چرا بیت‌کوین باثبات‌تر خواهد شد؟
یکی از دغدغه‌های اصلی در حوزه رمزارزها و به‌خصوص بزرگ‌ترین آن‌ها، یعنی بیت‌کوین، نوسانات شدید است. این نوسانات درحدی است که عملا این ارزها را برای استفاده روزمره جهت انجام امور پرداختی بی‌فایده می‌کند.
اما در روزهای اخیر، به نظر می‌رسد پادشاه ارزهای دیجیتال کمی به سمت ثبات (هرچند در کانال‌های مختلف قیمتی) رسیده است. این ارز دیجیتال معروف، در قیمت‌های مختلف حداقل برای یک تا دو هفته قیمت ثابت پیدا کرده و در بالای قیمت ۹ هزار دلار، در بازه قیمتی مشخص بیش از ۷۰ روز دوام آورد. حتی چند روز قبل که قیمت این ارز دیجیتال به ۱۳ هزار دلار رسید، خیلی‌ها بر این باور بودند که این قیمت اصلاح خواهد داشت؛ که عملا این اتفاق نیافتاد. به نظر می‌رسد این نشانه ثبات بیشتر این ارز دیجیتال، هرچند به صورت نسبی است. برای تفسیر این ثبات، سه دلیل اصلی را می‌توان بیان کرد؛ نقدپذیری، نقش واسطه‌ها و کارگزاران ارز دیجیتال، و دلایل بنیادین.
• نقدپذیری
زمانی که هر دارایی از جمله ارزهای دیجیتال به‌تازگی رونمایی می‌شوند و به نوعی عرضه اولیه می‌شوند، بازارهای کم‌عمقی دارند. به این معنی که دفتر معاملات آن‌ها در کارگزاری‌ها (یعنی تعداد و حجم خریداران و فروشندگان) کم‌عمق است. در واقع در این حالت، ممکن است در یک روز خریدار وجود داشته باشد و فروشنده‌ای نباشد و در روز دیگر فروشنده باشد و خریداری نباشد.
کم‌عمق بودن دفتر معاملات را نقدپذیری بازار نیز می‌گویند. اگر بازاری بسیار نقدپذیر باشد، تعداد سفارشات زیادی وجود خواهد داشت و بسیاری از آن‌ها نیز احتمالا با حجم بالا باشند. در این حالت دارایی به راحتی معامله می‌شود و نوسان قیمت آن نیز پایین خواهد بود. اما اگر دارایی نقدپذیری پایینی داشته باشد، یعنی تعداد خریداران و فروشندگان کم باشند، اتفاق برعکس رقم می‌خورد. فرض کنید در بازاری یک خریدار وجود دارد و می‌خواهد حجم زیادی بیت‌کوین بخرد. در این موقع، این خریدار تمامی سفارش‌های فروشنده‌های مختلف را جمع می‌کند و متناسب با آن قیمت افزایش می‌یابد. همچنین، برعکس این موضوع نیز صادق است.
بنابراین، بازار هرچه نقدپذیری بیشتری داشته باشد، ثبات قیمتی بیشتری را شاهد خواهیم بود. با افزایش محبوبیت بیت‌کوین و رشد چشم‌گیر کارگزاری‌های ارز دیجیتال، این نقدپذیری به مرور زمان بالاتر رفته و هم‌اکنون دفتر سفارشات این کارگزاری‌ها عمیق بوده (خریداران و فروشندگان بسیاری وجود دارد) و بازه قیمتی معاملات آن‌ها نیز کمتر است.
• نقش واسطه‌ها و کارگزاران ارز دیجیتال (Crypto Exchanges)
جایزه استخراج بیت‌کوین حدودا هر ۴ سال یکبار نصف می‌شود که به این پدیده هاوینگ بیت‌کوین می‌گویند. یعنی دستمزد تولیدکنندگان بیت‌کوین، هر چهار سال کمتر خواهد بود. هم‌اکنون، نقطه سربه‌سر استخراج‌کنندگان حدود ۱۲ هزار دلار است. به این معنی که قیمت زیر ۱۲ هزار دلار عملا برای استخراج‌کنندگان (ماینرها) صرفه اقتصادی ندارد. این موضوع باعث می‌شود استخراج‌کنندگان یا ماینرها کوچک‌مقیاس از بازی خارج شده و شرکت‌های بزرگ و صاحب ثروت به چرخه تولید بیت‌کوین بپردازند.
همزمان با بلوغ در تولید رشد توزیع شروع می‌شود. یعنی به دلایل اقتصادی، تعداد استخراج‌کنندگان بیت‌کوین کمتر شده و نقش آن‌ها در قیمت‌گذاری کم‌رنگ‌تر می‌شود. همزمان، توزیع‌کنندگان بیت‌کوین یا همان کارگزاران ارز دیجیتال نقش مهمی در قیمت بازی می‌کنند. زمانی که این کارگزاران ارز دیجیتال زیاد شده و رشد می‌کنند، کاربران و خرید و فروش هم در آن‌ها زیاد شده و عملا نقدپذیری کل بازار بیت‌کوین افزایش پیدا می‌کند. این نقدپذیری همانطور که گفته شد، در کم شدن نوسانات قیمت نیز اثرگذار است.
• دلایل بنیادین
دو دلیل بنیادین در رشد و ثبات قیمت بیت‌کوین در کانال‌های بالا اثرگذار است. دلیل اول، کاربردپذیری این ارز دیجیتال است. شرکت‌های بزرگی در دنیا در حال سرمایه‌گذاری در این ارز دیجیتال هستند. اخیرا غول پرداخت دنیا، یعنی پی‌پل (PayPal) به صورت رسمی ارائه خدمات رمزارزی از جمله بیت‌کوین را اعلام کرد.
دلیل بعدی بنیادین، ارائه بسته‌های حمایتی نقدی دولت‌ها برای مبارزه با ویروس کرونا است. از نظر فلسفی، بیت‌کوین ارز دیجیتالی است که ضدتورمی شناخت می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که ۲۷ درصد از کل پول چاپ شده تاریخ آمریکا پس از کرونا اتفاق افتاده است. با افزایش چاپ ارزهای معمولی در دنیا، کاربرد بیت‌کوین جهت خواص ضدتورمی خود افزایش یافته و نقطه بنیادین عالی برای حفظ ثبات قیمت و رشد بلندمدت آن است.
* کارشناس اقتصاد دیجیتال
