یک فوریت طرح خروج از برجام در مجلس تصویب شد/ الزام دولت به افزایش ظرفیت غنی‌سازی

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از خانه ملت، با موافقت نمایندگان یک فوریت "طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها" در صحن علنی مجلس به تصویب رسید. نکات مهم این طرح راهبردی که لحظاتی پیش با 196 رای نمایندگان به تصویب رسید، به شرح زیر است:

سازمان انرژی اتمی موظف است ظرف مدت دو ماه پس از تصویب این قانون، سالانه به میزان حداقل 120 کیلوگرم اورانیوم با غنای 20 درصد در تاسیسات شهید علی محمدی فردو تولید و در داخل کشور ذخیره کند.

در جهت تحقق ظرفیت یکصد و نود هزار سو غنی سازی، سازمان انرژی اتمی ، مکلف است پس از تصویب این قانون، ظرفیت غنی سازی و تولید اورانیوم غنی سازی شده با سطح غنای متناسب هر یک از مصارف صلح آمیز کشور، به میزان ماهانه حداقل 500 کیلوگرم افزایش دهد.

سازمان انرژی اتمی موظف است ظرف مدت 3 ماه عملیات نصب، تزریق گاز، غنی سازی و ذخیره سازی مواد را تا درجه غنای مناسب، با حداقل 1000 عدد ماشین IR-2m در بخش زیرزمینی تاسیسات شهید احمدی روشن نطنز آغاز کند.

سازمان انرژی اتمی مکلف است در همین بازه زمانی، هرگونه عملیات غنی سازی و تحقیق و توسعه با ماشین های IR-6 را به تاسیسات شهید علی محمدی فردو منتقل کرده و عملیات غنی سازی را با حداقل 164 ماشین از این نوع آغاز نموده و آن را تا انتهای سال 1399 به 1000 ماشین توسعه دهد.      

سازمان انرژی اتمی ایران وظیفه دارد، راکتور 40 مگاواتی آب سنگین اراک را که به موجب برجام در حال بازطراحی و بهینه سازی می باشد، ظرف مدت 4 ماه از تاریخ تصویب این قانون با برنامه زمانبندی معین از طریق احیای قلب راکتور به شرایط قبل از برجام برگرداند.

دولت موظف است بر اساس بندهای 36 و 37 برجام، ظرف مدت ۲ ماه از تصویب این قانون، دسترسی های نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی بر اساس برجام را متوقف کند.

پس از 3 ماه از تصویب این قانون، اگر روابط بانکی ایران در اروپا و میزان خرید نفت توسط آنها از ایران به شرایط عادی و رضایت بخش بازنگشته باشد، دولت مکلف است اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف نماید.

چنانچه پس از 3 ماه از تصویب این قانون طرف های مقابل برجام به اجرای  تعهدات خود در برجام بازگشته باشند، دولت مکلف است پیشنهاد اقدام متقابل ایران در بازگشت به تعهدات برجامی را به مجلس ارائه کند.

مستنکفین از اجرای این قانون به تناسب، امتناع یا ممانعت از اجراء به طبقات 4 تا 7 طبقات مجازات تعزیری قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 محکوم می شوند.

ذوالنوری: طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها» دولت را موظف به اجرائی کردن مجدد برنامه‌های متوقف شده در برجام می‌کند

مجتبی ذوالنوری در نشست علنی امروز (دوشنبه 12 آبان) مجلس شورای اسلامی  به عنوان نماینده طراحان طرح یک فوریتی اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها گفت: در برجام تعهدات و تکالیفی برای طرفین تعیین شد، تا زمانی که آمریکا در برجام بود به تعهدات خود عمل نکرد، با خروج آمریکا از برجام نه تنها تعهدات انجام نشد، بلکه تحریم های بیشتری نیز اعمال شد.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه آمریکا تلاش کرد مکانیزم ماشه را عملیاتی کند، ادامه داد: اگرچه آمریکا در اجرای مکانیزم ماشه موفق نشد، ولی اروپایی ها نیز اقدامی نداشتند، قرار بود سهم ما از برجام رفع کل تحریم ها باشد، اما این اتفاق صورت نگرفت و همه سهم ما از برجام تنها اینستکس بود که آن نیز به غذا و دارو ختم شد.

نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه عقل، منطق، شرع و عرف اقتضا می کند که ما نیز همانند طرفین مقابل عمل کنیم، عنوان کرد: در مقابل همه اقدامات طرف مقابل در برجام، کار خاصی انجام ندادیم و محتوای گام های کاهش تعهدات کامل نشد و اراده ای برای اجرای آن در برخی از موارد وجود نداشت.

وی با بیان اینکه منافع مردم اقتضا می کند که نمایندگان در اقدامی دولت را وادار کنند که از حقوق ملت دفاع نماید، تصریح کرد: بنا بر آنچه در برجام پذیرفته بودیم، تعهداتی را اجرا کردیم، اما طرفین مقابل ایران به تعهدات خود عمل نکردند.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم با بیان اینکه در طرح یک فوریتی اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها، تکالیفی برای دستگاه ها و دولت تعیین شده است، گفت: مجلس دولت را موظف می کند سلسله اقداماتی انجام داده و فعالیت هایی که در برجام متوقف شده بود را مجدداً اجرایی کند.

ذوالنوری با اشاره به اینکه طرح یک فوریتی اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها ابتدا به صورت سه فوریتی ارائه شد، اما با نشست های مختلف با طراحان طرح های مشابه نهایتاً طرح مذکور تهیه شد، افزود: مردم را نباید شرطی کنیم، جمهوری خواه و دموکرات تفاوتی با یکدیگر ندارند . بسیاری از دوستان معتقدند یک فوریت برای این طرح کم است.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پایان با تاکید بر اینکه امروز نمایندگان باید با رأی قطع طرح مذکور را تصویب کنند و یک مخالف برای تصویب فوریت آن نیز زیاد است، خاطرنشان کرد: در مجلس انقلابی طرح مقابله به مثل باید پوزه دشمن را به خاک بکشد و حقوق مردم را زنده کند.

براساس این گزارش پس از تصویب یک فوریت طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها، شعار مرگ بر آمریکا در صحن علنی مجلس طنین انداز شد.

متن کامل این طرح به شرح ذیل است:‌

مقدمه

با توجه به اینکه، جمهوری اسلامی ایران در ازای «پذیرش حق غنی سازی» و «رفع کامل تحریم ها» حاضر به پذیرش اعمال محدودیت  در زمینه برنامه هسته ای طبق برجام شد، طبق 15 گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان مرجع راستی آزمایی اجرای تعهدات ایران -حتی تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام- جمهوری اسلامی ایران در بخش فنی به تمام تعهدات خود از جمله در زمینه سطح غنی سازی، تحقیق و توسعه، حجم انباشت و ذخیره مواد هسته ای، تعداد سانتریفیوژ، تغییر ماهیت تأسیسات فردو و بازطراحی راکتور آب سنگین اراک به صورت کامل پایبند بوده و در بخش "شفافیت و اقدامات اعتماد ساز" افزون بر نظارت های پادمانی و دسترسی های مبتنی بر پروتکل الحاقی، همکاری های فراپروتکلی را از جمله در زمینه شفاف سازی تولید قطعات سانتریفیوژ با آژانس بین المللی انرژی اتمی داشته است؛

با توجه به آنکه، طبق توافق هسته ای میان ایران و 1+5، آمریکا و اتحادیه اروپا پس از تأیید اجرای اقدامات محدودیت ساز ایران توسط آژانس بین المللی انرژی هسته ای متعهد به رفع تحریم ها، اجرای مفاد توافق بر مبنای حسن نیت، پرهیز از اقدام مغایر با نص، روح و هدف برجام و عدم اخلال در اجرای موفقیت آمیز برجام بودند؛ اما پیش از خروج آمریکا از برجام، در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما، آمریکا مرتکب موارد متعدد بدعهدی و نقض متن و روح برجام شده در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ نیز با خروج از توافق و اعمال مجدد تحریم ها مانع از بهره مندی ایران از مزایای اقتصادی برجام شده است؛

