فلج بل چیست؟
فلج بل که به آن فلج ایدیوپاتیک صورت نیز گفته می‌شود، نوعی فلج یا ضعف موقتی صورت در یک طرف صورت است.
به گزارش اقتصادآنلاین، این نتیجه از اختلال عملکرد عصب جمجمه VII (عصب صورت) است که عضلات یک طرف صورت را کنترل می‌کنند؛ و شامل عضلاتی هستند که پلک‌زدن و بسته شدن چشم و حالت‌های صورت مانند لبخند را تحت کنترل دارند.
(۱۲ جفت اعصاب جمجمه وجود دارد که با اعداد رومی مشخص شده است.)
عصب صورت هم چنین، تکانه‌های عصبی را به غدد اشک، غدد بزاقی و عضلات یک استخوان کوچک در وسط گوش منتقل می‌کند. عصب صورت احساسات چشایی را نیز از زبان به مغز منتقل می‌کند.
فلج بل شایع‌ترین علت فلج صورت است، اگرچه علت دقیق آن مشخص نیست. به‌طورکلی، فلج بل فقط در یک طرف صورت تأثیر می‌گذارد. بااین‌حال، در موارد نادر، می‌تواند هر دو طرف را تحت تأثیر قرار دهد.
علائم به طور ناگهانی در طی یک دوره ۷۲ ساعته ظاهر می‌شوند و به‌طورکلی در طی شش ماه، برخی یا تمام عملکرد صورت با درمان یا بدون درمان بهبود می‌یابند. در بعضی موارد، ضعف عضلانی باقیمانده بیشتر طول می‌کشد یا ممکن است دائمی باشد.
علائم چیست؟
ازآنجاکه عملکرد عصب صورت بسیار زیاد و بسیار پیچیده است، آسیب به عصب یا اختلال در عملکرد آن می‌تواند منجر به مشکلات زیادی شود.
علائم فلج بل می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و شدت آن از ضعف خفیف تا فلج کامل متغیر باشد.
شایع‌ترین علامت آن ضعف ناگهانی یک طرف صورت است. افتادگی دهان، افتادگی، ناتوانی در بستن چشم (ایجاد خشکی چشم) و پارگی بیش از حد در یک‌چشم از دیگر علائم است. همچنین افراد ممکن است درد صورت یا احساس غیرطبیعی، تغییر چشایی و عدم تحمل صدای بلند را داشته باشند. اغلب این علائم منجر به کج شدن قابل‌توجه صورت می‌شود.
چه عواملی باعث فلج بل می‌شود؟
علت فلج بل ناشناخته است. تورم و التهاب عصب جمجمه VII در افراد مبتلا به فلج بل مشاهده می‌شود.
اکثر دانشمندان معتقدند که فعال‌سازی مجدد عفونت ویروسی موجود (خاموش) ممکن است باعث بروز این اختلال شود. نقص ایمنی در برابر استرس، کمبود خواب، ضربه بدنی، بیماری جزئی یا سندرم‌های خودایمنی به‌عنوان محرک‌های محتمل پیشنهاد می‌شود.
همان‌طور که عصب صورت در واکنش به عفونت متورم و ملتهب می‌شود، باعث ایجاد فشار در داخل کانال فالوپ (یک کانال استخوانی که از طریق آن عصب به‌طرف صورت می‌رود) می‌شود، در نتیجه منجر به محدود شدن خون‌رسانی و اکسیژن‌رسانی به سلول‌های عصبی می‌شود.
در بعضی موارد خفیف که بهبود سریع است، فقط به غلاف میلین آسیب می‌رساند (پوشش چربی که به‌عنوان عایق فیبر‌های عصبی عمل می‌کند).
چندین مورد دیگر نیز می‌توانند باعث فلج صورت شوند، به‌عنوان‌مثال، تومور مغزی، سکته مغزی، ضعف ماهیچه‌های صورت و بیماری لایم. اگر هیچ علت خاصی قابل‌شناسایی نباشد، تشخیص می‌تواند بیماری فلج بل است.
چه کسی در معرض خطر است؟
فلج بل سالانه حدود ۴۰،۰۰۰ نفر در جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری می‌تواند هر جنسیت و سنی را تحت تأثیر قرار دهد، اما به نظر می‌رسد میزان بروز آن در گروه سنی ۱۵ تا ۴۵ سال بیشتر باشد. عوامل خطر برای فلج بل شامل بارداری، پره اکلامپسی، چاقی، فشارخون بالا، دیابت و بیماری‌های تنفسی فوقانی است.
چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص فلج بل بر اساس نما‌های بالینی و با رد سایر علل احتمالی فلج صورت است. هیچ آزمایش خاصی برای تأیید تشخیص اختلال وجود ندارد. به‌طورکلی، یک پزشک فرد را از نظر بالا و پایین بودن صورت بررسی می‌کند.
در بیشتر موارد، این ضعف در هر دو عضله فوقانی و تحتانی صورت، از جمله پیشانی، پلک و یا دهان ایجاد می‌شود.
مطالعات معمولی آزمایشگاهی یا تصویربرداری برای بیشتر موارد لازم نیست، اما گاهی اوقات می‌توانند به تأیید تشخیص کمک کنند یا بیماری‌های دیگری را که می‌توانند باعث ضعف صورت شوند را رد کنند.
آزمایشی به نام الکترومیوگرافی EMG که از الکترود‌های بسیار نازکی استفاده می‌کند و به عضله وارد می‌شود تا تغییرات فعالیت الکتریکی را که در حین حرکت و در هنگام استراحت عضله ایجاد می‌کند را ارزیابی کند می‌تواند وجود آسیب عصبی را تأیید کرده و شدت و اندازه آن را تعیین کند.
