بورس نفت شدنی نیست

محمدرضا نعمت‌زاده در آخرین میزگرد همایش بورس انرژی که عصر دیروز برگزار شد، اظهار داشت: راه‌اندازی بورس نفت که به ضرر ما بود شدنی نیست، مگر اینکه در منطقه توافقی حاصل شود. این بورس عملاً‌ هم شکل نگرفته است. حتی شاید معاملات محصولات پتروشیمی هم به صورت محدود انجام می‌شود.برای همین در بورس انرژی باید نفت خام را جدا کنیم.

وی ادامه داد: مصرف‌کنندگان نفت خام گروه‌های خاصی هستند که به قراردادهای حداقل یک تا 5 ساله نیاز است تا متولیان عرضه نفت خام مطمئن شوند مشتری دائمی دارند. در مورد فراورده‌های نفتی گفتند امکاناتش فراهم نیست که عمده مشکل آن مربوط به قیمت‌گذاری است،چون با توجه به هزینه‌های حمل و نقل امکان تعیین قیمت‌های مختلف وجود ندارد. دولت هم در قیمت‌گذاری و عرضه و تقاضا نقش دارد.

وی ادامه داد: زمانی که درشرکت پالایش و پخش بودم در پاسخ به عده‌ای که می‌پرسیدند قیمت‌گذاری فراورده‌های نفتی چه زمانی آزاد خواهد شد می گفتم شاید 20 سال دیگر.تا زمانیکه مدیرعامل پالایش و پخش بودم به دلایل روشن با آزادسازی و عرضه محصولات پتروشیمی در بورس کالا مخالفت کردم، چون آن موقع هرکسی که 10 تن به بالا تقاضای خرید داشت می‌توانست دلالی کند.برای همین تشکیل حلقه واسطه‌ها منجر به افزایش 20 درصدی قیمت ها می‌شد.

نعمت‌زاده با بیان اینکه بورس فراورده‌های نفتی یعنی تحمیل هزینه مازاد بر مصرف‌کننده و صنایع پایین دستی خاطرنشان کرد:درزمان مدیریتم و هنگامیکه اقدام به فروش یک کالا به ارزش 70میلیارد تومان کردم یک دادگاه گفت که چرا گران فروختی و دادگاه دیگر اعلام کرد که چرا ارزان‌فروشی کرده‌ام.الان برای اینکه تولید کننده‌ها راحت باشند محصولات را به بورس کالا می‌برند اما به فکر مصرف‌کننده ها و صنایع پایین‌دستی نیستند.

وی افزود: چنین رویه‌ای در بازار برق وجود ندارد چون این بازار سابقه داشته و نظام‌مند است.چند سال گذشته که به بورس برق فرانسه رفته بودم مشاهده کردم مسئولان کارخانه ای اقدام به خرید ساعتی برق از نیروگاه اتمی مجاور می‌کردند که قیمت هر کیلو وات آن ارزان و 3.8سنت بود.

نعمت‌زاده ادامه داد: بنابراین به مسئولان وزارت نفت و نیرو توصیه می‌کنم آیین‌نامه آزادسازی صادرات برق را پیگیری کنند تا عده‌ای قادر به سرمایه‌گذاری باشند.

وی در بخش دیگری گفت: در دولت قبلی پیشنهاد نصف کردن صادرات نفت خام و تشکیل 6 پالایشگاه با ظرفیت 1.6میلیون بشکه دادم که برخی از این پالایشگاه‌ها تاسیس شدند. برخی هم 40درصد پیشرفت داشتند که خود شرکت نفت باید متولی آن باشد.

نعمت‌زاده در خاتمه افزود: علاوه براین توافقاتی برای مشارکت 50 درصدی با کشورهایی مانند چین،مالزی، اندونزی و سوریه انجام و حتی مجوزهای لازم از شرکت ملی نفت هم اخذ شده بود ولی مسائل سیاسی مانع از نهایی شدن این توافقات و انجام رویه‌های جدید به مانند کشور عربستان شد تا حداقل از طریق چند پالایشگاه خارج از کشور قادر به تغییر رویه صادرات فرآورده‌های پتروشیمی باشیم.