پیش‌بینی چند نوسان ارزی تا پایان سال

درحالی‌که در روزهای اخیر بازار ارز شاهد نوساناتی بود و نرخ دلار وارد کانال سه هزار و 600 تومان شده است، مجیدرضا حریری در ارزیابی وضعیت بازار گفت: معمولا در دنیا اوضاع بازار را پیش‌بینی نمی‌کنند، بلکه تحلیل می‌کنند و بر اساس تحلیل می‌گویند نرخ ارز یا قیمت کالایی کاهش یا افزایش دارد. ولی بازار در کشور ما بازارِ رقابت آزاد نیست؛ بازاری است که گسست دارد و دخالت‌های دولت به عنوان بزرگ‌ترین عرضه‌کننده ارز، قدرت پیش‌بینی یا تحلیل درباره آن را می‌گیرد. وضعیت نرخ ارز بستگی دارد به اینکه دولت چه تصمیمی داشته باشد، چقدر به تبدیل دلار به ریال نیاز داشته باشد و چقدر دلار در بازار عرضه کند. به همین دلیل تحلیل بازار ارز ایران نمی‌تواند صرفا یک تحلیل اقتصادی باشد و حتما پارامترهای سیاسی و پارامترهای دیگر هم می‌تواند در اوضاع بازار تأثیر بگذارد. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از اقتصاد، او همچنین اظهار کرد: بازار بازاری است که گسست و شکست دارد و دولت به عنوان بزرگ‌ترین عرضه کننده ارزهای خارجی در بازار نقش اصلی را بازی می‌کند. پیش‌بینی بر اساس رفتار اقتصادی دولت نشان‌دهنده این است که حداقل تا پایان پاییز و اوایل زمستان؛ یعنی قبل از انتخاباتی شدن فضای کشور، دولت برای تأمین نیازهای ریالی‌اش علاقه‌مند است ارز را با قیمت گران‌تری بفروشد. این تحلیلی است که می شود از بازار ارز کرد؛ یعنی دلار توسط دولت به کانال سه هزار و 600 تومان راهنمایی شده نه توسط روابط بازار. حریری در ادامه یادآوری کرد:ما نسبت به سال گذشته کاهش واردات داشته‌ایم؛ یعنی تقاضای تأمین ارز در بازار بیرون رفته است. به همین نسبت هم آمار ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نشان می‌دهد به دلیل رکود بازار داخلی، تقاضا برای کالاهای ساخته‌شده قاچاق هم پایین‌تر است. به دلیل پایین بودن قدرت خرید مردم تقاضای چندانی برای کالاهای خارجی وجود ندارد، مقدار زیادی کالاهای ساخته‌شده در انبارهای کارخانه‌های کشور وجود دارد و تقاضای مواد اولیه از طرف کارخانجات هم پایین است چون بر اثر رکود، تولید با ظرفیت‌هایی کمتری صورت می‌گیرد. او افزود: اینها به این معناست که از نظر طبیعی تقاضا برای ارز کم است. در این شرایط وقتی قیمت ارز بالا می‌رود به دلیل این است که عرضه‌کننده انحصاری ارز علاقه‌مند است منابع ریالی بیشتری را جذب کند تا کسری بودجه فراوانش را پوشش دهد. البته فضای انتخاباتی که برای انتخابات مجلس از دی و بهمن‌ماه شروع می‌شود، می‌تواند باعث کاستن از این قیمت بشود برای اینکه تحبیب قلوب عمومی بکنند و با پایین آوردن قیمت ارز شرایط سیاسیون برای مانورهای سیاسی بهتر شود. تاثیر نوسان ارزی بر اقتصاد نایب رئیس اتاق مشترک ایران و چین همچنین درباره اثرات بالا رفتن قیمت ارز بر اقتصاد کشور اظهار کرد: مطابق آمار گمرک، بیش از 80 درصد واردات رسمی ما مستقیم به خطوط تولید می‌رود؛ یعنی