توتال در پارس‌جنوبی نقره داغ می‌شود

ایران با در اختیار داشتن بیش از 34 تریلیون مترمکعب ذخایر گاز طبیعی و 155 میلیارد دلار بشکه ذخایر قابل برداشت نفت خام یکی از بزرگترین دارنده ذخایر هیدروکربوری جهان است. آمارهای رسمی موسسات معتبر بین‌المللی نشان می دهد که ایران دستکم تا 150 سال نفت و 200 سال آینده ذخایر گاز طبیعی در اختیار دارد و این در حالی است که هنوز در نیمی از مساحت جغرافیایی کشور هنوز فعالیت های دامنه دار اکتشافی انجام نشده است. از سوی دیگر با وجود اعمال تحریم‌های بین‌المللی اما هنوز صنایع نفت و گاز ایران برای بسیاری از شرکت‌های بزرگ نفت و گاز جهان جذاب بوده و بسیاری از شرکت‌های بزرگ نفت اروپا و جهان در حاشیه برگزاری نشست‌های اوپک در دیدار با مقامات وزارت نفت ایران از بازگشت خود به صنعت نفت ایران در آینده‌ای نزدیک خبر می‌دهند. با این وجود به نظر می‌رسد در سال‌های آینده اگر فرصتی برای سرمایه گذاری و مشارکت شرکت‌های بزرگ نفت و گاز جهان از اروپا و حتی آمریکا در صنعت نفت ایران به وجود آید شرکت توتال فرانسه باید برای همیشه چشم خود را بر روی صنایع نفت و گاز ایران ببندد. بدون شک تلاش ایران و قطر برای استخراج گاز و میعانات گازی پارس جنوبی به "بازی بزرگی" در سطح صنعت نفت جهان تبدیل شده است، البته انجام این بازی بزرگ محدود به زمان و مکان خاصی نبوده و نگاهی موشکافانه به کارشکنی‌های کوچک و بزرگ انجام گرفته در دوران مختلف توسعه این میدان مشترک گازی نشانگر وسعت اقدامات انجام گرفته بوده که قاعدتا در میدانی که عدم توسعه یا توقف هر یک فاز آن در هر روز 10 میلیون دلار عدم‌النفع به همراه دارد، خسارت‌های زیادی را به نفع کشور شریک وارد کرده است. بر همین اساس است که پس از گذشت بیش از 15 سال از سپردن توسعه فازهای 2 و 3 پارس‌جنوبی به‌ شرکت فرانسوی توتال‌ و شرکای آن یعنی گازپروم‌ روسیه‌ و پتروناس مالزی‌، نشانه‌هایی از یک "حقه " مشاهده می شود. بر این اساس به‌تازگی برخی از کارشناسان صنعت گاز ایران از اخلال عمدی شرکت توتال فرانسه در شیوه برداشت گاز از لایه‌های پارس جنوبی خبر داده و یادآور می‌شوند: با همین اقدامات ایران 10 سال از برداشت یکی از لایه‌های پارس جنوبی محروم شده، بدون آنکه کسی از این موضوع مطلع باشد. این کارشناسان خبره با تاکید بر اینکه به زودی لایحه‌‌ای برای شکایت از شرکت توتال فرانسه توسط انجمن گاز ایران تدوین و به مراجع بین‌المللی ارائه می‌شود، تاکید می‌کنند: در میدان گازی پارس‌جنوبی چهار لایه گازی وجود دارد، اما 10 سال است که ایران از بزرگ‌ترین لایه گازی این میدان برداشتی نداشته‌ چرا که طرح شرکت توتال برای برداشت کامل نبوده است. منصور دفتریان کارشناس انرژی هم پیشتر با بیان این‌که "حقه بازی بزرگی در حال انجام شدن است"، به ضررهای اقتصادی هنگفت ایران از یکسو و منفعت چشمگیر کشور رقیب در آن سوی میدان مشترک اشاره کرده و این کار توتال را عمدی می‌داند. در این خصوص مطالعات انجام شده توسط انجمن گاز ایران گویای آن است که وضعیت برداشت از میدان‌های مشترک، مساله‌ا‌ی بسیار جدی است و در این رابطه هیچ شک و شبهه‌ای وجود ندارد که این کار شرکت توتال فرانسه عمدی بوده و بر همین اساس قرار است انجمن گاز ایران از این شرکت نفتی شکایت کند. ایران برنده بازی بزرگ در پارس جنوبی هر چند در شرایط فعلی میزان برداشت ایران از پارس جنوبی حدود 300 میلیون مترمکعب در روز بوده و هنوز نسبت به شریک قطری روزانه 70 میلیون مترمکعب در برداشت و استخراج گاز عقب است اما بدون شک باید صنعت نفت ایران را برنده این بازی بزرگ دانست. در شرایط فعلی شدیدترین تحریم ها برای متوقف کردن چرخ توسعه پارس جنوبی در ابعاد مختلف مالی، کالا، لجستیکی و تکنولوژیکی اعمال می شود اما این فشارهای بین المللی به هیچ وجه توسعه بزرگترین میدان مشترک گازی جهان را متوقف نکرده است. رستم قاسمی وزیر نفت روز گذشته بخشنامه ای برای بسیج تمامی امکانات به منظور راه اندازی و پیش راه اندازی 9 فاز پارس جنوبی ابلاغ کرد و پیش بینی می شود تولید زودهنگام از 5 فاز جدید پارس جنوبی تا پایان اسفند ماه سالجاری آغاز شود. بر این اساس با بهره برداری زودهنگام از 5 فاز 12، 15، 16، 17 و 18 پارس جنوبی منجر به افزایش 25 تا 30 میلیون مترمکعبی افزایش تولید گاز خواهد شد ضمن آنکه با بهره برداری نهایی از این پنج فاز حدود 170 تا 175 میلیون مترمکعب در روز به ظرفیت تولید گاز ایران افزوده خواهد شد. حال باید دید اگر مشارکت و سرمایه گذاری چندین میلیارد دلاری شرکت های آمریکایی و اروپایی در گنبدشمالی نبود، آیا این شریک گازی ایران از توانایی برداشت حتی یک مترمکعب گاز از پارس جنوبی برخوردار بود؟