با توجه به آنکه، جمهوری اسلامی ایران با خویشتن داری و حسن نیت برای حفظ برجام به دیگر اعضای باقی مانده در برجام فرصت داد تا با عمل به تعهدات خود مانع از اثرگذاری تحریم های آمریکا و اخلال در روند اجرای برجام و فروپاشی آن شوند؛

بویژه با تاکید بر اینکه اتحادیه اروپا پس از خروج آمریکا از برجام در ۱۵ تیرماه سال ۹۷ با انتشار بیانیه رسمی برای بهره مندی ایران از منافع اقتصادی برجام 11 تعهد ذیل را پذیرفت:

1. حفظ و ارتقای روابط گسترده‌تر اقتصادی در حوزه‌های مختلف با ایران

2. حفظ و استمرار کانال‌های موثر مالی برای تعامل با ایران

3. تداوم صادرات نفت و میعانات گازی، محصولات نفتی و پتروشیمی

4. تداوم روابط حمل و نقل دریایی (از جمله کشتیرانی و بیمه)، زمینی، هوایی و ریلی

5. تقویت پوشش‌های اعتبار صادراتی

6. حمایت روشن و موثر از کنشگران اقتصادی که با ایران تجارت می‌کنند، به‌ویژه شرکت‌های کوچک و متوسط که شاکله اصلی بسیاری از اقتصاد‌ها محسوب می‌شوند

7. تشویق سرمایه‌گذاری‌های بیشتر در ایران

8. حمایت از کنشگران اقتصادی در سرمایه‌گذاری‌ها و دیگر فعالیت‌های تجاری و مالی که با یا در رابطه با ایران انجام می‌دهند

9. گرد هم آوردن کارشناسان بخش دولتی و خصوصی، از جمله از طریق تقویت شورا‌های تجاری

10. حمایت عملی از تجارت و سرمایه‌گذاری در ایران

11. حمایت از شرکت‌ها در برابر آثار فراسرزمینی تحریم‌های آمریکا

با توجه به آنکه، پس از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، اتحادیه اروپا به صدور بیانیه سیاسی اکتفا کرده و فقدان اراده و توان اروپا برای اجرای تعهدات به ویژه در زمینه تضمین صادرات نفت و تسهیل مبادلات بانکی، همراهی عملی دولت ها، شرکت ها و بانک های اروپایی با تحریم های آمریکا و ایجاد عدم توازن در پایبندی ایران و دیگر اعضای باقی مانده در برجام به تعهدات، آشکار شده است؛

یاد آوری می نماید که شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اعمالِ حقوق جمهوری اسلامی ایران مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ دستور توقف اجرای برخی تعهدات ایران در توافق برجام را صادر نمود. در چهارچوب این تصمیم، جمهوری اسلامی ایران با دادن فرصت های 60 روزه به کشورهای باقی مانده در برجام برای عملیاتی نمودن تعهدات خود در زمینه تحریم ها به صورت گام به گام اقدام به کاهش تعهدات هسته ای کرد. دولت جمهوری اسلامی ایران به مرور در پنج گام زیر اجرای تمام تعهدات فنی را متوقف ساخت:

گام اول (۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸)، عدم رعایت محدودیت های مربوط به نگهداری ذخایر اروانیوم غنی شده و ذخایر آب سنگین

گام دوم (16 تیرماه 1398)، عدم رعایت محدودیت های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن سازی رآکتور آب سنگین اراک

