم برخوردار هستند که در بخشی از گفتار به آنها اشاره می‌شود.
برای این پروژه‌های موضعی در نظام بودجه‌بندی این الزام وجود دارد که این طرح‌ها حتما باید توجیه داشته باشند. شهرداری‌ها نمی‌توانند مانند بقیه پروژه‌ها برای اجرای این پروژه‌های بزرگ مقیاس به سرعت پروانه صادر کنند. ازسویی مشکلی که در این باره وجود دارد این است که گزارش توجیهی برای آنها تهیه نمی‌شود، بنابراین این عدم توجه به ارائه پیوست‌های طرح منجر می‌شود تا تداخل‌های ترافیکی در شهر رخ دهد. به‌همین دلیل است که پس از اجرای برخی پروژه‌ها ما هنوز نمی‌دانیم که آیا مکانی که بر آنها در‌نظر گرفته شده، درست و دقیق است و اینکه آیا از همه تحلیل‌های ترافیکی، اجتماعی، فرهنگی و پدافند غیر عامل برای طراحی و اجرای آنها استفاده شده است یا خیر؟ درحالی که وقتی پروژه‌ها با ایراد از سوی شهرداری تهران مواجه می‌شود مشاورین و مالکان چند صفحه‌یی، توجیه طرح را می‌نویسند که به هیچ‌وجه کارایی ندارد. واقعیت این است که طرح‌های توجیهی آنان در اتاق‌های بسته با کمک نرم‌افزار‌ها، تئوری‌وار و بدون مطالعات عمقی و میدانی، بدون اینکه عنوان شود چه رابطه‌یی با محل پیدا می‌کنند یا چه میزان سفرهای درون شهری را به سمت خود جذب می‌کنند توجیه‌های ترافیکی
آنها تهیه می‌شود که مشکلی را حل نمی‌کند. نکته دیگری که تردد در اطراف این پروژه‌ها را افزایش می‌دهد روحیه مردم ما برای بازدید از پروژه‌های تجاری جدید و خاص است در حالی که ممکن است هیچ دلیلی موجهی هم برای این بازدید نداشته باشند اما به محض افتتاح یک مجتمع جدید تنها برای برطرف کردن حس کنجکاوی خود مساله ترافیک و کمبود پارکینگ این محلات را تشدید می‌کنند.
البته در نهایت اجرای پروژه‌های بزرگ مقیاس دو جهت دارد؛ نخست اینکه وقتی این پروژه‌ها ساخته می‌شوند چون پیوست ندارند به هزینه‌های شهر و شهروندان اضافه می‌کنند اما ازسوی دیگر سرمایه‌گذاری که با اجرای این طرح‌ها انجام شده است باعث ایجاد اشتغال می‌شود چون مراکز تجاری- اداری گوناگونی در سطح شهر راه‌اندازی می‌شوند و در نهایت دارایی افزوده برای شهر به وجود می‌آورند اما چون مکان یابی درستی برای آنها انجام نشده است به معضلات شهر تهران اضافه می‌کنند، بنابراین انتقاداتی هم که ازسوی مراجع انتظامی با عنوان اختلاط مراکز تجاری-اداری با مراکز مسکونی مطرح شده است تا حدی درست است. به‌همین دلیل نیز شهرداری تهران پس از اتمام اجرای این طرح‌ها مجبور است که به حساب همه شهروندان برای پروژه‌ها هزینه کند؛ اقداماتی از قبیل ایجاد زیرگذر، راه دسترسی و تملک زمین‌های اطراف مجتمع‌ها را انجام دهد تا شاید بتواند برخی معایب آن را برطرف کند. بنابراین نباید تا پیش از انجام مطالعات جواز و پروانه ساخت این پروژه‌های تجاری معظم صادر شود شهرداری تهران فقط باید به طراحی مفهومی طرح‌ها جواز بدهد و طرح‌ها باید به‌دنبال بررسی مطالعات، به شکل فاز به فاز
و مرحله به مرحله اجرایی شود. مساله دیگر این است که مجوز برخی پروژه‌ها مدت‌ها قبل داده شده است و حتی شهرداری و شورا هم پس از اینکه ساخته می‌شوند از آنها اطلاع پیدا می‌کنند درحالی که همچنان هیچ آماری از مجوزهایی که معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران طی 10سال گذشته در این حوزه صادر کرده است وجود ندارد. اما در کل راهکارهایی که می‌توان با آن سفرهای درون شهری را کاهش داد همزمان باتوجه به موضوع جانمایی ساختمان‌ها، ارتباط بسیار نزدیکی با گسترش شهر الکترونیک دارد به‌طوری که اگر تمامی مراکز خرید و اداری بتوانند خدمات خود را به‌صورت تلفنی، پستی یا اینترنتی ارائه دهند و از راه دور پاسخگوی مراجعان خود باشند نه تنها بسیاری از هزینه‌های شهر تهران کاهش می‌یابد بلکه کنترل ترددهای شهری و آلودگی‌های محیطی هم آسان‌تر خواهد شد چون در حال حاضر افراد تحصیلکرده‌یی که آگاهی و امکان استفاده از شبکه‌های مجازی را در مناطق شهری دارند افزایش زیادی داشته‌اند. نگاهی به آمارهای موجود نشان می‌دهد که حداقل 25میلیون افراد تحصیلکرده در کشور وجود دارد که عمده آنها در شهر تهران ساکن هستند و با مشارکت خود می‌توانند سهم ویژه‌یی در کاهش
بحران‌های ترافیکی داشته باشند. اما متاسفانه مراکز تجاری- اداری کشور باوجود افزایش امکانات تکنولوژی‌های نوین ارتباطی جدیتی در اجرای این امور ندارند. مثلا وقتی موضوعی را می‌توان به‌صورت تلفنی یا الکترونیکی حل کرد عنوان می‌کنند که حتما باید افراد به صورت فیزیکی برای ارائه مدارک در ادارات حاضر شوند. این یکی از اصلی‌ترین مشکلات در گسترش مکاتبات مجازی و از راه دور است که باید با روانسازی آن مردم را هر چه بیشتر تشویق کنیم و با افزایش ارائه خدمات اینترنتی، برای استفاده بیشتر از آن فرهنگ‌سازی کنیم. البته شهرداری تهران در سال‌های گذشته اقداماتی از‌جمله در‌نظر گرفتن بلیت‌ها و کارت‌های اعتباری برای تاکسی، مترو و اتوبوسرانی همچنین فروشگاه شهروند را انجام داده است اما همچنان نیاز است تا سازمان فناوری شهرداری تهران ورود جدی‌تری به این حوزه‌ها داشته باشد. *عضو کمیسیون عمران شورای شهر تهران
ارسال نظرات
