امضای تفاهمنامه انجمن سنگ آهن و بورس کالا برای عرضه بالادست در بورس/ نگاه انجمن سنگ‌آهن به زنجیره فولاد، نگاهی ملی است

اقتصادآنلاین - طاهره گودرزی؛ سعید عسکرزاده دبیر انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن در گفت وگوی اختصاصی با اقتصادآنلاین در خصوص تفاهم‌نامه امضاشده میان انجمن و بورس کالا گفت: موضوع عرضه محصولات بالادست در بورس کالا و استفاده از ابزار بورس برای ایجاد شفافیت در سامانه معاملات بالادست، سالهاست مدنظر انجمن بوده و در حال پیگیری آن بودیم.

وی افزود: بورس­های کالایی یکی از بهترین ابزارهایی است که قیمت گذاری دستور ی را حذف می‌کند و تمام محصولات زنجیره فولاد در یک رقابت سالم، می‌توانند در بورس عرضه شوند و توازن و عدالت به زنجیره فولاد برگردانده شود.

دبیر انجمن سنگ آهن بیان کرد: یکی از مشکلاتی که با افزایش یا کاهش قیمت سنگ آهن یا دلار در زنجیره به وجود می‌آمد، این بود که قیمت‌های محصولات بالادست نسبتی از اعداد استخراجی کدال ۳ماهه فولاد خوزستان تعیین می شد و این مبنا نمی‌توانست جوابگوی این تلورانس باشد. لذا به نظر می رسد بهترین راهکار این است که تمام محصولات ابتدایی، میانی و انتهایی زنجیره فولاد از یک قاعده مشترک برخورد شود.

عسکرزاده افزود: شاید بزرگترین مشکل در بحث عرضه سنگ‌آهن این بود که فضای تطبیقی که بورس می‌تواند در خصوص عرضه آن اعمال کند با روشی که مدنظر ما بود، منطبق نبود. وقتی کالایی مانند سنگ آهن متغیرهای زیادی دارد اساسا به عنوان کالای صنعتی که بتواند در بورس عرضه شود، شناخته نمی‌شود. همین دلیل باعث می‌شود که قیمت پایه در یک دامنه وسیع تعریف شود و در چنین شرایطی اگر کسی بخواهد راهی برای فساد باز کند، امکان آن وجود دارد لذا هرکاری می‌کردیم، عرضه سنگ آهن در بورس کالا با قواعد بورس قابلیت انطباق نداشت.

وی با اشاره به اینکه با بررسی ها مشخص شد که مشکل اصلی سنگ آهن نیست، تاکید کرد: اگر قیمت کنسانتره ،گندله،  آهن اسفنجی و شمش در زنجیره از تعادل برخوردار باشند، ابتدا تا انتهای زنجیره خود به خود تنظیم می‌شود. تفاهمنامه ای که با بورس کالا ایران امضا کردیم مبنی بر عرضه کنسانتره ،گندله و آهن اسفنجی در بورس است که البته موانع کوچکی نیز  خواهیم داشت. به عبارت دیگر برخی شرکت‌ها براساس سهمیه بندی وزارتخانه با شرکت‌های مصرف کننده قراردادهای بلندمدت دارند که البته این قراردادها تا پایان سال ۹۹ است. یکی از مفاد تفاهمنامه این است که انجمن سنگ‌آهن لیست شرکت هایی که قرارداد بلندمدت دارند را استخراج کند که به تعهداتشان تا پایان سال عمل کنند و از سال ۱۴۰۰  وارد بورس شوند و فقط در بورس کالا عرضه کنند.

دبیر انجمن سنگ‌آهن اظهار داشت: نکته دوم کاهش فرآیند زمانی پذیرش شرکت‌هایی است که قصد ورود به بورس را دارند. قرار شد بورس کالا فرم ها و رویه پذیرش برای انجمن ارسال کند و ما  در اختیار شرکت‌ها قرار دهیم و از سوی دیگر بورس کالا شرایط پذیرش را برای شرکت‌های مورد نظر تسهیل کند.