گام سوم (15 شهریور 1398)، عدم رعایت محدودیت های مربوط به تحقیق و توسعه

گام چهارم (15 آبان 1398)، بازگشت ماهیت فردو به مرکز غنی سازی و آغاز گازدهی به سانتریفیوژ ها در این مرکز

گام پنجم (15 دی 1398)، عدم رعایت محدودیت در تعداد سانتریفیوژها

لیکن کشورهای اروپایی به جای استفاده از فرصت دیپلماسی ایجاد شده توسط جمهوری اسلامی ایران، جلوگیری از آثار و تبعات اقتصادی تحریم های آمریکا و عمل به تعهدات 11 گانه، پس از ترور جنایتکارانه شهید سلیمانی توسط دولت ترامپ، به رفتار منفی خود ادامه داده و بلکه آن را تشدید نمودند (اقداماتی همانند همراهی با دولت ترامپ در شورای حکام آژانس و اعلام تداوم تحریم های تسلیحاتی ایران پس از انقضای محدودیت های تسلیحاتی قطعنامه2231)؛

با توجه به آنکه، آمریکا افزون بر ممانعت از بهره مندی ایران از منافع اقتصادی برجام، در آستانه اتمام بازه پنج ساله از آغاز اجرای برجام و لغو تحریم های تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل در 27 مهر 1399، در پی ممانعت از بهره مندی ایران از مزایای امنیتی و دفاعی برجام است؛

و در نهایت با توجه به آنکه، رئیس جمهور ایران در 18 اردیبهشت 1398 در نامه به کشورهای اروپایی و اتمام حجت نسبت به اقدام غیرمسئولانه از جمله "ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل و بازگشت قطعنامه های شورای امنیت یا اِعمال تحریم های بیشتر" هشدار داده و به صراحت نوع واکنش جمهوری اسلامی ایران اعم از «خروج از برجام، توقف اجرای پروتکل الحاقی و بررسی خروج از پیمان منع اشاعه هسته ای» را خاطر نشان کرده است. 

مجلس شورای اسلامی در چهارچوب "گام های کاهش تعهدات هسته ای" و "نامه رئیس جمهور ایران به کشورهای اروپایی، در پاسخ به روند اقدامات خصمانه امریکا علیه جمهور اسلامی ایران و همراهی کشورهای اروپایی با آن، از جمله تشدید ظالمانه و بی وقفه تحریم ها علیه ملت ایران، اقدام تروریستی علیه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، اقدام خرابکارانه در تاسیسات نطنز و نهایتا تلاش غیرقانونی آمریکا برای بازگشت قطعنامه های 1696 (2006)، 1737 (2006)، 1747 (2007)، 1803 (2008)، 1835 (2008) و 1929 (2010) شورای امنیت سازمان ملل و نیز تلاش آمریکا برای افزایش ریسک و ایجاد فضای فضای عدم اطمینان برای کشورها، شرکت ها و بانک های خارجی به منظور همکاری با ایران در زمینه برنامه هسته ای و تسلیحات متعارف از طریق صدور دستور اجرایی و تهدید به اعمال تحریم های ثانویه، طرح زیر را با عنوان «طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها» به تصویب می رساند.

متن: 

ماده 1- سازمان انرژی اتمی ایران موظف است ظرف مدت دو ماه پس از تصویب این قانون، سالانه به میزان حداقل 120 کیلوگرم اورانیوم با غنای 20 درصد در تاسیسات شهید علی محمدی فردو تولید و در داخل کشور ذخیره کند و نیز نیازمندی های صلح آمیز صنایع کشور به اورانیوم با غنای بالای 20 درصد را به طور کامل و بدون تأخیر تأمین کند.

ماده 2- در جهت تحقق ظرفیت یکصد و نود هزار سو غنی سازی، سازمان انرژی اتمی ایران، مکلف است پس از تصویب این قانون، ظرفیت غنی سازی و تولید اورانیوم غنی سازی شده با سطح غنای متناسب هر یک از مصارف صلح آمیز کشور، به میزان ماهانه حداقل 500 کیلوگرم افزایش دهد و نسبت به نگهداری و انباشت مواد غنی شده در کشور و مصرف معین حجم مذکور اورانیوم غنی سازی شده، اقدام کند.