مواد اولیه، کالاهای واسطه‌ای یا ماشین آلات و لوازم یدکی است. در این شرایط، بالا رفتن قیمت ارز منجر به بالا رفتن قیمت تولیدات داخلی ما هم می‌شود. این موضوع می‌تواند علاوه بر تأثیرات روانی، تأثیر واقعی هم بر نرخ تورم بگذارد؛ چون به هر حال قیمت کالاهای تولیدی بالا می‌رود. قیمت خرید مردم هم که تغییری نداشته است. دستمزدها ثابت و درآمد حقوق بگیران ثابت است. در نتیجه این موضوع می‌تواند در بلندمدت تورمی غیرقابل کنترل برای دولت سوغات بیاورد. او ادامه داد: کسانی که از این گران شدن‌های مقطعی ارز در یک مقطع کوتاه بهره‌مند می‌شوند، صادرکنندگانی هستند که کالایی را برای صادرات موجود دارند یا صادر کرده‌اند و دارند پولش را برمی‌گردانند. ولی حتی صادرکنندگان هم در یک چرخه بلندمدت به دلیل اینکه برای تأمین کالاهای داخلی‌شان باید پول بیشتری بدهند، از بالا رفتن این چنینی قیمت ارز چندان بهره نمی‌برند. حریری سپس تأکید کرد: آنچه بازار ما بیشتر به آن نیاز دارد، ثبات است؛ چه در حوزه واردات، چه صادرات و چه تولید. ما به ثبات قیمت ارز و ثبات دیگر ایندکس‌ها (شاخص‌ها) و پارامترهای اقتصادی نیاز داریم تا بتوانیم مقداری بلندمدت‌تر فکر کنیم. این نوسان‌ها به قدری در زمان‌های کوتاهی اتفاق می‌افتند که در کشور ما هیچ فعالیتی بر اساس برنامه حتی یکی دو ساله هم قابل پیش‌بینی نیست. ضرر اصلی که اقتصاد ما می‌خورد از این ناحیه است که فعالان اقتصادی نمی‌توانند کار با برنامه بلندمدت‌تر از روزمرگی انجام دهند. او در ادامه توصیه کرد: چون قیمت ارز را دولت تعیین می‌کند و نه بازار، دولت و بانک مرکزی باید تصمیم بگیرند می‌خواهند نرخ ارز را به کجا برسانند. آن را به نقطه مطلوب برسانند و در همان جا نگه دارند و به وضع آن ثبات بدهند؛ چون برای ما ثبات مهم‌تر از تغییر نرخ ارز است. حریری همچنین اظهار کرد: منابع ارزی دولت محدود است. بر اثر کاهش درآمدهای نفتی دولت به زیر 20 میلیارد دلار و افزایش هزینه‌های ریالی دولت، دولت دارد با منابع ارزی محدود و مخارج روزافزون خود بازی می‌کند. به همین دلیل است که در چند وقت اخیر قیمت ارز همیشه رو به بالا بوده است. اصلاً هم مناسب نیست که در عرض کمتر از 2.5 ماه، 10 درصد افزایش قیمت ارز داشته باشیم. او تصریح کرد: بر اساس منطق، نرخ ارز باید پایین‌تر از آنچه امروز هست باشد، ولی با توجه به اینکه دولت به عنوان بزرگ‌ترین کارفرمای کشور با نزدیک شدن به پایان سال، باید دستمزدهای زیادی شامل عیدی، پاداش، حقوق و یارانه را بپردازد، تصور من این است که کانال سه هزار و 600 تومان برای دولت مطلوب است. اگر نوسان غیرقابل پیش‌بینی‌ای در روابط سیاسی و اقتصادی ما رخ ندهد تصور من این است که دولت حداقل تا دی ماه نرخ ارز را در همین کانال نگه می‌دارد. البته برای انتخابات مجلس احتمالاً نرخ ارز را چهار تا پنج درصد از این قیمت پایین‌تر می‌آورد و باز در پایان سال برای جبران این پایین آمدن باید شاهد یک افزایش در بازار باشیم.