موتور محرکه رشد بورس
اجرای برجام و لغو بسیاری از شدید‌ترین تحریم‌های مالی و اقتصادی دولت‌های غربی علیه جمهوری اسلامی ایران را می‌توان رخداد بزرگی در عرصه بین‌المللی و سیاست خارجی کشور برشمرد.
بدون شک این اتفاق اثرات قابل‌توجهی بر بازارهای کسب و کار و فعالیت‌های اقتصادی کشور خواهد داشت. قبل از بررسی اثرات اجرای برجام بر بازار سهام، به صورت گذرا اشاره‌ای به تاریخچه تحریم‌ها می‌کنیم. تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران سابقه طولانی دارد. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از اقتصاد، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و پس از ماجرای تسخیر سفارت آمریکا در سیزدهم آبان ۱۳۵۸، اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه کشور آغاز شد. از سال ۱۳۸۴ با ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل و تصویب قطعنامه‌های متعددی راه برای اعمال فشارهای مالی و اقتصادی بر کشور هموار شد. در نوزدهم خرداد ۱۳۸۹، قطنامه ۱۹۲۹ علیه ایران با ۱۲ رای موافق تصویب شد. ایران با این قطعنامه رسما زیر فصل هفتم منشور سازمان ملل متحدد و بند ۴۱ آن قرار گرفت. بسیاری از کار‌شناسان داخلی و خارجی معتقدند که این قطعنامه بد‌ترین قطعنامه در طول حیات شورای امنیت سازمان ملل علیه یک کشور بوده است. همچنین، می‌توان امضای تحریم بانک مرکزی ایران توسط اوباما در یازدهم دی ۱۳۹۰ و تصویب اعمال تدریجی تحریم نفت ایران و بانک مرکزی توسط اتحادیه اروپا در سوم بهمن ۱۳۹۰ را به عنوان نقطه عطف تحریم‌ها برشمرد. از مهم‌ترین پیامدهای تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران از اواخر سال ۱۳۹۰ می‌توان به سه مورد کاهش درآمدهای نفتی (و به تبع آن افزایش یکباره نرخ ارز)، افزایش هزینه مبادلات بین‌المللی و افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در کشور اشاره نمود. این پیامد‌ها باعث شد که بخش‌های مختلف اقتصادی دچار رکود بی‌سابقه‌ای شوند و تولید ناخالص داخلی کشور روندی نزولی داشته باشد. به نحوی که در فاصله سال‌های ۹۱ و ۹۲ تولید ناخالص داخلی کشور جمعا ۹ درصد کوچک‌تر شده است. در ادامه، اثرات مهم و قابل‌ملاحظه عملیاتی شدن برجام بر فضای کسب و کار و بازار سهام کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد: ۱. می‌توان به کاهش هزینه مبادلات بین‌المللی به عنوان آنی‌ترین اثر اجرای برجام اشاره نمود. این کاهش هزینه برای بسیاری از شرکت‌های داخلی که واردکننده مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای هستند قابل توجه خواهد بود. شرکت‌های خودرویی، دارویی و بانک‌ها و موسسات مالی از مهم‌ترین صنایع منتفع از کاهش هزینه مبادلات بین‌المللی هستند. ۲. اثر آنی دیگر لغو تحریم‌ها فراهم شدن امکان همکاری با شرکت‌ها و بنگاه‌های معتبر بین‌المللی است. این اثر نیز برای شرکت‌های که واردکننده کالاهای واسطه‌ای هستند از جمله شرکت‌های خودرویی و دارویی می‌تواند اثرات مثبت قابل‌توجهی به همراه داشته باشد. ۳. تحریک طرف تقاضای اقتصاد در اثر افزایش درآمدهای نفتی را می‌توان به عنوان اثر متأخر‌تر اجرای شدن برجام برشمرد. در حال حاضر، کمبود تقاضا و افزایش موجودی انبار ناخواسته یکی از مشکلات اصلی شرکت‌های بورسی است. افزایش درآمدهای نفتی و به تبع آن افزایش تقاضا بویژه، برای کالاهای بادوام می‌تواند اثرات مثبتی بر کل شرکت‌های بورسی داشته باشد. لازم به اشاره است که افزایش درآمدهای نفتی ناشی از اجرای شدن برجام به دلیل کاهش بی‌سابقه قیمت نفت در یک سال اخیر تا حدی کم‌رنگ شده است. ۴. کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در کشور یکی دیگر از مهم‌ترین پیامدهای مثبت اجرای شدن برجام محسوب می‌گردد. افزایش سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی می‌تواند منجر به رونق فعالیت‌های اقتصادی و از این طریق افزایش سودآوری شرکت‌های بورسی و غیربورسی گردد. به طور کلی می‌توان انتظار داشته باشیم که اثرات مثبت اجرای شدن برجام روی فعالیت‌های اقتصادی و بازار سهام کشور در یک فاصله زمانی شش ماه تا یک ساله نمایان شود.
