فشارخون بالا در طول بارداری
فشارخون بالا به فشار بالا یا برابر با ۱۳۰/۸۰ میلیمتر جیوه اطلاق میشود. این شرایط برای برخی زنان باردار نگرانی جدی محسوب میشود. زمانی که فشارخون بالا در طول بارداری بهخوبی مدیریت شود، همیشه خطرناک نیست. اما میتواند مشکلات سلامتی جدی برای مادر و رشد فرزند ایجاد کند.
به گزارش اقتصادآنلاین، مراکز کنترل و جلوگیری از بیماریها (CDC) تخمین میزنند که حدود ۶ تا ۸ درصد زنان باردار میان سنین ۲۰ و ۴۴ سال در جهان این شرایط را دارند.
چه چیزی فشارخون بالا در طول بارداری ایجاد میکند؟
چندین دلیل احتمالی برای فشارخون بالا در طول بارداری وجود دارد که عبارتند از:
• اضافهوزن یا چاقی مفرط
• فعالیت جسمانی ناکافی
• سیگارکشیدن
• نوشیدن الکل
• بارداری مرتبه اول
• تاریخچه خانوادگی بیماری فشارخون مرتبط با بارداری
• بارداری بیش از یک فرزند
• سن بالای ۳۵ سال
• تکنولوژیهای تولیدمثل کمکی (مانند لقاح مصنوعی یا IVF)
• دیابت یا برخی بیماریهای خاص سیستم ایمنی
عوامل ریسکی برای فشارخون بالا در طول بارداری:
برخی عوامل وجود دارند که میتوانند فشارخون بالا در طول بارداری را محتمل نمایند.
سبک زندگی:
انتخاب سبک زندگی ناسالم میتواند به فشارخون بالا در طول بارداری منجر شود. داشتن اضافهوزن یا چاقی مفرط یا نداشتن فعالیت از عوامل اصلی فشارخون بالا محسوب میشود.
انواع بارداری:
زنانی که اولین بارداریشان را تجربه میکنند بیشتر احتمال فشارخون بالا دارند. خوشبختانه، شانس کمتری برای پیشآمدن این وضعیت در بارداریهای بعدی وجود دارد. بارداری چند فرزند میتواند احتمال بیماری فشارخون برای یک زن را افزایش دهد. چراکه بدن برای تغذیه بیش از یک فرزند تلاش بیشتری میکند.
سن:
سن میتواند یک عامل باشد. زنان باردار بالای ۳۵ سال در خطر بیشتری قرار دارند. زنانی که فشارخون بالا پیش از بارداری دارند در ریسک بالاتری برای شرایط مشابه در طول بارداری نسبت به افراد معمولی قرار دارند.
بیماری فشارخون مزمن:
گاهی اوقات یک زن از قبل فشارخون بالا یا بیماری فشارخون دارد، پیش از آنکه بارداری را تجربه نماید. این موضوع ممکن است به بیماری فشارخون مزمن ارتباط داده شود و معمولاً با داروهای فشارخون درمان میگردد. پزشکان همچنین بیماری فشارخونی که در ۲۰ هفته ابتدایی بارداری رخ میدهد را مزمن تلقی میکنند.
فشارخون بارداری:
فشارخون بارداری بعد از بیستمین هفته بارداری روی میدهد و معمولاً پس از تولد نوزادان حل میشود. این احتمال وجود دارد که به سمت مسمومیت بارداری پیشرفت نماید.
بیماری فشارخون مزمن منجر به مسمومیت بارداری:
زنانی که بیماری فشار مزمن پیش از باردار شدن دارند ممکن است به مسمومیت بارداری دچار شوند. این موضوع زمانی رخ میدهد که پروتئین در ادرار آنها دیده شود یا مشکلات افزون دیگری با پیشرفت بارداری به وجود آید.
پیگیری فشارخون در طول بارداری:
عدد دستگاه فشارخون یک کسر است: فشار سیستولیک شما بر روی فشار دیاستولیک شما.
عدد بالا فشار سیستولیک است که سنجشی از فشار شریانها در زمانی که قلب میتپد یا خون فشرده در بدن شما حرکت میکند رخ میدهد. عدد دیاستولیک یا عدد پایینی سنجشی از فشارخون در شریانها به هنگام استراحت (عدم ضربان) قلب است.