آزمایش خون گاهی اوقات می‌تواند در تشخیص سایر مشکلات هم‌زمان از جمله دیابت و عفونت‌های خاص نیز کمک کند. تصویربرداری تشخیصی با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) یا توموگرافی کامپیوتری (CT) می‌تواند سایر دلایل ساختاری فشار بر عصب صورت (مانند شریان فشرده‌کننده عصب) را رد کند و سایر اعصاب را نیز بررسی کند.
چگونه درمان می‌شود؟
برای افراد مبتلا به فلج بل جدید، استروئید‌ها بسیار مؤثر هستند و می‌توانند احتمال بهبود عملکرد عصب صورت را افزایش دهند. در بیشتر موارد، استروئید‌های خوراکی باید طی ۷۲ ساعت پس از شروع علائم مصرف شوند.
برخی از افراد مبتلا به شرایط موجود ممکن است به‌خوبی پاسخ ندهند یا قادر به مصرف دارو‌های استروئیدی نباشند. عوامل ضدویروسی (علاوه بر استروئید‌ها) ممکن است احتمال بهبود عملکرد صورت را افزایش دهند، اگرچه سود آن‌ها به‌وضوح مشخص نشده است.
مسکن‌هایی مانند آسپرین، استامینوفن یا ایبوپروفن ممکن است درد را تسکین دهند. به دلیل تداخل دارویی احتمالی، افرادی که دارو‌های تجویزی مصرف می‌کنند همیشه باید قبل از مصرف دارو‌های بدون نسخه با پزشکان خود صحبت کنند.
عامل مهم دیگر در درمان، محافظت از چشم است. فلج بل می‌تواند توانایی پلک‌زدن طبیعی پلک را قطع کرده و چشم را در معرض تحریک و خشک شدن قرار دهد. مرطوب نگه‌داشتن چشم و محافظت از آن در برابر آوار و صدمات، به‌ویژه در شب مهم است. قطره‌های مرطوب‌کننده چشمی مانند اشک مصنوعی یا پماد چشم یا ژل و وصله‌های چشمی نیز مؤثر هستند.
سایر روش‌های درمانی مانند فیزیوتراپی، ماساژ صورت یا طب سوزنی می‌تواند یک پیشرفت بالقوه کوچک در بهبود عملکرد عصب صورت و درد ایجاد کند.
به‌طورکلی، جراحی رفع فشار برای فلج بل برای کاهش فشار بر روی عصب بحث‌برانگیز است. در موارد نادر، ممکن است برای کاهش ناهنجاری‌ها و اصلاح برخی آسیب‌ها مانند پلک که به طور کامل بسته نمی‌شود یا لبخند کج، به جراحی زیبایی یا ترمیمی نیاز باشد.
بیش بینی درباره این بیماری چگونه است؟
پیش‌آگهی برای افراد مبتلا به فلج بل به‌طورکلی بسیار خوب است. شواهد بالینی نشان می‌دهد ۸۵ درصد موارد خودبه‌خود و طی سه هفته بهبود می‌یابند و در نهایت بیشتر افراد عملکرد طبیعی صورت را به دست می‌آورند.
بعضی از افراد ممکن است با ضعف کم باقیمانده صورت روبرو شوند یا نارسایی‌های متوسط تا شدیدی از خود نشان دهند. عواقب فلج بل می‌تواند بعد از بهبود وجود داشته باشند، مانند حرکات غیرارادی دهان هنگام تلاش برای چشمک زدن یا بهبودی ناقص ضعف عضله صورت که منجر به مشکل در گفتار یا شکل‌گیری کلمات شود (دیس آرتریا)
چه تحقیقاتی در حال انجام است؟
مأموریت انستیتوی ملی اختلالات مغزی و عصبی NINDS جستجوی دانش بنیادی در مورد مغز و سیستم عصبی و استفاده از دانش برای کاهش فشار بیماری‌های عصبی است.
NINDS یکی از مؤسسات ملی بهداشت NIH حامی اصلی تحقیقات زیست پزشکی در جهان است.
NINDS یک برنامه تحقیقاتی گسترده از علوم پایه را انجام می‌دهد و از آن پشتیبانی می‌کند تا درک درستی از عملکرد سیستم عصبی و آنچه باعث می‌شود سیستم عصبی گاهی اوقات دچار اشتباهاتی شود و منجر به اختلال در عملکرد آن شود، داشته باشیم.
بخشی از این برنامه تحقیقاتی بر یادگیری بیشتر در مورد شرایطی که منجر به آسیب عصبی می‌شود و هم چنین اختلالاتی که باعث آسیب به اعصاب می‌شود تمرکز می‌کند. به‌عنوان‌مثال، در یک پروژه تحقیقاتی، دانشمندان در حال مطالعه دو ژن برای شناسایی مکانیسم‌های مولکولی دخیل در بازسازی اعصاب حسی (آکسون‌ها) به اهداف اصلی خود هستند.
درک چگونگی بازسازی اعصاب محیطی ممکن است منجر به ایجاد راه‌هایی برای جلوگیری از آسیب عصبی و آسیب‌های دیگر شود. علاوه بر این پروژه، پروژه‌های دیگر نیز به دنبال شناسایی مکانیسم‌ها و پیامد‌های التهاب عصبی بر عملکرد عصب محیطی هستند.
دانش به‌دست‌آمده از این تحقیق می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا علت قطعی فلج بل را کشف کرده و منجر به کشف روش‌های درمانی جدید و مؤثر برای این اختلال شوند.