وی تصریح کرد: ماده دیگر تفاهم‌نامه، بحث زمان عرضه‌ها است. با توجه به اینکه هر محصول زنجیره فولاد در روز خاصی عرضه می‌شود، توافق شد که برای عرضه محصولات بالادست روز یکشنبه انتخاب شود. همچنین توافق شد با توجه به اینکه عموما واحدهای تولید کننده اهن اسفنجی خود واحد فولادسازی دارند و آهن اسفنجی قابل عرضه در بورس نخواهیم داشت،  واحدهایی که تحت نظارت شرکت ایمیدرو هستند، با هماهنگی‌های میان بورس، انجمن سنگ آهن و ایمیدرو تمام زنجیره فولاد در بورس کالا عرضه شوند.

عسکرزاده در مورد تعیین روش قیمت پایه برای محصولات بالادست گفت: با توجه به شرایط می‌دانیم اگر مبنا براساس سابق باشد، به دلیل اختلاف زیاد مطلوب نخواهد بود و اگر مبنا قیمتهای جهانی باشد باعث ایجاد شوک به بازار می‌شود و به همین دلیل تصمیم گرفته شد که مبنای قیمت پایه به گونه­ای باشد که تداوم تولید و بازگشت عدالت به زنجیره هدف اصلی آن باشد. همچنین قرار شد که از پیشنهاد مشترک انجمن سنگ آهن ایران، خانه معدن و کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی که قبلا به وزارت صمت ارایه داده بودند نیز عدول شود و این موضوع دارای اشکال نیست چرا که این قیمت پایه است و به تدریج قیمت جایگاه خود را درفرایند عرضه و تقاضا پیدا خواهد کرد.

وی تاکید کرد: بعد از عرضه بالادست در بورس کالا، هیچ شخص یا شرکتی امکان بازی با اعداد یا تبانی را ندارد و دلیل بارز آن، این است  که در شیوه نامه ساماندهی عرضه و تقاضای زنجیره فولاد و طرحی که در مجلس مطرح شده است، چنانچه محصولی در بورس خریداری نداشته باشد، می تواند مجوز صادرات بگیرد و صادر شود. به همین دلیل طبیعی است که تبانی از سوی خریداران صورت نخواهد گرفت.

عسکرزاده خاطر نشان ساخت: به نظر من توافق انجمن با بورس کالا، بسیار خوب است و امیدواریم با عرضه تمام محصولات  از کنسانتره تا محصول نهایی در بورس کالا، وضعیت مشکل اصلی زنجیره یعنی سنگ آهن بهبود پیدا کند و تعادل به زنجیره برگردد . اگر قمیت سنگ آهن فقط چند درصد افزایش یابد و کنسانتره ساز برایش به صرفه باشد، می توانیم امیدوار باشیم معادن کوچک سنگ آهن دوباره راه اندازی شوند و از درآمد حاصل آن سرمایه گذاری هایی برای مناطق اکتشافی صورت بگیرد و شاهد توسعه پایدار صنعت فولاد باشیم.

وی در پایان تاکید کرد: انجمن سنگ آهن برخلاف تشکل های دیگر، صرفا یک محصول در زنجیره ندارد بلکه سه محصول سنگ آهن، کنسانتره و گندله یعنی نیمی از زنجیره را پوشش می دهیم. وقتی می‌خواهیم نیمی از زنجیره را پوشش دهیم نمی توانیم فقط یک حلقه را در نظر داشته باشیم. انجمن‌های دیگر مانند انجمن فولاد، انجمن نوردکاران و ... فقط یک حلقه را دارند، لذا طبیعی است سیاستی اتخاذ می‌کنند که بیشترین منافع را برای بنگاه‌های تحت پوشش خود داشته باشد اما انجمن سنگ آهن منافع کل زنجیره را در نظر می‌گیرد لذا تصمیمات ما می­بایست بر منافع ملی و برقراری شرایط تولید برای کل زنجیره استوار باشد. نباید کاری کنیم که توقف تولید در هیچ مرحله‌ای اتفاق افتد و زمینه را برای رشد بخش مغفول مانده زنجیره یعنی معدن فراهم شود.