ملخ های روسی تهدیدی برای ایران؟/ احتمال ورود مجدد ملخ های صحرایی
خبرها حاکی از آن است که ملخ‌ها به زمین‌های کشاورزی بخشی از غرب روسیه حمله کرده‌اند و باعث از بین رفتن محصولات زراعی به ویژه گندم در این مناطق شده‌اند. تهدید مزارع گندم کشور روسیه توسط این آفت پر خطر در شرایطی که جهان با بحران و گرانی غذا مواجه است، هشداری برای تمام کشورهای نزدیک به روسیه است. اما، این تهدید چقدر برای ایران جدی و خطرناک است؟
اقتصاد آنلاین- سپیده قاسمی، رسانه‌های روسیه خبر داده‌اند که، ملخ‌ها به ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی در استان کراسنودار در غرب روسیه حمله کرده‌اند و باعث از بین رفتن محصولات زراعی به ویژه گندم در این منطقه شده‌اند. ملخ از جمله آفاتی است که می‌تواند تا ۱۰۰ درصد محصول یک مزرعه را نابود کند. این آفت همواره از تهدیدهای اصلی امنیت غذایی کشور ما محسوب می‌شده است. نوعی از ملخ در سال ۹۷، با نام ملخ صحرایی مهاجم در جمعیتی بسیار بزرگ پس از حدود ۶۰ سال از کشورهای همسایه وارد ایران شد و تا مرز تبدیل شدن به بحران پیش رفت.
تهدید مزارع گندم کشور روسیه توسط این آفت پر خطر در شرایطی که جهان با بحران و گرانی غذا مواجه است هشداری جدی برای تمام کشورهای نزدیک به روسیه است و با توجه به شرایط موجود در جهان، اینبار می‌تواند بحرانی بسیار بزرگ را در حوزه امنیت غذایی رقم بزند.
اما، این تهدید چقدر برای ایران جدی و خطرناک است؟
سعید معین، مدیرکل دفتر مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات کشور، در گفت و گو با اقتصاد آنلاین در پاسخ به این سوال، یادآور شد: روسیه کشوری پهناور و صاحب دانش لازم برای مبارزه با آفات کشاورزی است، بر همین اساس می‌توان تا حد زیادی اطمینان داشت که آفتی مانند ملخ نمی‌تواند از این کشور به کشورهای نزدیک مانند ایران مهاجرت و تهدیدی برای آن‌ها محسوب شود.
وی ادامه داد: ضمن اینکه، ملخی که اکنون روسیه با آن درگیر است از نوع ملخ مهاجم صحرایی نیست و بیشتر از نوع آسیایی و مراکشی است.
به گفته معین؛ شاید تهدید بزرگتر برای هجوم آفت ملخ به ایران در ماه‌های آینده از سوی کشورهای شرق آفریقا و شبه جریزه عربستان باشد.
وی تصریح کرد: در سال زراعی ۹۸-۹۷ که ایران پس از حدود ۶۰ سال مورد هجوم کم سابقه آفت خطرناک ملخ‌های صحرایی مهاجم قرار گرفت، این آفت از کشورهای شرق آفریقا و شبه جزیره عربستان به ایران وارد شد.
معین با تاکید بر اینکه در سال زراعی ۹۸-۹۷ در سطح ۷۵۰ هزار هتکار از اراضی جنوب کشور مبازره با آفت ملخ صحرایی صورت گرفت، افزود: این مبارزه در سال های زراعی بعد یعنی در سال ۹۸-۹۹ و ۱۴۰۰-۹۹ نیز در سطوح ۴۰۷ هزار هکتار و ۱۹ هزار هتکار ادامه داشت و تنها در سال ۱۴۰۱ تا به امروز کشور از این آفت در امان بوده است.
وی پیش بینی کرد: با توجه به بارندگی‌های سیل آسای اخیر در شبه جزیره عربستان و عمان و .... این احتمال قوت گرفته است که کشور با هجوم جدید از آفت ملخ صحرایی مهاجم مواجه شود.