فشارخون نرمال در طول بارداری چیست؟
به منظور تعیین اینکه فشارخون نرمال در طول بارداری چیست، پزشک شما میتواند سنجش فشاری در اولین ملاقات شما انجام دهد. سپس آنها فشارخون شما را در هر ملاقات پس آیند میسنجند. فشارخون نرمال هر فشاری زیر ۱۲۰/۸۰ میلیمتر جیوه است.
چه فشاری در طول بارداری بالا تلقی میشود؟
فشارخون بالای ۱۳۰/۹۰ میلیمتر جیوه یا بالا بودن ۱۵ درجهای عدد بالا از زمانی که پیش از بارداری آغاز نمودید میتواند نگرانکننده باشد. فشارخون بالا در طول بارداری به فشار سیستولیک ۱۴۰ یا بالاتر و دیاستولیک ۹۰ یا بالاتر اطلاق میشود. اوایل بارداری، معمولاً ۵ هفته مانده به دومین سه ماهِ بارداری، فشارخون یک زن باردار ممکن است کاهش یابد.
این به دلیل هورمونهای بارداری است که میتواند رگهای خونی را برای عریض شدن تحریک کند. در نتیجه، مقاومت برای جریان خون چندان بالا نیست.
چه فشاری در طول بارداری پایین تلقی میگردد؟
درحالیکه عدد مشخصی بهعنوان پایین بودن فشار نمیتوان در نظر گرفت، برخی علائم مرتبط با فشارخون پایین عبارتند از:
• سردرد
• سرگیجه
• تهوع
• احساس بیهوشی
• پوست سرد و مرطوب
تغییرات در فشارخون در طول بارداری:
همینطور که یک زن بارداریش پیشرفت میکند، فشارخونش ممکن است تغییر یا به سطح پیش از بارداری برگردد.
برخی دلایل ممکن است برای این موضوع مطرح شود:
• میزان خون در بدن زن افزایش یابد: مطابق ژورنال گردش خون، حجم خون یک زن در طول بارداری ۴۵ درصد افزایش مییابد. این خون اضافی است که قلب باید به سرتاسر بدن پمپاژ نماید.
• بطن چپ (سمت چپ قلب که مقدار زیادی پمپاژ میکند) و غلیظتر و بزرگتر میشود: این اثر موقتی به قلب امکان کار بیشتر بهمنظور پشتیبانی از حجم خون افزایشیافته را میدهد.
کلیهها مقادیر زیادی از واسوپرسین را آزاد میکند، هورمونی که منجر به حفظ آب افزایشیافته میشود.
در اغلب موارد، فشارخون بالا در طول بارداری پس از زایمان کاهش مییابد. در مواردی که فشارخون، بالا باقی بماند، پزشک شما داروییها را برای بازگرداندن آن به حالت نرمال ممکن است تجویز نماید.
نکاتی برای رصد فشارخون در طول بارداری:
راههایی برای پیگیری فشارخون بین ویزیتهای دکتر وجود دارد.
• میتوانید یک مانیتور فشارخون از یک داروخانه بهصورت حضوری یا آنلاین خریداری نمایید. بسیاری از این دستگاهها به مچ یا بالای بازویتان وصل میشود. برای چک کردن دقت مانیتور آن را نزد دکتر برده و با اعداد مانیتور وی بررسی و مقایسه نمایید.
• به یک سوپرمارکت، داروخانه یا هر مغازه دیگری که ماشینی برای سنجش فشارخون دارد مراجعه کنید.
• برای داشتن دقیقترین اعداد، فشارخونتان را در یکزمان یکسان در روز هر روز بگیرید، زمانی که نشستید و پاهایتان دراز نیست. همواره از یک بازوی مشخصتان فشار بگیرید و اگر فشارخونهای بالای مکرری را مشاهده کردید یا علائمی از آن را دیدید فوراً دکترتان را خبر کنید.
مشکلات ناشی از فشارخون بالا در طول بارداری:
اگر شما فشارخون بالا در طول بارداری دارید، ممکن است مشکلاتی برایتان ایجاد شود:
مسمومیت بارداری:
این وضعیت میتواند آسیبهای جدی به اندامهای شما وارد کند، شامل مغز و کلیهها. مسمومیت بارداری را تاکسِمی نیز مینامند. مسمومیت همراه با صرع را اکلامپسی مینامند که اگر درمان نشود میتواند مرگبار باشد.
