چگونه «محصولات ارگانیک» را بشناسیم

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تسنیم، فرنوش فلاح‌پور؛ مسئول کانون کشاورزی ارگانیک دانشگاه فردوسی مشهد درباره محصولات ارگانیک و مشخصات این محصولات اظهار کرد: در برنامه پنجم توسعه پیش‌بینی شده که سطح کشت محصولات ارگانیک تا سال 1404 به حدود 25 درصد از اراضی ایران برسد که سطح زیادی محسوب می‌شود لذا ما نیازمند برنامه‌های حمایتی از کشاورزان و همت همه‌جانبه ارگان‌های مرتبط هستیم تا به سمت کشاورزی ارگانیک حرکت کنیم.

فلاح‌پور با اعلام اینکه فرهنگ عمومی برای تقاضای محصولات ارگانیک در ایران افزایش یافته است، تصریح کرد: وضعیت بازار محصولات ارگانیک طی سال جاری نشان می‌دهد که تقاضای مصرف این محصولات در میان مردم افزایش یافته است اما هنوز زیرساخت‌های لازم برای جلب کشاورزان و ترغیب آن‌ها برای انجام کشاورزی ارگانیک انجام نشده است.

وی ادامه داد: با وجود آنکه در ایران کشاورزی ارگانیک انجام می‌شود و سطح زیر کشت این محصولات در حال افزایش است و حتی تولیدکننده‌هایی داریم که محصولاتشان را به کشورهای اروپایی صادر می‌کنند اما به اندازه تقاضا، محصول در بازار نیست.

مسئول کانون کشاورزی ارگانیک دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اینکه تولید ارگانیک، یک تولید دانش‌بنیان بوده و نسبت به تولید سنتی هزینه‌بر تر است، خاطرنشان کرد: کشاورزی ارگانیک مشابه کشاورزی رایج و سنتی نیست که تنها فرد کشاورز مدیرت را بر عهده دارد بلکه در آن باید مدیریت همه‌جانبه باشد.

فلاح‌پور تصریح کرد: قطعا کشاورزی ارگانیک نیازمند حمایت‌های دولتی است تا کشاورزان به انجام آن ترغیب شوند؛ باید بیمه‌های مناسب برای کشاورزان درنظر گرفته شود، تا اگر محصولات خود را از دست دادند، پشتوانه‌ای داشته باشند.

فواید محصولات ارگانیک برای سلامت انسان

وی با بیان اینکه کشاورزی ارگانیک سیستمی است که به دنبال سیستم پایدار کشاورزی، سلامت انسان و محیط زیست است، افزود: با توجه به اینکه محصولات ارگانیک تحت تنش‌های مختلف زیستی و محیطی قرار می‌گیرند، تولید برخی از ترکیبات متابولیت‌های ثانویه و آنتی اکسیدان‌ها در آن‌ها افزایش می یابد که خود آن‌ها ترکیباتی هستند که عمدتا خاصیت ضد سرطانی نیز دارند بنابراین محصولی که از کشاورزی ارگانیک به دست می‌آید را می‌توانیم برای سلامت انسان مفید بدانیم؛  ترکیبات شیمیایی که در کشاورزی سنتی استفاده می‌شود، وارد چرخه‌ زیستی و آب‌های زیرزمینی شده که به‌صورت غیرمستقیم بر سلامت انسان و سایر موجودات اثر می‌گذارد و سیستم پایداری بوجود نمی‌آورد.

مسئول کانون کشاورزی ارگانیک دانشگاه فردوسی مشهد اضافه کرد: تحقیقات مختلف ثابت کرده که بقایای سموم شیمیایی در محصولاتی که به دست مصرف‌کنننده می‌رسد، در برخی موارد بسیار بالا و خطرناک بوده و حتی ممکن است منجر به بروز سرطان در آینده شود اما در کشاورزی ارگانیک، ما اجازه‌ استفاده از مواد شیمیایی مصنوعی از جمله سموم و کودهای شیمیایی را نداریم همچنین مدیریت مزرعه باید بر مبنای ترکیبات طبیعی، معدنی و افزایش حاصلخیزی خاک و طبیعت باشد، در نتیجه محصولات به دست آمده از کشاورزی ارگانیک از سلامت، عطر و طعم طبیعی برخوردار است.

فلاح‌پور در خصوص معایب سیستم کشاورزی سنتی و مزایای سیستم کشاورزی ارگانیک بیان کرد: سیستمهای کشاورزی سنتی برمبنای استفاده از نهاده‌های شیمایی در مزرعه است که شامل کودها و سموم شیمیایی می‌شود و برای افزایش حاصلخیزی خاک و کنترل آفات، بیماری‌ها و علف هرز از سموم و کودهایی استفاده می‌شود که اثرات جبران‌ناپذیر بر محیط زیست و سلامت انسان دارد.

