ساخت‌وساز خانه زیانده شد
ساخت‌وساز دیگر جذابیت گذشته را ندارد. حالا ساخت خانه در شهرهای کوچک ایران زیانده شده است و سود ساخت‌وساز در شهرهای بزرگ به کمتر از سود بانکی رسیده است.
این موضوع را جمشید برزگر، رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان می‌گوید و توضیح می‌دهد که کاهش قدرت خرید مردم در شهرهای کوچک موجب شده است که ساخت‌وساز در بسیاری از شهرستان‌ها زیانده باشد و مردم حاضر نباشند حتی به اندازه هزینه ساخت مسکن برای خرید خانه پول بدهند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شهروند، این موضوع در حالی رخ می‌دهد که سود ساخت‌وساز در کلانشهرها و حتی تهران به کمتر از 15درصد رسیده است. این در حالی است که بانک‌ها برای سپرده‌های کلان تا 20درصد هم سود می‌دهند و همین مسأله موجب شده است که بسیاری از سازندگان قید ساخت‌وساز را بزنند و پول‌شان را در بانک سپرده‌گذاری کنند.
زیانده‌شدن ساخت‌وساز در شهرستان‌ها در حالی رخ می‌دهد که هم‌اکنون 90درصد شهرهای ایران با جمعیت زیر 200هزار نفر هستند.
سازنده‌ها علاقه‌ای به ساخت‌وساز در مناطق کم‌برخوردار و روستاها ندارند و بیشتر سراغ مناطقی همچون تهران که جمعیت بالایی دارد و شهرهای شمالی و کلانشهرهایی که به واسطه مسافرپذیربودن‌شان رونق بالایی دارند، می‌روند
خانه‌ام را با ضرر هم نمی‌خرند
خانه 100 متری را 150میلیون تومان هم از ما نمی‌خرند. این در شرایطی است که ما برای ساخت این خانه متری 2میلیون تومان هزینه کرده‌ایم اما مشتریان حتی حاضر نیستند با ضرر خانه را از ما متری 1.5میلیون تومان بخرند.
این موضوع را احمد می‌گوید که در شهر مراغه آذربایجان شرقی زندگی می‌کند. او توضیح می‌دهد: «حدود 6 ماه است که خانه‌ام را برای فروش گذاشته‌ام اما حتی یک مشتری حاضر به خرید آن نشده است.» او ادامه می‌دهد: «بعد از 6 ماه ناچار شدم که خانه را به قیمت 15میلیون تومان رهن کامل اجاره بدهم.» در حالی در برخی از شهرها و روستاها مردم حاضر نیستند که برای خرید هر متر خانه 1.5میلیون تومان هزینه کنند که بر اساس آخرین آمار اعلامی متوسط هر متر مسکن در منطقه یک تهران در مرداد به 28میلیون و 210هزار تومان رسیده که رشدی 79درصدی را نسبت به مدت مشابه پارسال نشان می‌دهد.
آن‌گونه که رئیس هیأت‌مدیره کانون سراسری انبوه‌سازان می‌گوید: «سازنده‌ها علاقه‌ای به ساخت‌وساز در مناطق کم‌برخوردار و روستاها ندارند و بیشتر سراغ مناطقی همچون تهران که جمعیت بالایی دارد و شهرهای شمالی و کلانشهرهایی که به واسطه مسافرپذیربودن‌شان رونق بالایی دارند، می‌روند.»
تقاضا از عرضه بیشتر است
قیمت پایین ملک در شهرستان‌ها حالا ساخت‌وساز در مناطق کم‌برخوردار را به پایین‌ترین حد ممکن رسانده است؛ کافی است تا سری به فایل فروش برخی از شهرستان‌ها بزنید.
مجتبی 25 سال دارد و از حدود دو ماه پیش از این بنگاه به آن بنگاه در جست‌وجوی خرید سرپناهی برای خانواده سه نفره خود در یکی از شهرهای همدان است. او می‌گوید: «وقتی به بنگاه‌ها مراجعه می‌کنید جز دو یا سه مورد معمولا چیزی برای عرضه به مشتری ندارند. یک خیابان را که بالا و پایین می‌کنی، جز یک یا دو مورد، خانه‌ای که در حال ساخت باشد را نمی‌بینید.»
او ادامه می‌دهد: «به دلیل انتخاب‌های محدودی که داشتم، درنهایت مجبور شدم که به خرید یک خانه بدون آسانسور در طبقه چهارم یک ساختمان تن بدهم.»
مصطفی قلی‌خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، در حالی که گفته‌های مجتبی را تأیید می‌کند، کاهش ساخت‌وساز در شهرستان‌ها را مورد اشاره قرار می‌دهد و می‌گوید: در شهرهای کوچک و روستاها احتکار خانه نداریم و هر خانه‌ای که ساخته می‌شود، بلافاصله خانواده‌ای در آن اسکان پیدا می‌کند؛ زیرا عرضه ملک بسیار کمتر از تقاضا است.»
