بازنده جنگ نفتی کیست؟

جنگ بها بین اعضای اوپک و دیگر صادرکنندگان تا حدی ناشی از خودداری عربستان از کاهش تولید بوده است. به گزارش سایت گلوبال ریسک، در عمل، اوضاع آن گونه که ریاض پیش‌بینی می‌کرد، پیش نرفته است و هزینه‌ای که اوپک باید بپردازد، احتمالا بیش از پیش‌بینی اولیه است. مشکل مازاد نفت در خلال 12 ماه گذشته بدتر شده و با وجودی که تولید نفت آمریکا تدریجا کاهش یافته است، بخش نفت شیل دوام قابل توجهی داشته است. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ساعت 24، همچنین ایران مایل است با اتمام تحریم‌های بین‌المللی در خلال 6 ماه آینده تولید نفت را یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد. کشورهای اوپک با توجه به وابستگی به صادرات نفت، بر خلاف آمریکا و دیگر کشورهای توسعه یافته لطمه زیادی از کاهش بهای نفت دیده‌اند. عربستان سعودی که 88 درصد درامد دولت آن از صادرات نفت تامین می‌شود، در سال 2015 با 145 میلیارد دلار کسری مالی روبرو است که معادل 20 درصد تولید ناخالص داخلی آن است. میزان این کسری در سال گذشته 17.5 میلیارد دلار بود. به رغم خسارات سنگین، ریاض به یمن ذخایر ارزی توانسته است وضعیت مالی خود را در شرایط مناسب نگه دارد، اما به گزارش صندوق بین‌المللی پول، در صورتی که ریاض در خلال 5 سال آینده همچنان خدمات دولتی را با وجود کاهش درامد نفت با بهای اندک ارائه کند، این کشور ورشکست خواهد شد. دیگر اعضای اوپک مانند ونزوئلا و نیجریه وضعیت نامساعدتری دارند و به همراه ایران عمده ناراضیان از وضع موجود هستند. ونزوئلا طرفدار پر و پا قرص ایجاد تعادل از طریق مذاکره با تولیدکنندگان غیرعضو اوپک است تا بهای نفت به سطح قابل تحمل‌تر 70 دلار برسد. حکومت نیکولاس مادورو به شدت به تقویت مالی نیازمند است تا مشروعیت خود را با وجود مشکلات اقتصادی و احتمال شکست در انتخابات بعدی حفظ کند. درآمد نفتی نیجریه که 35 درصد نفتی این کشور را تشکیل می‌دهد، از سال گذشته تا به حال 67 درصد کاهش یافته است. در نتیجه 25 درصد از نایرا واحد رسمی پولی کشور کاسته شده است. بیش از 20 درصد هم از ذخایر ارزی کشور کاهش یافته و ثبات سیاسی شکننده کشور هر چه بیشتر در معرض مخاطره قرار گرفته است. ناراضیان موجود در اوپک تدریجا قدرت گرفته‌اند و عربستان سعودی به سختی خواهد توانست نارضایتی را در میان اعضا فروبنشاند. با وجودی که بعید است ریاض تغییر عقیده دهد و در جریان نشست بعدی مسیر جاری را عوض کند، ممکن است به زودی فشارهای درونی سازمان به قدری بالا بگیرد که غیرقابل تحمل شود. پیش‌بینی‌های بانک گلدمن ساکس حاکی از آن است که بهای نفت ممکن است تا 12 ماه آینده به هر بشکه 20 دلار کاهش یابد. کندی رشد اقتصاد چین ادامه دارد و انبارهای ذخیره نفت در جهان پر می‌شود. در دراز مدت، کشورهای اوپک که اقتصاد متنوعی ندارند، نهایتا بازنده جنگ بشکه‌ها خواهند بود. به رغم نگرانی‌های جاری، تولید نفت آمریکا همچنان بالا خواهد ماند، زیرا صنعت شیل و فناوری به سرعت برای حفظ میزان تولید جاری سازگار خواهند شد و بخش بانکداری آمریکا همچنان به تامین مالی آن ادامه خواهد داد. این وضعیت نهایتا سبب خواهد شد اوپک و اعضای آن با انتخاب دشواری بین کاهش تولید و امکان ورشکستگی تدریجی روبرو شوند. به هر شکل، بهای نفت تا مدتی پایین خواهد ماند و تولیدکنندگان اوپک مجبورند این حقیقت را بپذیرند. پرسش اصلی این است که آیا این کشورهای می‌توانند بدون تلاطمات سیاسی این مسیر را طی کنند یا خیر.