مثلث بازگشت شاخص ارزی

به گفته فعالان بازار، 3 عامل « بالا رفتن خریدهای خالی فروشان متضرر»، «کاهش حجم ارز نقدی بازار» و «بالا بودن ارزش دلار در کشورهای همسایه» به رشد قیمت کمک کردند. در این روز، در مرکز مبادلات ارزی نیز نرخ رسمی دلار با 12 ریال افزایش به قیمت 3 هزار و 10 تومان و 5 ریال رسید. رشد قیمتی دلار در بازار آزاد، سکه تمام بهار آزادی را نیز تحت‌تاثیر قرار داد و موجب شد که این فلز گرانبها با 3 هزار تومان رشد به قیمت 924 هزار تومان برسد. این افزایش در حالی ثبت شد که اونس طلا تا ساعت 3 بعدازظهر دوشنبه کمی از قیمت بسته شده روز جمعه یعنی بهای 1086دلار پایین آمده بود. گرمی ابتدای بازار در روز برفی آذر، فضای بازار ارز نسبتا گرم بود، امری که تا حدی مربوط به شروع افزایشی دلار بود. روز دوشنبه، دلار معاملات خود را با قیمت 3 هزار و 640 تومان آغاز کرد که افزایشی 15 تومانی نسبت به قیمت بسته‌شده روز یکشنبه داشت. به گفته فعالان، تشکیل صف خرید در آخر وقت یکشنبه عامل اصلی رشد ابتدای روز بود. یکشنبه، شاخص بازار ارز تا قیمت 3 هزار و 615 تومان پایین آمد، اما با رسیدن به این نقطه قیمتی، تقاضا در بازار بالا رفت و این ارز از کف قیمتی بالا آمد. این روند در روز دوشنبه دنبال شد و دلار تا ساعت یک بعدازظهر، قیمت 3 هزار و 650 تومان را لمس کرد. این بار پس از رسیدن قیمت به این نقطه، جهت بازار عوض شد تا دلار در روز دوشنبه معاملات خود را نهایتا با قیمت 3 هزار و 645 تومان پایان دهد. رقم یاد‌شده همچنان 20 تومان بالاتر از قیمت بسته شده روز یکشنبه و اولین افزایش این ارز پس از 3 روز کاهش پیاپی بود. برخلاف افزایش دلار، قیمت یورو در بازار داخلی کاهش یافت. یورو روز شنبه در بازار داخلی تحت‌تاثیر تقویت ارزش این ارز در برابر دلار در روز پنج‌شنبه قرار گرفت و با 65 تومان افزایش به قیمت 3 هزار و 930 تومان رسید، اما روز دوشنبه با خنثی شدن بخشی از اثر تقویت ارزش یورو در بازارهای جهانی، قیمت این ارز در بازار داخلی پایین آمد تا ارز واحد اروپایی با 5 تومان کاهش به قیمت 3 هزار و 940 تومان برسد. سه ضلع رشد دلار خریدهای خالی فروشان دلار، کاهش حجم ارز نقدی بازار و بالا بودن ارزش دلار در کشورهای همسایه، مثلثی بود که در روز دوشنبه به افزایش قیمت کمک کرد. به گفته فعالان، هنگامی که دلار در مسیر کاهشی قرار می‌گیرد، خالی فروشی در بازار ارز افزایش می‌یابد. در واقع، ‌در این وضعیت انتظارات کاهشی در بازار بالا می‌رود و برخی معامله‌گران سعی می‌کنند با فروش صوری ارز کسب سود کنند. مکانیسم این تاکتیک این گونه است که معامله‌گر دلار خود را مثلا با قیمت 3هزار و 640 تومان به فروش می‌رساند و زمانی که این ارز مطابق انتظار او در مسیر کاهشی قرار می‌گیرد و به قیمت3هزار و 630 تومان می‌رسد، معامله‌گر از فروش ارز در قیمت بالاترسود می‌کند. ‌با این حال،‌ از آنجاکه او (معامله‌گر) تنها براساس انتظار خود به معامله می‌پردازد و دلار نقدی و واقعی ندارد، تنها با کسب تفاوت قیمت 10 تومانی از خریدار به سود می‌رسد. با این حال، اگر برخلاف انتظار خالی فروش، دلار در مسیر افزایشی قرار بگیرد،‌ این معامله‌گر ناچار خواهد شد که برای تسویه معامله خود به تهیه ارز از بازار بپردازد و دلار را به خریدار تحویل دهد، عاملی که منجر به افزایش تقاضا و رشد قیمت خواهد شد. در واقع، یکشنبه بعدازظهر مشابه چنین اتفاقی در بازار ارز رخ داد و بازگشت دلار از کف 3 هزار و 615 تومانی موجب ضرر بسیاری از خالی فروشان شد. هجوم آنها برای تهیه ارز جهت تسویه معامله، دلار را با افزایش بیشتری مواجه کرد. عامل دومی که روز گذشته به رشد قیمت کمک کرد، کاهش حجم ارز نقدی موجود در بازار بود. به گفته حاضران بازار، برخی معامله‌گران بزرگ با استفاده از کاهش حجم موجود در بازار اقدام به نوسانگیری می‌کنند. آنها در این فضا این توانایی را دارند که با خریدهای کلان، قیمت را تحت‌تاثیر قرار دهند. عامل سومی که در افزایش دلار موثر بود هم بالا بودن ارزش دلار در کشورهای همسایه بود. به گفته فعالان، بالا بودن ارزش دلار در مناطقی مانند ترکیه و عراق در بعضی مواقع در بازار داخلی به‌عنوان یک نیروی حمایتی عمل می‌کند؛ ‌چراکه انتظار معامله‌گران برای خروج ارز به سوی کشورهای همسایه را بالا می‌برد. ادامه وضعیت دوگانه افزایش دلار پس از 3 کاهش پیاپی،‌ معامله‌گران را در یک وضعیت دوگانه نگه داشته است. بلند شدن شاخص بازار ارز از کف 3 هزار و 615 تومان تا حدی انتظارات افزایشی را بالا برده و موجب شده برخی معامله‌گران خود را در موقعیت خرید قرار دهند. با این حال گروهی دیگر باور دارند که این ارز بیشتر تحت‌تاثیر تحرکات خالی‌فروشان بالا رفته و قیمت بار دیگر به مسیر کاهشی باز خواهد گشت. بالا رفتن گمانه‌زنی‌ها درباره اتصال دوباره بانک‌های ایرانی به شبکه سوئیفت از جمله عواملی است که انتظار کاهشی آنها را بالا برده است. به گزارش دنیای اقتصاد ، یکشنبه عصر رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده بود: «بانک‌های ایرانی پیش از این رابطه خوبی با بانک‌های اروپایی داشته‌اند و به محض آنکه بانک‌های ما از تحریم خارج شود، به‌طور اتوماتیک می‌توانند از سوئیفت استفاده کنند». او در بخشی دیگر از سخنان خود از یکسان شدن نرخ رسمی ارز حداکثر پس از 6 ماه بعد از لغو تحریم‌ها خبر داده بود.