قدرت خرید ملک در شهرستان‌ها بیشتر از تهران
وام‌های بانکی که برای خرید مسکن پرداخت می‌شود، در شهرستان‌ها قدرت خرید بیشتری نسبت به تهران ایجاد می‌کند. آن‌گونه که بررسی‌ها نشان می‌دهد وام مسکن یکم برای زوج‌های خانه اولی در شهرهای با جمعیت کمتر از ۲۰۰هزار نفر (تسهیلات ۸۰میلیون تومانی) دست‌کم معادل 30درصد هزینه خرید یک واحد مسکونی مصرفی ۱۰۰ مترمربعی را پوشش می‌دهد؛ در حالی که سهم تسهیلات پرداختی از قیمت ملک در کلانشهرهایی همچون تهران به 10درصد هم نمی‌رسد.
با وجود این توان پس‌انداز و قدرت خرید مردم در شهرستان‌ها کم است و آنها حتی با وام مسکن قادر نیستند، سرپناه مورد نیاز خود را تأمین کنند. در حال حاضر اقساط ثابت یک فقره وام 70 میلیون تومانی مسکن که از طریق خرید اوراق تأمین شده است به حدود یک‌میلیون و 200هزار تومان می‌رسد. این در حالی است که حداقل حقوق کارگران به زحمت به دو میلیون تومان در سال رسیده است و همین موضوع توان خرید مردم شهرهای کوچک را در بازار مسکن بشدت کاهش داده است.
حداقل هزینه ساخت 2 میلیون تومان
اما این گفته‌ها در شرایطی مطرح شده که رئیس هیأت مدیره کانون سراسری انبوه‌سازان متوسط ساخت هر مترمربع مسکن را دو میلیون تومان اعلام می‌کند. او با اشاره به این‌که بهای تمام‌شده ساخت خانه در شرایط عادی ربطی به زمین و موقعیت آن ندارد، ادامه می‌دهد: «ساخت خانه در برخی از شهرهای کم‌برخوردار و البته روستاها زیانده است و انبوه‌سازها و سازنده‌ها معمولا علاقه‌ای برای فعالیت در این مناطق ندارند. » به گفته او، ساخت‌وساز در تهران به طور متوسط 15درصد سود برای سازنده دارد اما در شهرستان این سود 5درصد هم نیست.
این موضوع در حالی رخ می‌دهد که ساخت‌وساز در شهرهای بزرگ هم دیگر جاذبه سابق را برای بسازوبفروش‌ها ندارد.
با احتساب دو میلیون تومان هزینه برای ساخت هر مترمربع خانه، یک آپارتمان 5 طبقه 100 متری دست کم یک‌میلیارد تومان برای سازنده آب می‌خورد. درواقع اگر این میزان پول را در بانک سرمایه‌گذاری کند، با احتساب سود 20درصدی برخی از بانک‌ها ماهانه چیزی حدود 20میلیون تومان و سالانه حدود 240میلیون تومان سود کسب می‌کند. این در حالی است که سود ساخت خانه در شهرستان‌ها چیزی حدود 100میلیون تومان است. برزگر با اشاره به این مطلب می‌گوید: «چه دلیلی دارد که سازنده‌ها چنین ریسکی را به جان بخرند.»
57درصد خانه‌های خالی ایران در 7 استان
علاوه بر کاهش سود ساخت‌وساز در تهران، تهرانی‌ها هم دیگر قدرت خرید سابق را در بازار مسکن ندارند و گزارش‌های اتحادیه‌های املاک نشان می‌دهد که تهرانی‌ها هم در حال مهاجرت به مناطق جنوبی شهر یا شهرهای اطراف پایتخت هستند. با این حال سازندگان هم حاضر نیستند از سود مورد نظر خود در بازار مسکن دست بکشند و به احتکار خانه‌های خالی روی آورده‌اند. براساس اعلام مرکز آمار ایران از نتایج اولیه سرشماری نفوس و مسکن سال 95، هم‌اکنون حدود 25میلیون و400هزار واحد مسکونی در مقابل 24میلیون و 200هزار خانوار در کل کشور وجود دارد؛ این آمار کلی از وجود حدود یک‌میلیون و200هزار واحد مسکونی مازاد در کشور حکایت می‌کند.
بنا به گزارش وزارت راه و شهرسازی، بورس خانه‌های خالی ایران در هفت استان است که 57درصد خانه‌های خالی در آنها واقع شده و اتفاقا هفت کلانشهر کشور نیز در آنها قرار دارد. آخرین سرشماری حاکی از این است که حدود یک‌میلیون و 495 واحد مسکونی خالی از سکنه در هفت استان تهران، اصفهان، خراسان رضوی، فارس، آذربایجان شرقی، البرز و خوزستان شناسایی شده است که هر یک از این استان‌ها به تنهایی بیش از 5درصد از کل خانه‌های خالی در کشور را در خود جای داده‌اند. این در حالی است که در هر یک از 24 استان دیگر کشور، نسبت خانه‌های خالی به خانه‌های خالی کل کشور کمتر از 4درصد گزارش شده است.