علائم مسمومیت بارداری عبارتند از:
• تورمِ غیرنرمال دستها و صورت
• سردرد مداوم
• مشاهده نقطهها یا تغییراتی در بینایی
• دردِ بالای شکم
• تهوع یا استفراغ در اواخر بارداری
• مشکل در تنفس
به این دلیل که مسمومیت بارداری میتواند برای فرزند و مادر هر دو خطرناک باشد، باید در صورت مشاهده هرگونه علائم با پزشک تماس بگیرید. داشتن مراجعات منظم به پزشک و مطلع کردن وی از هرگونه تغییر میتواند به کنترل و درمان سریع مسمومیت کمک کند.
سندروم هلپ (HELLP):
سندروم هلپ که با نام اختصاری HELLP شناخته میشود مخفف نام سه ناهنجاری مهم است: (H) همولیز، (E) بالا بودن ترانس آمیناز یا آنزیمهای کبدی، (LP) کمبود پلاکت. این وضعیت وخیم و تهدیدکننده زندگی تلقی میشود و میتواند یکی از نتایج مسمومیت بارداری باشد.
علائم مرتبط با سندروم هلب عبارتند از:
• تهوع
• استفراغ
• سردرد
• درد بالای شکم
به این دلیل که سندروم هلپ میتواند شدیداً به سیستمهای اندامی حیاتی شما آسیب برساند، مراقبت فوری پزشکی بهمنظور کاهش فشارخون برای مادر و فرزند ضروری است. در برخی موارد، تولد نوزاد پیش از موعد موردنیاز است. فشارخون بالا در طول بارداری میتواند بر روی نرخ رشد نوزاد نیز اثر بگذارد. این موضوع میتواند وزن کم نوزاد را نتیجه بده هد.
دیگر مشکلات احتمالی عبارتند از:
• دکولمان جفت، یک فوریت پزشکی که در طی آن جفت پیش از تولد نوزاد از رحم جدا میشود.
• تولد زودرس، به تولد نوزان پیش از ۳۸ هفته بارداری اطلاق میشود.
• تولد از طریق سزارین که به C-Section معروف است.
جلوگیری از فشارخون بالا در طول بارداری:
- عوامل ریسکی متداول برای فشارخون بالا، مانند چاقی مفرط میتواند از طریق رژیم و ورزش به حداقل برسد.
- در طول بارداری، کسب اضافهوزن نرمال است. اگر نگرانید، با دکترتان در خصوص یک افزایش وزن مشخص و راههای ماندن در بازه سالم وزنی صحبت کنید.
- دستورالعملهای رژیمی برای زنان باردار از شخصی به شخص دیگر تغییر میکند. یک متخصص تغذیه میتواند به ایجاد برنامه غذایی که مختص قد و وزن شما طراحی شده کمک کند.
- از کشیدن سیگار و مصرف الکل اجتناب کنید. هر دو از عوامل افزایش فشارخون هستند و دیگر مشکلات بارداری تلقی میشوند.
- نمک در طول بارداری مهم است و معمولاً محدودکردن مصرف آن ضروری نیست، حتی برای زنان با فشارخون بالا. محدودکردن بیش از اندازه نمک برای زنان باردار مضر است و میتواند بر روی رشد جنین اثر سوء بگذارد.
- بارداری تغییرات هورمونی و همچنین تغییرات جسمانی و روانی ایجاد مینماید. میتواند ایجاد استرس کند که خود مدیریتِ فشارخون بالا را سختتر میکند. تکنیکهای کاهش استرس مانند یوگا و مراقبه را امتحان کنید.
داروی فشارخون در طول بارداری:
برخی داروهای سنتی فشارخون میتواند برای زنان باردار ایجاد مشکل کند. این داروهای کاهش فشارخون معمولاً در طول بارداری توصیه نمیشوند:
• بازدارندههای ACE
• بازدارندههای رنین
• مسدودکنندههای گیرندة آنژیوتنسین
این داروها بهخصوص از طریق جریان خون به نوزاد منتقل و بر رشد و سلامت نوزاد اثر منفی میگذارد.
متیلدوپا و لابیتلاول هر دو داروهایی ایمن برای مدیریت فشارخون در طول بارداری محسوب میشوند.
گامهای بعدی:
اگر فشارخون بالا در طول بارداری درمان نشود، میتواند برای مادر و فرزند هر دو تهدیدکننده باشد بنابراین مشورت با دکتر در خصوص هر علامت و نگرانی مهم است. به طور کلی، بررسی دقیق و اعمال برخی تغییرات در سبک زندگی میتواند خطر مشکلاتِ ناشی از فشارخون بالا را کم کند.