ماده 3- برای تحقق هدف مندرج در ماده 2، سازمان انرژی اتمی موظف است ظرف مدت 3 ماه عملیات نصب، تزریق گاز، غنی سازی و ذخیره سازی مواد را تا درجه غنای مناسب، با حداقل 1000 عدد ماشین IR-2m در بخش زیرزمینی تاسیسات شهید احمدی روشن نطنز آغاز کند. همچنین سازمان انرژی اتمی مکلف است در همین بازه زمانی، هرگونه عملیات غنی سازی و تحقیق و توسعه با ماشین های IR-6 را به تاسیسات شهید علی محمدی فردو منتقل کرده و عملیات غنی سازی را با حداقل 164 ماشین از این نوع آغاز نموده و آن را تا انتهای سال 1399 به 1000 ماشین توسعه بدهد.       

ماده 4- سازمان انرژی اتمی موظف است نسبت به بهره برداری از کارخانه تولید اورانیوم فلزی در اصفهان طی 5 ماه از تصویب این قانون اقدام کند.

ماده 5- سازمان انرژی اتمی ایران وظیفه دارد، راکتور 40 مگاواتی آب سنگین اراک را که به موجب برجام در حال بازطراحی و بهینه سازی می باشد، ظرف مدت 4 ماه از تاریخ تصویب این قانون با برنامه زمانبندی معین از طریق احیای قلب راکتور به شرایط قبل از برجام برگرداند. هم چنین همزمان با عملیات بهینه سازی و راه اندازی راکتور 40 مگاواتی آب سنگین اراک، نسبت به طراحی و ساخت یک راکتور آب سنگین 40 مگاواتی جدید با هدف تولید رادیو ایزوتوپ های بیمارستانی با جدول زمانبندی اقدام کند. جدول زمان بندی این موضوع باید ظرف یک ماه به اطلاع مجلس برسد. 

ماده 6-  دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است بر اساس بندهای 36 و 37 برجام، ظرف مدت ۲ ماه از تصویب این قانون، دسترسی های نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی بر اساس برجام را متوقف کند.

 ماده 7- دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است پس از 3 ماه از تصویب این قانون، گزارش دقیق اقدامات انجام شده از جانب طرف های برجامی در زمینه بازگشت به اجرای  تعهداتشان وفق برجام و رفع کلیه تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران را به مجلس شورای اسلامی ارائه کند. چنانچه تا آن تاریخ روابط بانکی ایران در اروپا و و میزان خرید نفت آنها از ایران به شرایط عادی و رضایت بخش بازنگشته باشد، دولت مکلف است اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف نماید. و چنانچه طرف های مقابل برجام به اجرای  تعهدات خود در برجام بازگشته باشند، دولت مکلف است پیشنهاد اقدام متقابل ایران در بازگشت به تعهدات برجامی را به مجلس ارائه کند. این پیشنهاد ظرف مدت حداکثر یک ماه در مجلس تصمیم گیری خواهد شد. 

ماده 8- چنانچه اعضای 1+4  نسبت به اجرای تعهدات خود و رفع تحریم های هسته ای، نظامی، حقوق بشری و ... علیه جمهوری اسلامی ایران اقدام کنند، دولت موظف است گزارش دقیق اقدامات انجام شده و نیز پیشنهاد اقدام متقابل جمهوری اسلامی ایران در جهت بازگشت به تعهدات را به مجلس ارائه دهد. این پیشنهاد ظرف مدت یکماه به همراه گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، جهت تصمیم گیری در صحن مجلس بررسی می شود.

ماده 9- مستنکفین از اجرای این قانون به تناسب، امتناع یا ممانعت از اجراء به طبقات 4 تا 7 طبقات مجازات تعزیری قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 محکوم می شوند.