معین با اشاره به شرایط نامناسب اقتصادی کشورهای شرق افریقا، اظهار کرد: کشورهای سومالی، اتیوپی، کنیا و جیبوتی که کانون ملخ صحرایی هستند، در صورت مساعد شدن شرایط آب و هوایی و تشکیل سبزینه کافی با افزایش تراکم در واحد سطح این آفت روبه‌رو خواهند شد که با رسیدن به سن مهاجرت به سوی کشور عربستان و سپس ایران حرکت خواهند کرد.
وی گفت: در صورت محقق شدن این پیش بینی، ما از نیمه تابستان جاری تا آذر با تهدید ورود و حضور ملخ صحرایی مهاجم در کشور روبه‌رو خواهیم بود.
معین در پاسخ به این پرسش که اقدامات سازمان حفظ نباتات کشور برای پیشگیری ومقابله با این آفت چه بوده است، گفت: درحال حاضر عملیات پایش و ردیابی دراستان‌های پر خطر مانند خوزستان، کرمان، فارس، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد در جریان است و گزارش‌ها هر روزه به صورت مستمر از طریق سامانه مربوطه به دست سازمان حفظ نباتات کشور می‌رسد.
مدیرکل دفتر مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات کشور عنوان کرد که، ۳۳ تا ۳۴ درصد از منابع گیاهی کشور در استان‌های جنوبی قرار گرفته‌اند که این امر، اهمیت عملیات پایش و ردیابی دراستان‌های نام برده شده را بیشتر می‌کند.
وی اضافه کرد: علاوه بر آن گزارش‌ها هر روزه به سازمان فائو مخابره می‌شود و ماهانه نیز جمع‌بندی آن به دفتر مرکزی بین المللی مبارزه با ملخ این سازمان ارسال می‌شود، تا در کمترین زمان بهترین واکشن برای مهار این آفت پرخطر در کشور صورت گیرد.
معین خاطر نشان کرد: هم اکنون تمام کشور جهان که در تهدید حمله ملخ صحرایی قرار دارند، عضو این دفتر هستند و تمام اطلاعات ارسال شده از این کشورها برای مبارزه بهتر با آفت در سامانه مربوطه در سازمان فائو به اشتراک گذاشته می‌شود، ضمن اینکه این سازمان از سامانه‌ای برخودار است که اطلاعات دقیق آب و هوایی از معتبرترین مراکز هواشناسی دنیا در آن ارائه می‌شود تا امکان رشد جمعیتی و مهاجرملخ های صحرایی قابل پیش بینی‌ترباشد.
وی با بیان اینکه تجربه سال ۹۷ موجب شده کشور آمادگی و تجربه خوبی برای مبارزه با آفت ملخ صحرایی پیدا کند، افزود: با استفاده از این تجربه سموم موثر و سمپاش‌های مورد نیاز را در اختیار داریم و توانایی آن را داریم که روزانه در سطح ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار هکتار به مبارزه با آفت ملخ صحرایی در کشور بپردازیم.
معین تامین به موقع اعتبارات مورد نیاز برای مبارزه بهتر با این آفت در صورت هجوم جدید را تنها موضوعی دانست که باید به آن توجه شود.
وی گفت: نیروی مورد نیاز و ماشین‌آلات مورد استفاده برای مبارزه نیازمند صرف هزینه هستند تا بهترین عملکرد را داشته باشند، عدم تامین به موقع و کافی اعتبار می‌تواند از عملکرد آن‌ها بکاهد.
معین خاطر نشان کرد: حفظ امنیت غذایی جزو موارد حفظ امنیت ملی است و در صورت نیاز تامین اعتبار برای مبارزه با آفت ملخ صحرایی باید در اولویت قرار گیرد.
مدیرکل دفتر مبارزه با آفات عمومی و همگانی سازمان حفظ نباتات کشور همچنین یادآور شد: علاوه بر ملخ مهاجم صحرایی، مبارزه با ملخ‌های بومی از اقدامات سازمان حفظ نباتات کشور برای کنترل این نوع آفت است که امسال در سطحی بالغ بر ۱۴۰ هزار هکتار از اراضی کشور انجام شده و در برخی مناطق صعب العبور به صورت لکه‌ای همچنان ادامه دارد.
