قیمت زغالسنگ در ایران اقتصادی نیست/ ایمیدرو تاکنون هیچ کمکی به معادن زغالسنگ برای مقابله با کرونا نکرده است

اقتصادآنلاین - طاهره گودرزی؛ سعید صمدی، دبیر انجمن زغالسنگ ایران در گفت‌وگوی اختصاصی با اقتصادآنلاین در مورد عملکرد این تشکل معدنی در سال98، گفت: تولید در معادن زغالسنگ با سال گذشته تفاوت چندانی نداشته و عملکردش مانند سال‌های قبل بوده است. مهم‌ترین دلیل آن عدم سرمایه‌گذاری بزرگ و جدی در سال 98 در حوزه زغال بوده است.

وی ادامه داد: سرمایه‌گذاری جدید با قیمت‌های فعلی زغالسنگ در ایران به سختی حاصل می‌شود. در گذشته برخی از معادن زغالسنگ با دلار هزار یا 3500 تومانی سرمایه‌گذاری کردند و بالطبع با افزایش قیمت دلار در این سال‌ها به صرفه است و می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند. اما اگر کسی بخواهد با دلار 14هزار تومانی سرمایه‌گذاری انجام دهد، با افزایش هزینه‌های تولید به هیچ عنوان اقتصادی نخواهد بود.

صمدی افزود: بارها در جلسات با وزارت صمت پیشنهاد دادیم که اگر به دنبال افزایش تولید زغالسنگ در کشور هستید باید قیمت‌ها به قیمت‌های جهانی نزدیک شود. مصرف زغالسنگ کشور در سال 98، 2.5 میلیون تن بود، در صورتیکه کل تولید در این سال دو میلیون تن بود که مجبور به واردات 500هزار تن زغالسنگ شدیم.

سعید صمدی با تاکید بر این که سال99 کوره بلند شرکت فولاد زرند ایرانیان وابسته به شرکت میدکو افتتاح می‌شود، گفت: این شرکت سالانه به 1.5میلیون تن زغالسنگ نیاز دارد و مصرف داخلی زغالسنگ به چهار میلیون تن خواهد رسید. در چنین شرایطی باید دو میلیون تن زغال از خارج وارد شود که هم از نظر عملیاتی بودن جای تردید دارد هم از نظر اقتصادی به صرفه نخواهد بود. برای اینکه هزینه‌های فولادسازان را افزایش می‌دهد.

دبیر انجمن زغالسنگ افزود: قیمت تمام شده واردات یک تن زغالسنگ بیش از دو میلیون تومان است، این درحالیست که قیمت پایه زغالسنگ در کشور حدود یک میلیون و 200هزار تومان است. همانطور که می‌بینید یک اختلاف قیمت 50 درصدی بین قیمت زغالسنگ داخلی و خارجی وجود دارد. لذا اگر دولت تمایل دارد سرمایه‌گذاری جدیدی در این حوزه شکل بگیرد، باید این اختلاف قیمت را کم کرده و قیمت زغالسنگ داخلی به سمت واقعی شدن رود. این روند هم به نفع معادن زغالسنگ، اشتغال، مصرف کننده و در نهایت کارخانجات فولادی است. به نظر من اگر حدود 30 الی 40درصد قیمت زغال داخلی افزایش پیدا کند قطعا بخش قابل توجهی از ذخایر زغال اقتصادی خواهد بود و سرمایه‌های جدید به سمت تولید حرکت خواهند کرد.

لازم به ذکر است که بگویم یک میلیارد و 200میلیون تن ذخیره قطعی زغالسنگ در کشور و 14 میلیارد تن ذخیره زمین شناسی است که این ذخایر درصورتیکه قیمت محصول هم واقعی شود، شرایط امیدوار کننده‌ای برای سرمایه گذاری را نشان می‌دهد.

صمدی بیان داشت: سال 98 وزارت صنعت، معدن وتجارت و معاونت امور معدنی آن تمام تلاش و انرژی خود را بر مسایل عوارض صادراتی و محدود کردن صادرات گذاشت و به مسایل و مشکلات حوزه زغالسنگ توجهی نکرد. امید می‌رود با تغییر معاونت معدنی وزارت صمت، توجه بیشتری نسبت به این حوزه شود.

وی در مورد حوادث تلخ در معادن زغالسنگ و برنامه برای جلوگیری از تکرار این اتفاقات ناگوار، اذعان کرد: حوادث در معادن زغالسنگ دلایل متعددی دارد؛ سال گذشته قیمت تجهیزات مورد نیاز در حوزه استخراج زغالسنگ، بیش از 200 درصد افزایش داشت، بالطبع  این افزایش قیمت، امکان داشت معدنکاران را به سمت صرفه جویی در مصرف چوب پیش ببرد.  دلیل دیگر، مربوط به این است که تکنولوژی استخراج زغالسنگ در کشور ما بسیار قدیمی و مربوط به 50 سال پیش است. به جز یک الی دو معدن بزرگ که به طور کامل مکانیزه هستند سایر معادن با تجهیزات 50 سال پیش کار می‌کنند. لذا استانداردها هم بر مبنای همان تکنولوژی است و نمی‌توان با تکنولوژی قدیمی انتظار استاندارد بالا را داشت.

