چاقوی شبکه‌های اجتماعی دسته‌ خود را برید

امروز پنجشنبه و در روز پایانی هفتمین دوره از همایش‌های دانش‌افزایی و هم‌اندیشی مدارس سلام که با رویکرد مهارت‌های مدیریتی و رفتارشناسی برگزار شد، میزگرد کارگاهی با عنوان «تحلیل فرایند اجتماعی‌شدن» با حضور دکتر علی بدرقه عضو انجمن بین المللی مدیریت و مشاور منابع انسانی بانک مرکزی و دکتر محمدرضا مقدسی جامعه‌شناس برپا شد. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تسنیم، در این میزگرد که به کوشش مؤسسه سلام همّت در سرای محله‌ جنت‌آباد و با حضور مدیران مدارس تهران برگزار شد، دکتر بدرقه طی سخنانی اجتماعی‌شدن را فراگردی دانست که انسان‌ها از طریق آن شیوه‌های زندگی جامعه‌ خود را یاد می‌گیرند، شخصیت کسب می‌کنند و آمادگی عمل کردن در جایگاه یک عضو از اجتماع را پیدا می‌کنند. او، اهداف اجتماعی شدن را فراگیری مهارت‌های زندگی اجتماعی، برقراری ارتباط موثر با دیگران، برآورده‌کردن نیازها به شیوه‌یی اجتماع‌پسند و نیز درونی‌سازی ارزش‌های بنیادی جامعه برشمرد و در ادامه، خانواده، مدرسه، گروه هم‌سالان، و رسانه‌های گروهی را عوامل این فراگرد خواند. دکتر بدرقه ضمن برشمردن کاربردهای شبکه‌های اجتماعی، به نقش این شبکه‌ها در مشارکت اجتماعی و حوزه‌ عمومی پرداخت و در ادامه، دیدگاه‌های مختلف و گاه متعارض در مورد این شبکه‌ها را نزد اندیشمندان مختلف علوم اجتماعی نقل کرد. وی اذعان کرد که راهبران فکری ما یا به‌دلیل نگرش سنتی و یا به‌دلیل بدبینی به فناوری، از قابلت‌های فضای مجازی کمتر استفاده برده‌اند و این امر باعث شده تا آثار زیان‌بار اینترنت و شبکه‌های مجازی در جامعه‌ ما بیش‌تر نمود پیدا کند؛ در واقع این چاقوی دولبه بیش‌تر از آنکه به کار ما آید، دسته‌ خود را بریده و این خلاء باعث شده شبکه‌های اجتماعی بیگانه بیش‌تر در جامعه رونق یابند. به گفته دکتر بدرقه، خلاء حضور راهبران فکری ما در شبکه‌های اجتماعی سبب شده دیگران بتوانند به اراده‌ مشترک کاربران حوزه‌ عمومی کشورمان سمت و سو دهند و این امر به خصوص در مورد قشر جوان کشور که بیش‌ترین کاربران شبکه‌های اجتماعی مجازی هستند، صدق می‌کند که مقابله با آن نیازمند سیاست‌گذاری‌های جدی در این زمینه است. با این همه به عقیده‌ این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد، شبکه‌های اجتماعی برای ما ترکیبی طلایی از فرصت‌ها و چالش‌هاست که تنها راه موفقیت فرهنگی در این پدیده‌ مجازی، شناخت هر چه بیش‌تر آن در جهت اخذ راهبرد ویژه و تغییر سیاست‌ها در قبال این حوزه مطابق با آن راهبرد است. در ادامه‌ این نشست، دکتر مقدسی به طرح نظرات خود پرداخت و گفت که بزرگ‌ترین پدیده‌ای که در چند سال اخیر در زندگی مردم نفوذ کرده و بخش مهمی از زندگی مردم شده و سبک زندگی آنها را تغییر داده، شبکه‌های اجتماعی است؛ به‌طوری که تنها شبکه‌ تلگرام در ایران 13 میلیون کاربر دارد. او در ادامه با طرح این دو پرسش که چرا مردم به شبکه‌های اجتماعی این چنین اقبال نشان داده‌اند و رونق شبکه‌های اجتماعی برای حل کدام نیازبوده است؟ و نیز آیا شبکه‌های اجتماعی فرصت هستند یا تهدید؟، ضمن اشاره به احادیثی از ائمه‌ اطهار از جمله کلام نورانی امام علی (ع) که فرمودند "فرزند زمانه‌ خویشتن باش"، تصریح کرد: آگاهی و چشمان باز می‌تواند تهدید را به فرصت بدل کند. مقدسی سپس کوشید تا برای دو پرسش خود پاسخ مناسب پیدا کند؛ او دلایل استفاده از شبکه‌های اجتماعی را تفریح ارزان، برطرف شدن نیازهای شناختی و اطلاعاتی (که گروه‌های پُر تعداد در مورد مدیریت، بازاریابی، زناشویی، خانواده و... شاهدی بر این امر هستند)، نیازهای اجتماعی (که هویت‌‌یابی در شبکه‌های گفت‌وگو محور، نظر دادن و تایید شدن از مصادیق آن هستند) و نیازهای غیراجتماعی (مانند خرید، و بازدید از کاتالوگ‌های آنلاین) دانست. این روانشناس در پایان سخنانش و در پاسخ به سؤال دوم، شبکه‌های اجتماعی ر ا فرصت دانست اما بیان کرد که باید از آن به درستی استفاده شود و در تبیین این سخن متذکر شد: فرد نباید مانند پینوکیو در شهربازی در این شبکه‌ها غرق شود، بلکه باید مکان و زمان درست استفاده از این شبکه‌ها را بدانیم و دنبال برنامه‌ریزی برای استفاده صحیح از شبکه‌های اجتماعی باشیم.