هیچ نوع گیاه تراریخته‌ای اجازه ورود به کشاورزی ارگانیک را ندارد

وی در‌خصوص تفاوت محصولات تراریخته ژنتیکی با محصولات ارگانیک گفت: محصولات تراریخته با دست‌کاری انسان به وجود آمده‌اند و شاید در کوتاه‌مدت اثرات منفی آن‌ها را در محیط زیست و انسان مشاهده نکنیم اما ما از اثرات این محصولات در آینده‌ خبر نداریم؛ چه بسا نسل امروز این محصولات را استفاده و اثرات منفی آن در نسل بعدی نمایان شود زیرا دست‌کاری ژنتیکی شده‌اند و اثرات بلند‌مدت آن مشخص نیست اما محصولات ارگانیک از طبیعت برآمده و گیاهی که کشت می‌شود به‌صورت طبیعی رشد کرده و بذر آن طبیعی است و دستکاری روی آن انجام نشده و در سیستم کشاورزی ارگانیک اجازه  ورود هیچ نوع گیاه تراریخته‌ای وجود ندارد.

چگونگی شناسایی محصولات ارگانیک استاندارد از محصولات تقلبی

مسئول کانون کشاورزی ارگانیک دانشگاه فردوسی مشهد با تاکید بر اینکه برای تشخیص محصولات ارگانیک استاندارد، مصرف‌کنندگان باید به گواهی استاندارد و ارگانیک در این محصولات توجه کنند، خاطرنشان کرد: گاهی کشاورزی مدعی می‌شود که هیچگونه کود و سم شیمایی در محصولات استفاده نکرده و محصولاتش ارگانیک است؛ ممکن است این محصول سالم باشد اما زمانی می‌توان گفت ارگانیک است که مراحل بازرسی محصولات ارگانیک را طی کرده و کاملا براساس استانداردهای کشاورزی ارگانیک باشد و شرکت‌های  بازرسی مرتبا محصولات را بازرسی کرده باشند.  

فلاح‌پور ادامه داد: زمینی می‌تواند تولید ارگانیک داشته باشد که حداقل سه سال از استفاده از محصولات شیمیایی در آن گذشته باشد و تحت بازرسی شرکت‌های بازرسی نیز قرار گرفته باشد تا تاییدیه ارگانیک را دریافت کند؛ شرکت‌های گواهی دهنده مختلفی هستند که استاندارد ایران، اروپا، امریکا و یا ژاپن را رعایت می کنند؛ امیدواریم با توجه به تقاضای زیادی که در بازار وجود دارد، نظارت و بازرسی‌های کافی نیز برای کشاورزی ارگانیک صورت گیرد تا مسیر آن به درستی طی شود.

وی با تاکید براینکه در عرصه‌ جهانی جنبش تولیدات ارگانیک از دهه‌ 70 میلادی آغاز و تاکنون توجه زیادی به آن شده و پیوسته سطح  زیرکشت محصولات ارگانیک در حال افزایش است، بیان کرد: علاوه بر آن مصرف‌کنندگان زیادی در کشورهای امریکایی و اروپایی در رابطه با محصولات ارگانیک وجود دارند و می‌توان آینده‌ آنها را روشن دانست؛ در بسیاری از کشورهای اروپایی استفاده از گیاهان، محصولات، کشت و کار و ترکیبات فرآوری شده از گیاهان تراریخته ممنوع شده است و کاملا به سمت کشاورزی ارگانیک متمایل شده‌اند.

فلاح‌پور در بخشی دیگر از سخنان خود با اشاره به مزارع کشاورزی ارگانیک دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: مزارع ارگانیک دانشگاه فردوسی 6 هکتار است و از سال 1390 تحت مدیریت ارگانیک اداره می‌شود؛ در این مزارع تحت بازرسی کشاورزی ارگانیک بوده وهیچگونه سم و کود شیمیایی در محصولات استفاده نمی‌شود.

مسئول کانون کشاورزی ارگانیک دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه برای نخستین بار مزارع کشاورزی ارگانیک دانشگاه فردوسی مشهد را به‌صورت تجاری زیر‌کشت برده‌ایم، تصریح کرد: حدودا 20 نوع گیاه مختلف را از گروه گیاهان زراعی، سبزیجات و صیفی‌جات زیر کشت برده‌ و برای اولین بار در سطح شهر برای عموم مردم ارائه کرده‌ایم که خوشبختانه با اسقبال خوب مردم مواجه شده است؛ مصرف‌کنندگان تفاوت را در طعم و مزه این محصولات کاملا احساس و رضایتمندی خود را به ما منتقل می‌کنند؛ ما در مرحله بعدی سعی داریم کشت این محصولات را گسترش دهیم و روی کشت گیاهان استراتژیک‌تر کار کنیم.