این فعال حوزه زغالسنگ معتقد است در معادن بزرگ زغالسنگ بخش خصوصی مانند معادن معدن جو و پروده طبس که بزرگترین تولیدکنندگان زغالسنگ هستند، هیچ آمار حادثه‌ منجر به فوت نداشته‌ و این حوادث فقط در معادن کوچک و متوسط اتفاق می‌افتد.

صمدی اضافه کرد: یکبار برای همیشه باید سرمایه گذاری جدید انجام شود و معادن به سمت روش‌های مدرن و مکانیزه شدن براساس ماشین آلات بنا شده نه کارگر، روند. این برنامه را به وزارت صمت داده‌ایم ولی مستلزم واقعی شدن قیمت زغالسنگ است.

وی اظهار داشت: وقتی قیمت زغالسنگ در کشور واقعی و اقتصادی شود، تکنولوژی به صورت اتوماتیک وارد کشور می‌شود برای اینکه تکنولوژی پیچیده و غیرقابل دسترسی نیست و می‌توان این تکنولوژی را در صورت وجود نقدینگی از ترکیه، روسیه و حتی چین تامین کرد. اما این تکنولوژی زمانی می‌تواند وارد کشور شود که تولید اقتصادی باشد در غیر اینصورت معدنداران کمتر به سمت تکنولوژی جدید می‌روند.

دبیر انجمن زغالسنگ ضمن اشاره به اینکه خواست ما همراهی قیمت زغالسنگ با مدل جهانی است، گفت: زمانیکه واردات زغالسنگ برای مصرف کننده به ازای هر تن، دو میلیون تومان می‌شود چرا زغالسنگ داخلی را یک میلیون و 100هزار تومان خریداری می‌کنند. حداقل می‌توانند با قیمت میانگین یک میلیون و 700هزار تومان بخرند.

وی افزود: علی‌رغم ذخایر خوبی که در زنجیره زغالسنگ کشور وجود دارد، تولیدمان ناچیز است. کل تولید کنسانتره زغالسنگ در کشور حدود 2 میلیون تن در سال است، این در حالیست که کشورهای ترکیه 70 میلیون تن، چین3 میلیارد تن، آمریکا 900 میلیون تن سالانه زغالسنگ استخراج و تولید می‌کنند. لذا رسیدن تولید به سطح ترکیه کار سختی نیست چرا که پتانسیل آن وجود دارد.

سعید صمدی با تاکید بر اینکه تاثیر کرونا در هر حوزه‌ای با توجه به شرایط آن  حوزه متفاوت است، اظهار کرد: کرونا بیشترین تاثیر را  در حوزه صنعت و معدن بر معادن زغالسنگ گذاشته است اما متاسفانه این بخش کاملا فراموش شده است. در حوزه زغالسنگ انبوهی از کارگر وجود دارد به طور مثال در یک شیفت 500 نفر در وارد تونل می‌شوند و فضای معدن به دلیل بسته بودن، هوای داخل تونل می‌چرخد و اگر ویروس وجود داشته باشد قطعا انتقال آن در بین کارگران سریع است. مورد دیگر که ریسک شیوع ویروس در معادن زغاسنگ را بالا می‌برد ریه‌های کارگران معادن زغالسنگ نسبت به معادن دیگر آسیب‌پذیرتر است چراکه سال‌ها زیرزمین کار می‌کنند و باعث شده ریه‌هایشان مشکل داشته باشد.

وی ادامه داد: کارگر معدن زغالسنگ وقتی می‌خواهد از معدن خارج شود باید دوش بگیرد، اما حمام‌های این معادن مشترک است و خیلی بهداشتی نیست و ضریب شیوع ویروس کرونا بالا است. یک سری از معادن بزرگ زغالسنگ به همین دلایل از نیمه دوم اسفند ماه 98 معادن را تعطیل کرده‌اند.  

وی در پایان گفت: وزارت صمت و ایمیدرو به عنوان متولیان بخش معدن و صنایع معدنی، تبلیغات فراوانی در حوزه کمک به جلوگیری از شیوع کرونا می‌کنند اما به طور کامل معادن زغالسنگ را فراموش کرده و تا به امروز یک عدد ماسک به معادن زغالسنگ نفرستاده‌اند. معادن زغالسنگ برای اینکه بیشتر دچار بحران نشوند تعطیل کردند و مشخص نیست بعد از تعطیلات نوروز چه زمانی بتوانند تولید را شروع کنند.لذا دولت و ایمیدرو باید فکری کنند یک از اولویت‌هایشان رساندن کمک به معادن زغالسنگ باشد.